روح‌الله وحیدکیانی، کارشناس پتروشیمی از وضعیت رعایت استانداردهای محیط زیست در شرکت‌های پتروشیمی می‌گوید
بیگانه با توسعه پایدار
چالش‌های اقلیمی و زیست‌محیطی سبب شده این‌روزها بازار جهانی بسیاری از صنایع بزرگ و از جمله پتروشیمی‌ها تحت‌الشعاع قرار بگیرند. مالیات‌های سنگین کربن تا جایی پیش رفته‌اند که شمار زیادی از کارخانه‌های پتروشیمی در اروپا را به تعطیلی کشانده است، اما این به معنی مصون‌بودن تولیدکنندگان سایر مناطق جهان نیست؛ چراکه بازار جهانی تصمیم گرفته تمام تولیدکنندگان دنیا را از هزینه‌تراشی برای محیط زیست منع کند. از همین‌رو سازوکار بازار جهانی در حال تعریف قوانین و مقررات تعرفه‌ای برای تولیدکنندگانی است که استانداردهای محیط زیست را رعایت نکنند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
مهسا صالحی: چالش‌های اقلیمی و زیست‌محیطی سبب شده این‌روزها بازار جهانی بسیاری از صنایع بزرگ و از جمله پتروشیمی‌ها تحت‌الشعاع قرار بگیرند. مالیات‌های سنگین کربن تا جایی پیش رفته‌اند که شمار زیادی از کارخانه‌های پتروشیمی در اروپا را به تعطیلی کشانده است، اما این به معنی مصون‌بودن تولیدکنندگان سایر مناطق جهان نیست؛ چراکه بازار جهانی تصمیم گرفته تمام تولیدکنندگان دنیا را از هزینه‌تراشی برای محیط زیست منع کند. از همین‌رو سازوکار بازار جهانی در حال تعریف قوانین و مقررات تعرفه‌ای برای تولیدکنندگانی است که استانداردهای محیط زیست را رعایت نکنند. در این میان به نظر می‌رسد که ایران در زمینه مدیریت کربن جا مانده است. هرچند روح الله وحیدکیانی، کارشناس صنعت پتروشیمی تأکید دارد که اقداماتی در این زمینه انجام شده است، اما این اقدامات چندان کافی نیست و شرکت‌های ایرانی هنوز راه درازی در این زمینه پیش‌رو دارند.
روح‌الله وحیدکیانی، کارشناس صنعت پتروشیمی درباره وضعیت مدیریت کربن در صنایع پتروشیمی ایران توضیح می‌دهد: «مدیریت کربن در صنایع پتروشیمی ایران به عنوان یکی از موضوعات مهم زیست‌محیطی و اقتصادی مطرح است. صنعت پتروشیمی نیز همانند سایر صنایع کشور متأثر از بحران‌های زیست‌محیطی است و چالش‌هایی مشابه سایر صنایع تجربه می‌کند و از روندهای موجود در کشور جدا نیست». او ادامه می‌دهد: «نمی‌توانیم بگوییم که ایران در زمینه محیط زیست و مدیریت کربن هیچ اقدام مؤثری انجام نداده و مسئله را رها کرده، اما سرعت انجام این اقدامات مطلوب نبوده است. با این حال، صنعت پتروشیمی در زمینه مدیریت کربن، جزو صنایع پیشتاز کشور محسوب می‌شود، اگرچه این پیشتازی الزاما به دلیل ملاحظات زیست‌محیطی نبوده، اما بیشتر به دلایل اقتصادی و اهمیت خوراک ورودی صنایع رخ داده است». او در ادامه تأکید می‌کند: «در حال حاضر، برخی پروژه‌های مهم درباره مدیریت کربن و کربن‌زدایی تعریف شده‌اند و امید است تا سال ۱۴۰۴ حداقل یکی از این پروژه‌ها وارد مدار بهره‌برداری شود.
بنابراین نمی‌توان ادعا کرد که مدیریت کربن در ایران تاکنون نادیده گرفته شده، اما واقعا هیچ صنعتی در ایران به صورت جدی وارد این مقوله نشده است. در عین حال، صنعت پتروشیمی علی‌رغم محدودیت‌های ساختاری، مدیریتی، فناوری، نوع سهامداری و منابع مالی، گام‌هایی در این زمینه برداشته و پیشتاز بوده است و اگر این محدودیت‌ها وجود نداشت، قطعا سرعت پیشرفت بیشتر بود». این کارشناس صنعت پتروشیمی تأکید می‌کند: «واقعیت این است که نه در پتروشیمی که در سایر صنایع، پرداختن به موضوع مدیریت کربن، غالبا اقدامی داوطلبانه نبوده و به خاطر مدیریت هزینه‌ها انجام شده است. در صنایع پتروشیمی هم یکی از دلایل پرداختن به موضوع مدیریت کربن، مسائل مربوط به خوراک و همچنین محدودیت‌های زیست‌محیطی است. اگر ایران اقدام جدی در زمینه مدیریت کربن در صنایع پتروشیمی انجام ندهد، ممکن است در بازارهای جهانی با چالش‌هایی مواجه شود». وحیدکیانی ادامه می‌دهد: «اگر زنجیره صنعت پتروشیمی را از صنایع پایه تا صنایع میانی در نظر بگیریم، بخش عمده صادرات ما شامل محصولات اوره، متانول، ال‌پی‌جی و پلی‌اتیلن است. در برخی از این محصولات مانند اوره، احتمال بروز مشکل در صادرات وجود دارد، ولی در مورد محصولاتی نظیر ال‌پی‌جی فعلا مشکل خاصی پیش‌بینی نمی‌شود، اما در هر صورت شرکت‌های پتروشیمی ناچارند این ریسک‌ها را در نظر بگیرند تا در بازار جهانی گرفتار مشکل نشوند».
او تأکید می‌کند: «با این حال، در دل هر تهدیدی فرصتی نهفته است. این تهدید می‌تواند منجر به توسعه زنجیره ارزش در صنعت پتروشیمی شود. به عبارتی، شاید این وضعیت آن‌چنان هم برای ما زیان‌بار نباشد و باعث شود رویکرد توسعه‌ای بهتری نسبت به زنجیره ارزش اتخاذ شود. گرچه در نهایت، قطعی است که عدم اقدام در زمینه مدیریت کربن، ایران را در بازار جهانی با خطرات جدی مواجه خواهد کرد». این کارشناس همچنین توضیح می‌دهد: «درخصوص راهکارهای اعمال مدیریت کربن، در حال حاضر شرکت ملی پتروشیمی دستورالعمل‌هایی از سوی کمیسیون‌های مربوطه صادر می‌کند. با این حال، مشکل ساختاری اصلی، نبود نهاد تنظیم‌گر مقتدر در صنعت پتروشیمی است. پس از خصوصی‌سازی، این صنعت عملا فاقد یک مدیر متمرکز و مقتدر بوده که بتواند مجتمع‌های پتروشیمی را ملزم به اجرای دستورالعمل‌ها در بازه‌های زمانی مشخص کند. نبود چنین نهادی باعث شده است که دستورالعمل‌ها به شکل ضعیف‌تری اجرایی شوند». وحیدکیانی در ادامه می‌گوید: «با توجه به شرایط فعلی کشور در حوزه انرژی و خوراک، و همچنین ارزشمندشدن منابعی نظیر گاز طبیعی که پیش‌تر به‌راحتی سوزانده می‌شد، اکنون توجه بیشتری به بهره‌برداری بهینه از این منابع جلب شده است. از این‌رو، می‌توان انتظار داشت که در آینده جذب سرمایه‌گذار در این حوزه افزایش یابد و مدیریت کربن به دلیل افزایش ارزش انرژی و مواد خام، نه صرفا از منظر زیست‌محیطی، بلکه از منظر اقتصادی نیز مورد توجه بیشتر قرار گیرد. این موضوع می‌تواند تحولات مثبتی را در صنعت پتروشیمی کشور رقم بزند».
آخرین اخبار ویژه نامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
