آتش‌بس ۳۰روزه میان اوکراین و روسیه در دسترس‌تر از همیشه است
اروپایی‌ها آستین بالا زدند
جمعه‌شب هشداری روی اپلیکیشن‌های اطلاع‌رسانی درباره جنگ میان روسیه و اوکراین منتشر شد که براساس آن سفارت ایالات متحده در اوکراین گفته بود به اطلاعاتی دست پیدا کرده که نشان می‌دهد ممکن است در روزهای آینده یک حمله هوایی بزرگ در کی‌یف رخ دهد. این سفارتخانه به شهروندان آمریکایی توصیه کرد آماده پناه‌گرفتن باشند در‌صورتی‌که چنین حمله‌ای رخ دهد، اما ظاهرا این هشدار صریح باعث نشده تا رهبران چهار کشور اروپایی از سفر به کی‌یف برای پیگیری آتش‌بس ۳۰روزه میان اوکراین و روسیه سر باز بزنند.
مهسا مژدهی: جمعه‌شب هشداری روی اپلیکیشن‌های اطلاع‌رسانی درباره جنگ میان روسیه و اوکراین منتشر شد که براساس آن سفارت ایالات متحده در اوکراین گفته بود به اطلاعاتی دست پیدا کرده که نشان می‌دهد ممکن است در روزهای آینده یک حمله هوایی بزرگ در کی‌یف رخ دهد. این سفارتخانه به شهروندان آمریکایی توصیه کرد آماده پناه‌گرفتن باشند در‌صورتی‌که چنین حمله‌ای رخ دهد، اما ظاهرا این هشدار صریح باعث نشده تا رهبران چهار کشور اروپایی از سفر به کی‌یف برای پیگیری آتش‌بس ۳۰روزه میان اوکراین و روسیه سر باز بزنند.
جنگ یا تحریم؛ توپ در زمین روس‌هاست
روز پنجشنبه دونالد ترامپ خواستار یک آتش‌بس ۳۰روزه بدون قید‌و‌شرط میان روسیه و اوکراین شد. او هشدار داد اگر این دو کشور تن به آتش‌بس ۳۰روزه ندهند، واشنگتن و شرکای اروپایی تحریم‌های بیشتری را اعمال خواهند کرد. البته به نظر می‌رسد نوک پیکان این تحریم‌ها نه کی‌یف، بلکه مسکو باشد.همان‌طور که انتظارش می‌رفت، اوکراین از پیشنهاد برای آتش‌بس تقریبا به صورت فوری استقبال کرد، اما روسیه ماجرا را مسکوت گذاشت و البته آتش‌بسی یک‌جانبه را در روزهای هشتم تا دهم مِی به مناسبت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم اعلام کرد. طبق آنچه اعلام شده، در شرایطی که کرملین کمترین واکنشی به درخواست‌ها برای آتش‌بس نداده است، اروپا و آمریکا در حال چانه‌زنی درباره بسته تحریمی جدید علیه مسکو هستند.
تحریم‌هایی که روسیه از زمان حمله به اوکراین با آنها دست‌و‌پنجه نرم کرده، شامل طیف وسیعی از تحریم‌ها می‌شود. مثلا دارایی‌های بانک مرکزی این کشور و بخشی از الیگارش‌های نزدیک به کرملین در کشورهای غربی مسدود شده. همچنین چندین بانک بزرگ روسی دیگر به سوئیفت دسترسی ندارند و این موضوع نقل و انتقالات مالی را برای مسکو دشوار کرده.
ماجرای یک دیدار سمبولیک
شنبه صبح امانوئل مکرون، کی‌یر استارمر و فردریش مرتس، با قطاری یکسان وارد کی‌یف، پایتخت اوکراین، شدند و دونالد تاسک هم با قطاری متفاوت از آنها آمد. این چهار نفر قبل از آنکه وارد خاک اوکراین شوند، در شهر ژشوف با یکدیگر دیدار کردند. ژشوف شهری در جنوب شرق لهستان است. آنها وارد کی‌یف شدند تا در اقدام نمادین بار دیگر به پوتین اعلام کنند که پشت زلنسکی ایستاده‌اند. در ماه‌های پس از گفت‌وگوی تند ترامپ و زلنسکی مقابل دوربین‌ها، اروپا خود را در یک معذوریت اخلاقی برای حمایت تمام‌قد از کی‌یف احساس کرد.
زلنسکی در سفری که به لندن و پاریس داشت، مورد استقبال با‌شکوهی قرار گرفت، اما در نهایت دست خالی و کمی ناامید به کی‌یف برگشت؛ چرا‌که اروپا، بدون حمایت واشنگتن نمی‌تواند تا ابد پشت زلنسکی و اوکراین بایستد. به همین دلیل زلنسکی مدتی بعد از آن دیدار عجیب در اتاق بیضی کاخ سفید تلاش کرد بار دیگر به قلب رئیس‌جمهور ایالات متحده نفوذ کند. با همه اینها باری از روی دوش چهار کشور لهستان، فرانسه، آلمان و بریتانیا کم نشده است. آنها کماکان به دلایل متنوعی خود را حامی اصلی اوکراین می‌دانند. جدی‌ترین دلیل آنها برای ادامه این مسیر ترس‌شان از آینده‌ای است که می‌تواند با ادامه بلند‌پروازی‌های پوتین رقم بخورد. روس‌ها به دلایلی که عمدتا ژئوپلیتیکی هستند، مدام خود را در تضاد با همسایگان تماما غربی خود می‌دانند؛ اتفاقی که باعث می‌شود رویکردی خصمانه را در قبال همسایگان اتخاذ کنند. برای پوتین که رهبری اقتدارگرا محسوب می‌شود و تحت تأثیر ایده‌های اندیشمندانی مانند دوگین با رویکرد توسعه‌طلبانه قرار دارد، دست‌درازی به همسایگان نه اقدامی غیراخلاقی، بلکه موضوعی منطبق با منطق روسی به حساب می‌آید.
چرا اروپا تلاش می‌کند ترامپ را در کنار خود نگه دارد؟
اروپایی‌ها هرچند خود را حامی تمام و کمال اوکراین معرفی می‌کنند، اما در این مسیر نیازمند همراهی ترامپ هستند. از آنجایی که آمریکا ستون اصلی ناتو بوده و بخش اعظم بودجه نظامی را تأمین می‌کند، بدون حمایت این کشور ادامه پشتیبانی از اوکراین برای کشورهای اروپایی یک چالش جدی محسوب می‌شود. از سوی دیگر کشورهای اروپایی برای حفظ توازن قدرت نیازمند آن هستند که در مقابل میل به گسترش در مسکو تنها نمانند. برای این توازن قوا حفظ آمریکا در کنار خود یک اقدام معقول محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، ترامپ اروپا را در وضعیت اضطراب نگه داشته است. او نه تمام‌قد مقابل پوتین می‌ایستد و نه آن‌چنان که انتظارش می‌رفت از این دوست قدیمی خود حمایت می‌کند. همین وضعیت دوگانه باعث شده کشورهای اروپایی به‌ویژه فرانسه، آلمان، بریتانیا و البته لهستان که خود را همیشه در خطر می‌بیند، از درک دقیق سیاست‌های ترامپ عاجز باشند. تصویری که دیروز عصر از سران کشورهای اروپایی در تماس تلفنی جمعی با ترامپ منتشر شد، همین موضوع را به ذهن متبادر می‌کرد.
پوتین فرصت زیادی ندارد
مقامات اروپایی در سفر به اوکراین به پوتین پیام داده‌اند که فقط تا روز دوشنبه برای موافقت با آتش‌بس ۳۰روزه زمان دارد. آنها به‌شدت درباره اینکه روس‌ها واقعا خواهان آتش‌بس هستند، شک دارند. از سوی دیگر درخواست‌های پوتین برای مواردی مانند به رسمیت شناختن تسلط مسکو بر برخی نواحی اوکراین، پاسخ دقیقی نگرفته است. چهار کشور اروپایی صبح شنبه به همراه زلنسکی و همسرش به میدان اصلی شهر کی‌یف رفتند تا به کشته‌شدگان جنگ روسیه و اوکراین ادای احترام کنند. این اقدام نمادین در شرایطی اتفاق افتاد که روز جمعه پوتین میزبان برخی از رهبران جهان بود که مهم‌ترین آنها شی، رئیس‌جمهور چین، به حساب می‌آمد. ترامپ هرچند با مقامات اروپایی تلفنی صحبت کرده، اما آخرین اظهارنظرش در این زمینه مربوط به روز جمعه و پیامی است که برای پوتین و زلنسکی ارسال کرد. او گفت پیامی برای هر دو طرف دارم: این جنگ را تمام کنید. این جنگ احمقانه را تمام کنید. این پیام من برای هر دو آنهاست.
