درس‌هایی از دادوقال‌های پیشاجنگ

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

به‌تازگی فرصتی دست داد تا اخبار جنجالی صدرنشین در چند هفته منتهی به ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ (شروع جنگ ۱۲روزه) را که توجه و ذهن جامعه را به خود مشغول داشت، مرور کنم. در میان این صدرنشین‌ها سه رویداد بیشتر از بقیه بحث‌انگیز بوده و هزاران توییت و مقاله و مصاحبه و گفت‌وگو و از این قبیل را رقم زده است.

بازداشت یک روحانی خوش‌صدای پرسروصدا در مکه به دلیل اظهارنظری که کشور میزبان را خوش نیامد و پیامد‌های آن، ازجمله اخراج او از آن کشور و استقبال از او در تهران از سوی هوادارانش، یکی از آن خبرهای جنجالی بود. ماجرای به همان اندازه جنجال‌برانگیز دیگر، خبر زندانی‌شدن پسر و عروس یکی از ائمه پرحاشیه نماز جمعه تهران به اتهام فساد مالی بود. و بالاخره داستان بعدی به موضوع قانون صیانت از عفاف و حجاب برمی‌گردد که اجرای آن چند ماهی متوقف مانده بود، اما در آن چند روز باقی‌مانده تا نقطه صفر و شروع حمله اسرائیل، پرونده‌اش از کشو بیرون آمد و صحبت از اجراشدن یا اجرانشدن آن بین مخالفان و موافقان چالشی شد. اینک که حدود سه ماه‌ از آن غفلت فاجعه‌بار و دو ماه‌ از آن غافلگیری افسردگی‌آور می‌گذرد، به‌خوبی واضح و مبرهن است که در هنگامه‌ای که دشمن آخرین تمرینات و بازبینی‌ها برای حمله قریب‌الوقوع به کشورمان را انجام می‌داده، ما سرمان به چه قیل‌و‌قال‌ها و بحث‌های 

صد‌من یک غاز که گرم نبوده است! نمی‌دانم اسرائیلی‌ها در آن روزها از این‌همه غلفت ما چه خوانشی داشته‌اند و ما را چقدر ریشخند می‌کرده‌اند، اما می‌توان حدس زد که وجود آن فضای رسانه‌ای در سپهر اجتماعی و سیاسی ما در آن زمان، آنان را باید مشعوف کرده و اعتماد‌به‌نفس‌شان را افزایش داده باشد. طرفه آنکه غفلت ما توانست به کمک عنصر غافلگیری مدنظر آنها بیاید و مکمل آن شود.

بعد از حمله تجاوزکارانه اسرائیل به کشورمان و درحالی‌که فکر می‌کردیم آن تغافل و خودمشغولی در روزهای حساسی که دشمن در حال تدارک و تحمیل جنگی خونین و وحشیانه بود، دیگر در دوره پساجنگ تکرار نمی‌شود، شوربختانه می‌بینیم که چنین نشد. به‌عنوان نمونه یکی از قیل‌و‌قال‌های این روزها به داستانی برمی‌گردد که گویا مسئول استانی اظهاراتی کرده که ایراد داشته است. پرچم اعتراض به آن اظهارات را یکی از نمایندگان مجلس که به گمانم دوست دارد همواره پرحاشیه باشد، به اهتزاز درآورده است. او با زدن توییتی که ادبیات به کار گرفته‌شده در آن اعتراض همکاران پزشک استاندار را موجب شده، این جنگ مجازی را راه انداخته است‌. این توییت دیگر نه استاندار، بلکه همکاران شغلی سابق او را که اصولا کاری به اظهارات مورد اعتراض نماینده مزبور نداشته‌اند‌ هم درگیر کرده است.

آنها واژه به کار گرفته‌شده در توییت مورد اشاره را توهین به حرفه خود می‌دانند. بدیهی است که اگر آقای نماینده دست‌کم رعایت ادبیات مورد استفاده را می‌کرد، همکاران پزشک استاندار دلیلی نداشتند که وارد معرکه شوند و جنگ مغلوبه‌ای رقم زده شود. راقم این سطور نمی‌خواهد ذهن خود را به سمت داستان دایی‌جان ناپلئون ببرد و کسانی را که به داستان‌های سه‌گانه پیش‌گفته پرداختند و به آنها دامن زدند، آمر یا عامل کسی بداند، اما ملتهب‌کردن فضای جامعه در پی اظهارت یک مقام استانی، که ناگفته نماند هیچ موضعی در قبال آن نداریم، با فرافکنی و کشاندن پای قشرهای دیگر جامعه به ماجرا چه توجیهی می‌تواند داشته باشد؟

اظهارات آن مقام استانی می‌توانست بدون آنکه به سطح ملی کشیده شود، در همان محل رفع و رجوع شود. آن نماینده مجلس که می‌توانست با استفاده از اختیارات نظارتی خود و با رعایت چارچوب‌ها و بدون درگیرکردن جامعه، نهایتا مراتب را به وزیر کشور گوشزد کند و تا حصول نتیجه پیگیر باشد، چرا فرافکنی می‌کند و محیط غیرمسئول مجازی را که می‌تواند به تشدید فرافکنی بینجامد، به خدمت می‌گیرد؟ چکیده کلام آنکه اگر جای مسئولان ذی‌ربط بودم، سعی می‌کردم کاری آسیب‌شناسانه درباره چرایی و چیستی پرشدن فضای رسانه از اخبار جنجالی و فاقد اهمیت در روزها و هفته‌های قبل از ۲۳ خرداد ۱۴۰۴‌ که چه‌بسا در به انحراف کشاندن افکار عمومی، از آنچه در پیش بود، تأثیر داشت، صورت گیرد و بسته به نتیجه، آن را الگوی رفتاری برای دوره حاضر (پساحنگ) می‌ساختم.

اما عجالتا و تا زمانی که نتیجه آسیب‌شناسی مدنظر، در صورت انجام، معلوم شود، باید در زمانه‌ای که شر جنگ همچنان بر سر کشور سایه افکنده و وضعیت معیشتی مردم حال خوشی ندارد و ناترازی‌ها ترجیع‌بند هر گزاره‌ای شده است، تمرکز مردم و مسئولان را روی پرداختن به آن امور و چاره‌جویی و ارائه راه‌حل قرار داد. باشد که با این تمرکز و حواس‌جمعی در ریل مناسب قرار گیریم و جبران مافات هم کنیم.