با فقدان عزیزانمان چه کنیم؟
مرگ یا انتظار برگشت عزیزان، دردی جبران‌ناپذیر
کنارآمدن با مرگ عزیزمان یکی از دشوارترین کارهاست که معمولا برای آن آمادگی نداریم. همان‌طورکه انسان‌ها با هم متفاوت هستند، مرگ آنها هم متفاوت است. تنها نقطه اشتراک همه انسان‌ها این است که همه روزی می‌میرند. اما شاید خانواده‌هایی که عزیزی گمشده و مفقودشده دارند، بحرانی بیشتر یا به همان اندازه را تحمل می‌کنند.
شرق: کنارآمدن با مرگ عزیزمان یکی از دشوارترین کارهاست که معمولا برای آن آمادگی نداریم. همان‌طورکه انسان‌ها با هم متفاوت هستند، مرگ آنها هم متفاوت است. تنها نقطه اشتراک همه انسان‌ها این است که همه روزی می‌میرند. اما شاید خانواده‌هایی که عزیزی گمشده و مفقودشده دارند، بحرانی بیشتر یا به همان اندازه را تحمل می‌کنند.
در این مقاله که چندی پیش فرارو به آن پرداخته بود، در مورد برون‌رفت بازماندگان از این شرایط توضیحاتی داده شده است.
همه ما خوب می‌دانیم که مرگ و نیستی، جزئی از زندگی است. به‌راستی، مفهومی واقعی به وجودمان می‌بخشد، زیرا به ما یادآوری می‌کند که حیات چقدر گران‌بهاست. غصه‌خوردن، نمود بیرونی ضایعه‌ای است که بر شخص وارد شده است. شاید اندوه وی از نظر جسمی، عاطفی و تن‌کردشناسی (فیزیولوژی) بیان شود؛ برای مثال گریستن، نمایش جسمانی و افسردگی، تجلی روانی است. بیان این احساسات بسیار اهمیت دارد.
واقعا کسی برای بیرون‌ریختن غم ازدستدادن عزیزان کاری نمی‌تواند انجام دهد، اما نکاتی که در این مقاله برایتان عنوان می‌کنیم، می‌تواند به شما برای کنارآمدن با این مشکل فوق‌العاده دردناک کمک کند.
احساساتتان را کنترل کنید
تفاوت‌های فردی در مواجهه با غم ازدستدادن عزیز بسیار مؤثر است و افرادی که سلامت روان مناسبی نداشته باشند، تجربه‌های تلخ‌تری را در آن شرایط خواهند داشت. سازمان جهانی بهداشت، «سلامت» را نبود بیماری نمی‌داند، بلکه سلامت را در داشتن رفاه کامل جسمانی، روانی و اجتماعی تعریف کرده است. با توجه به این تعریف، فردی دارای سلامت روان است که توانمندی‌های خودش را بشناسد و توانایی مقابله با استرس‌های روزمره را داشته باشد و به شکل مفید و مؤثری برای بهبود رفتار فردی و اجتماعی خود مشارکت کند.
یکی از استرس‌های بزرگ می‌تواند همین ازدستدادن عزیزان باشد. یکی از ویژگی‌های مهم سلامت روان، توانایی کنترل و بروز مناسب احساسات و هیجانات است. مدیریت احساسات در غم ازدستدادن عزیزان باید به گونه‌ای باشد که این احساسات نه سرکوب شود و نه افراطی و مهارگسیخته خود را نشان دهد.
از تنهایی بپرهیزید
اولین واکنش بعد از ازدستدادن یک عزیز در بسیاری افراد داغ‌دیده، «انکار» مرگ عزیزشان است. هر فردی باید بداند که این غم فقط برای او پیش نیامده و این رنج مشترکی است که افراد در هر طبقه اجتماعی و اقتصادی آن را تحمل می‌کنند.
اگر شناخت افراد از دنیا غیرواقعی باشد و در تصوراتشان یک دنیای بدون مشکل برای خودشان در نظر بگیرند، تا حدودی از واقعیت‌ها فاصله خواهند گرفت و انتظار مواجه‌شدن با این اتفاقات ناگوار را نخواهند داشت. افرادی با چنین شرایطی، قطعا تحمل سختی‌ها برایشان بسیار دشوار خواهد بود. پس پذیرش این موضوع که ازدستدادن عزیزان اجتناب‌ناپذیر است، کمک زیادی می‌کند تا افراد با این واقعیت کنار بیایند.
جالب است که بدانید صحبت‌کردن با بازماندگان درباره عزیز ازدست‌رفته و بیان نکاتی از زندگی او می‌تواند به آنان کمک کند. این کار باعث کاهش سنگینی غم و اندوه درونی افراد رنج‌دیده خواهد شد.
آزادانه اشک بریزید
بعد از مرحله انکار، معمولا افراد داغ‌دیده وارد مرحله ناراحتی و خشم می‌شوند. یکی از راه‌هایی که انسان را به زندگی عادی برمی‌گرداند، تخلیه هیجانات و دردهای درونی است. شخص داغ‌دیده برای التیام دردهای درونی‌اش، چاره‌ای جز اینکه غمش را بروز دهد، ندارد. آزادانه اشک‌ریختن و گاهی ناله‌کردن از واکنش‌های طبیعی در غم ازدستدادن عزیز است.
نباید فرد داغ‌دیده فکر کند که این واکنش‌ها نشانه‌هایی از ضعف شخصیتی اوست. این واکنش‌ها نه‌تنها نشانه ضعف نیست، بلکه یکی از نشانه‌های سلامت روان یک فرد است که احساساتش را این‌چنین بروز می‌دهد. افراد داغ‌دیده باید در این مرحله به فکر مراقبت از سلامتی خودشان هم باشند تا بتوانند منطقی‌تر با این قضیه کنار بیایند و از این مرحله عبور کنند. یک نکته مهم دیگر در این مرحله، پرهیز از تحقیر، محکوم‌کردن و سرزنش خود است. مثلا افراد داغ‌دیده نباید فکر کنند که «اگر من فلان کار را انجام می‌دادم شاید عزیزم اکنون زنده بود».
پذیرش به معنی فراموش‌کردن عزیز نیست
مرحله آخر هم پذیرش این مسئله است که اوج حزن و تنهایی افراد داغ‌دیده از این مرحله شروع خواهد شد. این مرحله معمولا بعد از پایان مراسم سوگواری شروع خواهد شد. افراد داغ‌دیده در این مرحله، باید از تنهاماندن بپرهیزند. این افراد باید به حضور دیگران در کنارشان برای همدردی و همدلی توجه کنند زیرا این امر به آنها کمک زیادی در سبک‌شدن این غم خواهد کرد. این افراد باید به خودشان اطمینان بدهند که می‌توانند این بحران عاطفی را پشت سر بگذارند. نباید تصور کنند که بازگشت به زندگی عادی به این معنی نیست که آن عزیز فراموش شده است! الگوگرفتن از افرادی که چنین غم‌هایی را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند نیز می‌تواند کمک زیادی به خانواده داغ‌دیده کند.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
