گره کور خوراک

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

پتروشیمی بندر امام در زمینه تولید انواع مواد شیمیایی، آروماتیک‌ها، پلیمرها و ال‌پی‌جی فعالیت می‌کند. این شرکت بزرگ‌ترین تولیدکننده سه زنجیره الفین‌ها، آروماتیک‌ها و کلر آکالی در کشور ایران است و تلاش کرده با سرمایه‌گذاری کلان در زمینه تولید انرژی و کربن‌زدایی پابه‌پای رقبای خارجی خود حرکت کند، اما باز هم چالش زیاد است و حتی بزرگ‌ترین شرکت‌های پتروشیمی ایران از این چالش‌ها در امان نبوده‌اند. سپهدار انصاری‌نیک، مدیرعامل شرکت پتروشیمی بندر امام، چالش خوراک پتروشیمی را یکی از دشوارترین گره‌های شرکت‌های پتروشیمی کشور می‌داند و می‌گوید شدت این چالش به حدی بوده است که بزرگ‌ترین پتروشیمی‌های کشور را با کاهش فروش مواجه کرده است.

شرکت چه طرح‌های توسعه‌ای برای تولید و ارتقای محصولات دارد؟

مهم‌ترین مأموریت شرکت، حفظ تداوم تولید است. تعداد این پروژه‌ها از 203 پروژه با جذب بودجه 457 میلیاردتومان در سال 1403 به تعداد 254 پروژه با جذب بودجه 2742 میلیاردتومانی رسیده است. پروژه‌های خاتمه‌یافته نیز از 46 مورد سال 1401 به 54 مورد در 1403 رسیده است. در زمینه پروژه‌های ارتقای فناوری و افزایش ظرفیت، باید به شماری از طرح‌های توسعه‌ای اشاره کنم. به عنوان مثال پروژه نوسازی سیستم کنترل و تجهیزات ابزار دقیق واحدVC یکی از این طرح‌هاست. طرح احداث واحد کلر آلکالی، پروژه احداث واحد پیش‌تفکیک اتان، پروژه احداث پست برق GIS، پروژه احداث واحد پیش‌تفکیک خوراک واحد آروماتیک، پروژه نوسازی سیستم کنترل و تجهیزات برق و ابزار دقیق نیروگاه، پروژه احداث مخازن ذخیره خوراک نفتا و تأسیسات بارگیری و تخلیه و پروژه احداث تصفیه‌خانه مرکزی پتروشیمی بندر امام و تولید آب RO شماری از این پروژه‌ها هستند. درباره وضعیت پیشرفت پروژه‌ها هم باید بگویم که در زمینه پروژه‌های فعال تقریبا تحقق پیشرفت پروژه 66 درصدی نسبت به برنامه داشته‌ایم و به طور کلی طرح بندر امام نوین برای ارتقای افزایش ظرفیت و نیز ارتقای زنجیره ارزش از 31 محصول به 40 محصول تدوین و ارائه شد که در دست  اقدام است.

درمورد ناترازی انرژی با چه چالش‌هایی روبه‌رو بوده‌اید و چگونه آن را مرتفع کرده‌اید؟

درمورد انرژی دستاوردهای خوبی در سال گذشته داشته‌ایم. دریـــافت تندیس برنـــزی دو ستاره در نهمین دوره جایزه ملی انرژی برای فــــرآیند تـــولید مــــواد پلاستیکی و آروماتیک و نیز کسب انطباق معیار مصرف انرژی در فرایندهای تولید آروماتیک، الفین و مواد پلاستیکی از سوی سازمان ملی استاندارد از جمله دستاوردها بوده‌اند. ما در حال حاضر برای رفع این چالش سه پروژه مهم در زمینه کاهش مصرف انرژی در دست اقدام داریم که شامل نصب سیستم کنترل دور جایگزین سیستم VSکوپلینگ اکسترودرLD-1 است که این طرح ۹۵ درصد پیشرفت داشته است. هدف این پروژه کاهش 3.5 درصدی انرژی در واحد LD است. خنک‌سازی هوای ورودی کمپرسورهای نیروگاه یکی دیگر از این پروژه‌هاست و ۹۰ درصد پیشرفت داشته است. این پروژه در راستای پایداری تولید طراحی شده است. همچنین طراحی، خرید، نصب و راه‌اندازی اکونومایزر به روی بویلر A را در دستور کار داریم که این طرح در مرحله ابلاغ کار به پیمانکار است و با هدف پایداری تولید در فصول گرم سال طراحی شده است. ضمن اینکه احداث یک نیروگاه سیکل ترکیبی در برنامه‌های آینده شرکت قرار دارد.

در حوزه محیط زیست و ارتقای استانداردهای زیست‌محیطی چه اقداماتی انجام شده و چه برنامه‌هایی پیش‌رو دارید؟

پروژه احداث تصفیه‌خانه مرکزی پتروشیمی بندر امام و تولید آب RO که هدف از اجرای این طرح بازچرخانی پساب تولیدی به صورت آب مصرفی مجتمع و صرفه‌جویی در مصرف آب بوده است، یکی از این پروژه‌هاست. همچنین به دلیل اقدامات شایسته‌ای که همکاران در زمینه HSE در سال گذشته داشته‌اند، همه شاخص‌های این حوزه ارتقای خوبی داشتند. به عنوان مثال شاخص کیفی پساب خروجی یا EQI از عدد 10 در 1401 به عدد 2.7 کاهش داشته است. همچنین ارسال موارد هیدروکربنی که در سال 1401 مقدار 40 تن بوده، در دو سال اخیر به صفر رسیده و انتشار گازهای گلخانه‌ای از 1.69 تن به‌ازای هر تن محصول قابل فروش در 1401 به 1.51 تن کاهش یافته است. ضمن اینکه شاخص تکرارپذیری حوادث انسانی TRIR از عدد 2.21 به عدد 1.51 کاهش یافته است. سایر شاخص‌ها مانند فلرینگ، پسماندها، شاخص ایمنی فرایند و... نیز ارقام قابل قبولی را نشان می‌دهد.

‌عملکرد خوراک و تولید و فروش در سال 1403 چگونه بوده و آن را چطور ارزیابی می‌کنید؟

در زمینه خوراک پتروشیمی باید بگویم که مایعات گازی پتروشیمی بندر امام در اوایل 1401 تقریبا 50 بشکه در روز بوده است که با اقدامات انجام‌شده به بیش از 85 هزار بشکه در روز رسیده و طبق برنامه‌های پیش‌رو به‌زودی به صد هزار بشکه در روز خواهد رسید. درباره اهم اقدامات انجام‌شده هم باید توضیح بدهم که برنامه‌ریزی برای سرمایه‌گذاری 200 میلیون دلاری در کارخانه 3200 و ایستگاه‌های بالادست آن یکی از این برنامه‌ها بوده است. همچنین سرمایه‌گذاری 55 میلیون یورویی و تکمیل احداث 180 کیلومتر خط لوله از دهلران به هویزه را به سرانجام رساندیم و تعمیرات اساسی مبدل‌های هوایی ایستگاه تقویت فشار شماره 4 گچساران را انجام دادیم. همکاری در راه‌اندازی ایستگاه تقویت فشار شماره 4 گچساران و تأمین 150 تن دی‌اتانول آمین برای مجتمع گاز و گازمایع 1200 دو مورد دیگر از اهم اقدامات شرکت است. تأمین 15 تانکر پروپان جهت راه‌اندازی کمپرسور سیکل تبرید مجتمع گاز و گازمایع 1200 و خرید یک دستگاه پمپ گلایکول به منظور استفاده در کارخانه 1200 گچساران و تأمین متریال برای راه‌اندازی ترین سوم کارخانه 700/800 را نیز به پایان رساندیم. تأمین ماشین‌آلات صنعتی و ساختمانی مناطق نفت‌خیز جنوب، ساخت و نصب 10 ست بیرینگ کمپرسور ایستگاه‌های تقویت فشار شماره 2 و 4 گچساران، شروع به کار نوسازی 10 کیلومتر خط لوله 6 و 16 اینچ مناطق، تعمیر کمپرسور و الکتروموتور و تأمین گیربکس یک ردیف کارخانه 400 با مبلغ 1/5 میلیون دلار از دیگر اقدامات انجام‌شده است.

درمورد عملکرد تولید نسبت به سال گذشته هشت درصد افزایش داشتیم. تولید نسبت به برنامه در سال 1400 مقدار 76 درصد بوده که طی سال‌های بعد به ترتیب 96 و 99 درصد و 96 درصد بوده است. عمده دلیل کاهش سه درصدی اخیر تحقق برنامه تولید، عمدتا به تحقق‌نیافتن برنامه خوراک برمی‌گردد. همچنین باید اضافه کنم شاخص بهره‌وری که با تولید بازار به‌ازای هر نفر تعیین می‌شود، از عدد 619 تن/نفر به 812 تن/نفر افزایش داشته که 13 درصد بیشتر شده است. در زمینه فروش هم باید بگویم که مقدار فروش طی دو سال اخیر 25 درصد افزایش داشته و از نظر ارزش 50 درصد افزایش را نشان می‌دهد. در خصوص صادرات هم رکورد شش‌ساله داشتیم که البته نرخ تسعیر ارز در بالارفتن آن تأثیر زیادی داشته است.

‌چالش‌هایتان در زمینه فروش چه بوده است؟

از جمله چالش‌های موجود در زمینه فروش می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ رکود فروش پنتان‌پلاس و رافینیت امانی در مخازن امارات به دلیل نوسانات قیمت و نوع مصرف پایین‌دست یکی از مهم‌ترین این چالش‌هاست. کاهش تولید تولوئن و زایلین نسبت به برنامه به علت مشکلات فنی و تعمیرات اساسی و اولویت مصرف در ریفورمیت‌سازی و تعمیرات اساسی واحد پلی‌اتیلن سنگین از دیگر چالش‌های ما در زمینه فروش بوده است. کاهش تولید بنزن نسبت به برنامه به علت مشکلات فنی و تعمیرات اساسی و همچنین کاهش تولید واحد آروماتیک‌سازی جهت فروش از چالش‌های دیگر شرکت است. مشکلات فنی واحد VC و کاهش تولید PVC، ممنوعیت صادرات پی‌وی‌سی و نبود تقاضای داخلی، کاهش قیمت‌های جهانی و مغایرت نرخ تسعیر ارز برنامه نسبت به نرخ تسعیر واقعی، عدم تحقق دریافت خوراک دهلران و کاهش تولید از دیگر چالش‌های ما در حوزه فروش محصولات بوده است.

‌درمورد مباحث تحقیق و توسعه، فناوری، نوآوری و ساخت داخل چه اقداماتی انجام شده است؟

در زمینه ساخت داخل در سال 1403 مجموعا ۱۵ هزار و ۲۰۸ قطعه در 394MESC به قیمت کلی 1،424،274،596،213 ریال معادل تقریبا ۱۴ هزار میلیارد تومان ساخته شده که نسبت به سال 1402 دو برابر بوده است. همچنین شش ماده شیمیایی و کاتالیست در دو سال اخیر داخلی‌سازی شده و در همایش و نمایشگاه ساخت داخل پتروکم کیش، پتروشیمی بندر امام از17 قرارداد به ارزش بیش از سه هزار میلیارد تومان (333 میلیارد تومان) رونمایی کرد و 41 تفاهم‌نامه به ارزش تقریبی هفت هزار میلیارد تومان با شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور به امضا رساند. ضمن اینکه در زمینه تحقیق و توسعه، فناوری و نوآوری هم باید بگویم که چهار مأموریت به تحقیق و توسعه (موسوم به مدیریت توسعه محصول، فناوری و نوآوری) داده شد که شامل این موارد است؛ مأموریت اول اینکه مطالعات و پژوهش‌های صنعتی در قالب گزارش‌های علمی در هفت مورد تهیه شد. مأموریت دوم بهینه‌سازی و توسعه فرایندها در 11 مورد به سرانجام رسید.

مأموریت سوم، نوآوری محصولات/ساخت مواد شیمیایی و کاتالیست‌ها در هشت مورد و مأموریت چهارم، مشارکت در مطالعات طرح‌های زنجیره ارزش بندر امام نوین در پنج مورد به نتیجه رسید. درمجموع در سال گذشته اقدامات و فعالیت‌های این بخش ارزشمند و راهگشا بوده است. همچنین 14 قرارداد پژوهشی با دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در این مدیریت در دست اقدام و پیگیری است که پیشرفت قابل قبولی را نشان می‌دهد. در حوزه تحول دیجیتال نیز کمیته تحول دیجیتال طی دو سال اخیر فعالیت‌های خوبی داشته و نقشه راه تحول دیجیتال تدوین و طی یک برنامه پنج‌ساله در دست اقدام است.