زلزله سیاسی در دفتر ریاست‌جمهوری اوکراین هم‌زمان با فشار برای پذیرش طرح آمریکا-روسیه
در جست‌وجوی «علی بابا»
درحالیکه سربازان اوکراین در جبهه شرق زیر آتش‌باران روسیه جان می‌دهند، در پایتخت مأموران پلیس به دنبال علی بابا و دلارهای گم‌شده در شبکه انرژی اوکراین می‌گردند؛ ضربه‌ای که می‌تواند مشروعیت دولت ولودیمیر زلنسکی را بیش‌از‌پیش فرو بریزد. مأموران مبارزه با فساد اوکراین به دفتر نزدیک‌ترین متحد سیاسی ولودیمیر زلنسکی که ریاست تیم مذاکره‌کننده کی‌یف را نیز بر‌عهده دارد، یورش بردند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
شرق: درحالیکه سربازان اوکراین در جبهه شرق زیر آتش‌باران روسیه جان می‌دهند، در پایتخت مأموران پلیس به دنبال علی بابا و دلارهای گم‌شده در شبکه انرژی اوکراین می‌گردند؛ ضربه‌ای که می‌تواند مشروعیت دولت ولودیمیر زلنسکی را بیش‌از‌پیش فرو بریزد. مأموران مبارزه با فساد اوکراین به دفتر نزدیک‌ترین متحد سیاسی ولودیمیر زلنسکی که ریاست تیم مذاکره‌کننده کی‌یف را نیز بر‌عهده دارد، یورش بردند. اندری یرماک، رئیس دفتر رئیس‌جمهور اوکراین، به دلیل یک رسوایی فساد ۷۶ میلیون‌پوندی در بخش انرژی که گفته می‌شود مقامات ارشد دولتی در آن دخیل بوده‌اند، زیر آتش سنگین انتقادات قرار گرفته است. اداره ملی مبارزه با فساد (NABU) و دفتر دادستانی ویژه مبارزه با فساد (SAPO) تأیید کردند که در حال «انجام اقدامات تحقیقاتی گسترده در رئیس دفتر رئیس‌جمهور اوکراین» هستند.
افسران پلیس صبح زود روز جمعه در حال ورود به محله دولتی دیده شدند. یرماک تأیید کرد که مقامات در حال جست‌وجوی آپارتمان او هستند و افزود: «از طرف خودم، من کامل همکاری می‌کنم». یرماک گفت: «امروز مقام‌های مسئول واقعا در حال انجام اقدامات رویه‌ای در خانه من هستند. هیچ مانعی برای بازرسان وجود ندارد. دسترسی کامل به آپارتمان برای آنها فراهم شد و وکلای من در محل با مأموران اجرای قانون در تعامل هستند». یورش‌ها علیه یرماک پس از آن انجام شد که رستم عمروف، مشاور امنیت ملی زلنسکی، برای بازجویی، از طرف بازرسان اداره ملی مبارزه با فساد احضار شده بود.
گلوله برف فساد
این رسوایی که مانند گلوله برفی در حال بزرگ‌شدن است، در زمانه‌ای پرتنش در مذاکرات برای پایان‌دادن به جنگ روسیه در اوکراین رخ می‌دهد و خطر خارج‌کردن گفت‌وگوها از ریل را در پی دارد؛ به‌ویژه اگر رئیس هیئت اوکراینی متهم شود، موضع کی‌یف تضعیف خواهد شد. شنیده‌ها حاکی از آن است که دونالد ترامپ و معاونش جی‌دی ونس، به کی‌یف فشار می‌آورند تا توافق صلحی را امضا کند، زیرا آنها ضعف جدیدی را ناشی از این رسوایی احساس کرده‌اند.
زلنسکی پیش‌از‌این دو وزیر را از دست داده و تحریم‌هایی را علیه نزدیکانش اعمال کرده است، آن‌هم پس از آنکه نهادهای ضد فساد فاش کردند میلیون‌ها دلار از شرکت دولتی انرژی هسته‌ای «انرگواتم» اختلاس شده است. بازرسان به طور مخفیانه مکالمات بین مقامات ارشد اوکراین را ضبط کرده و طرحی را برای برداشتن ۷۶ میلیون پوند از انرگواتم با استفاده از رشوه‌های ۱۰ تا ۱۵درصدی روی قراردادها کشف کرده‌اند. هنوز مشخص نیست این طرح تا چه زمانی به عقب بازمی‌گردد.
مقامات استدلال کرده‌اند که زلنسکی چیزی از این ماجرا نمی‌دانسته، اما نزدیکی او به این موضوع، مشروعیتش را تهدید می‌کند. پس از نزدیک به چهار سال جنگ، درحالیکه اوکراینی‌ها به دلیل بمباران روسیه با قطعی مکرر برق مواجه هستند، اتهامات فساد در بخش انرژی توفانی سیاسی به راه انداخته که مردم را خشمگین کرده است. یرماک که از سوی بسیاری معاون دوفاکتوی کی‌یف در نظر گرفته می‌شود، متهم شده که تلاش کرده تحقیقات ضد فساد را متوقف کند یا به بیراهه بکشاند، اما تاکنون متهم نشده که شخصا از طرح ادعایی اختلاس سود برده است.
فرار «معمار» و استعفای وزرا
تیمور میندیچ، شریک تجاری و شخصی نزدیک به زلنسکی، به‌عنوان معمار ادعایی این طرح معرفی شد. او ساعاتی قبل از رسیدن نیروهای ضد فساد اوکراین به خانه‌اش از کشور گریخت اما هرگونه تخلف را رد می‌کند. ژرمن گالوشچنکو، وزیر انرژی، و اسویتلانا هرینچوک، وزیر دادگستری، به دلیل ادعای دخالت‌شان و بنا بر گزارش‌ها به درخواست زلنسکی استعفا دادند. هر دو نفر تخلف را رد کرده‌اند. قانون‌گذاران پیشنهاد کرده بودند که یرماک نفر بعدی خواهد بود، پس از ادعاهایی مبنی بر اینکه او یا یکی از نزدیکانش «علی بابا» است؛ اسم رمزی که برای یکی از افراد شنیده‌شده در تماس‌های شنود‌شده میان افراد بلندپایه دخیل در طرح استفاده شده است. یرماک دخالت خود را رد کرده است. با این حال، فشار بر او افزایش یافته بود، از زمانی که متهم شد مغز متفکر تلاش‌ها برای سلب استقلال دو نهاد ضد فساد و آوردن آنها تحت کنترل ریاست‌جمهوری است. این اقدام در ماه جولای روزها اعتراض را برانگیخت و زلنسکی مجبور شد عقب‌نشینی کند. یرماک که از زمان پیروزی انتخاباتی ۲۰۱۹ در کنار ولودیمیر زلنسکی بوده، چهره‌ای جنجالی است و اغلب متهم می‌شود که پایش را از گلیم نقش خود فراتر گذاشته است. با این حال، به‌عنوان رابط اصلی میان کی‌یف و متحدان غربی‌اش، او جایگزین‌ناپذیر تلقی می‌شود، هرچند از طرف بروکسل و فراتر از آن اصلا فردی مورد اعتماد نیست.
دفاعیه متهم در گفت‌وگو با آتلانتیک
یرماک در مصاحبه‌ای که روز پنجشنبه منتشر شد، در پاسخ به سؤالی درباره رسوایی فساد اعتراف کرد: «فشار عظیم است». او به آتلانتیک گفت: «پرونده نسبتا پرسروصداست و نیاز به تحقیقات عینی و مستقل بدون نفوذ سیاسی دارد». با این حال، او به انتصابش از طرف زلنسکی برای رهبری مذاکرات صلح به‌عنوان مدرکی اشاره کرد که هنوز اعتماد اوکراینی‌ها را دارد. او گفت: «او (زلنسکی) با این مذاکرات که سرنوشت کشور ما را تعیین می‌کند، به من اعتماد کرد و اگر مردم از رئیس‌جمهور حمایت می‌کنند، این باید پاسخ تمام سؤالات آنها باشد». رسوایی فساد یکی از چالش‌برانگیزترین آزمون‌های رهبری زلنسکی از زمان تهاجم تمام‌عیار روسیه بوده است. تحت این فشار سیاسی، اوکراین تلاش می‌کند در برابر درخواست‌های روسیه در مذاکرات صلح که کی‌یف باید سرزمین‌های تحت کنترلش را واگذار کند، مقاومت کند. یرماک روز پنجشنبه مجددا موضع دیرینه اوکراین را تأیید کرد که کی‌یف زمین نخواهد داد. او به آتلانتیک گفت: «تا زمانی که زلنسکی رئیس‌جمهور است، هیچ‌کس نباید روی واگذاری قلمرو از طرف ما حساب کند. او واگذاری قلمرو را امضا نخواهد کرد».
مأموریت فرستادگان ترامپ و تهدید پوتین
در‌این‌میان ترامپ مشاوران ارشد خود را اعزام کرده تا جزئیات بحث‌برانگیزتر را با هر دو هیئت روسی و اوکراینی به صورت جداگانه، ازجمله تبادل احتمالی زمین و تضمین‌های امنیتی، حل‌وفصل کنند. انتظار می‌رود استیو ویتکاف، فرستاده ویژه، هفته آینده برای دیدار با ولادیمیر پوتین به مسکو سفر کند، درحالیکه دن دریسکول، وزیر ارتش آمریکا، با مذاکره‌کنندگان اوکراینی دیدار خواهد کرد.
پوتین در سخنرانی اخیر خود اعلام کرد روسیه آماده است «تا زمانی که آخرین سرباز اوکراینی بمیرد» بجنگد و با لاف‌زنی درباره برتری نظامی‌اش، پیروزی روسیه را اجتناب‌ناپذیر جلوه داد. او گفت آخرین پیشنهادهای صلح آمریکا که با اوکراین و متحدان اروپایی‌اش مذاکره شده، می‌تواند «مبنایی برای توافقات آینده» باشد. پوتین گفت: «اگر نیروهای اوکراینی سرزمین‌هایی را که در اختیار دارند، ترک کنند، ما عملیات رزمی را متوقف خواهیم کرد. اگر نکنند، ما با ابزار نظامی به آن خواهیم رسید». سخنان او نشان می‌دهد کرملین مایل نیست از خواسته‌های حداکثری خود، ازجمله اینکه کی‌یف کل منطقه دونباس -مطلوب‌ترین جایزه پوتین- را واگذار کند، دست بردارد.
اولتیماتوم از قرقیزستان
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، روز پنجشنبه گفت که حمله به اوکراین را پایان خواهد داد اگر کی‌یف از قلمرویی که مسکو مدعی آن است، عقب‌نشینی کند؛ در غیراین‌صورت، ارتش او آن را با زور خواهد گرفت. ارتش روسیه به‌آرامی اما پیوسته در حال پیشروی در شرق اوکراین در نبردهایی پرهزینه علیه نیروهای اوکراینی است که از نظر تعداد و تسلیحات در مضیقه هستند. واشنگتن در همین حال فشار خود را برای پایان‌دادن به جنگ تقریبا چهارساله تجدید کرده و طرحی غافلگیرکننده ارائه داده که امیدوار است از طریق گفت‌وگوهای آتی با مسکو و کی‌یف نهایی شود. پوتین در جریان سفر به قرقیزستان گفت: «اگر نیروهای اوکراینی سرزمین‌هایی را که در دست دارند، ترک کنند، آن‌گاه ما عملیات رزمی را متوقف می‌کنیم. اگر نکنند، آن‌گاه ما با ابزارهای نظامی به آن دست خواهیم یافت». روسیه حدود یک‌پنجم خاک اوکراین را در کنترل دارد. مسئله زمین‌های اشغالی که کی‌یف گفته هرگز واگذار نخواهد کرد، از بزرگ‌ترین سنگ‌اندازها در روند صلح است. مسئله مهم دیگر در مذاکرات، تضمین‌های امنیتی غربی برای اوکراین است که کی‌یف می‌گوید برای جلوگیری از حمله مجدد مسکو در آینده لازم است.
عقب‌نشینی آمریکا از طرح اولیه
طرح اولیه واشنگتن -که بدون ورودی متحدان اروپایی اوکراین تدوین شده بود- پیش‌بینی می‌کرد کی‌یف از منطقه شرقی دونتسک عقب‌نشینی کند و ایالات متحده دوفاکتوی مناطق دونتسک، کریمه و لوهانسک را به‌عنوان روسی به رسمیت بشناسد. ایالات متحده طرح اولیه را در طول آخر هفته پس از انتقاد از سوی کی‌یف و اروپا تعدیل کرد، اما هنوز نسخه جدید را منتشر نکرده است. پوتین که طرح جدید را دیده، گفت این می‌تواند آغازگر مذاکره باشد.
او درباره آخرین پیش‌نویس که تصور می‌شود ایالات متحده آن را به حدود ۲۰ ماده کاهش داده، گفت: «در مجموع، ما موافقیم که این می‌تواند مبنایی برای توافقات آینده باشد»، اما پوتین افزود روسیه همچنان به دنبال به رسمیت شناختن بین‌المللی سرزمین‌های اشغالی است. آندری یرماک، دستیار ارشد ولودیمیر زلنسکی، در مصاحبه با رسانه آمریکایی آتلانتیک که پنجشنبه منتشر شد، به‌شدت این موضوع را رد کرد. یرماک گفت: «تا زمانی که زلنسکی رئیس‌جمهور است، هیچ‌کس نباید روی واگذاری قلمرو از طرف ما حساب کند. او واگذاری قلمرو را امضا نخواهد کرد». او با اشاره به خط مقدم گسترده ۷۰۰ مایلی گفت: «تنها چیزی که ما واقعا می‌توانیم الان درباره‌اش صحبت کنیم، تعیین خط تماس است». پوتین گفت انتظار می‌رود استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده آمریکایی، هفته آینده برای بحث درباره سند اصلاح‌شده در مسکو باشد. به گفته یرماک، دن دریسکول، وزیر ارتش آمریکا نیز قرار است اواخر این هفته از کی‌یف بازدید کند.
پوتین در اظهارات روز پنجشنبه خود این ادعا را تکرار کرد که روسیه ارتش اوکراین را در پوکروفسک و میرنوگراد در منطقه شرقی دونتسک -منطقه‌ای که شدیدترین نبردها در آن جریان دارد و هدفی کلیدی برای نیروهای مسکوست- محاصره کرده است. او با استفاده از نام‌های روسی شهرها گفت: «کراسنوارمیسک و دیمیتروف کامل محاصره شده‌اند». او افزود مسکو همچنین در ووچانسک و سیورسک در حال پیشروی است و به هاب لجستیکی مهم گولیایپوله نزدیک می‌شود. پوتین گفت حمله روسیه «عملا غیرممکن است که مهار شود، بنابراین کار کمی می‌توان درمورد آن انجام داد».
اوکراین محاصره‌شدن پوکروفسک و میرنوگراد را تکذیب کرده و اصرار دارد نیروهایش به نگه‌داشتن دشمن در طول خط مقدم ادامه می‌دهند. پوتین که ۲۵ سال در قدرت بوده، همچنین مشروعیت زلنسکی را زیر سؤال برد و گفت امضای هرگونه توافق با او در‌حال‌حاضر از نظر قانونی «تقریبا غیرممکن» است؛ پیشنهادی که ناله‌های اعتراض را از کی‌یف و متحدانش بلند کرده است.
بر‌اساس داده‌های تحلیل‌شده از طرف خبرگزاری فرانسه از مؤسسه مطالعات جنگ مستقر در آمریکا، نیروهای روسیه در سال ۲۰۲۵ به طور میانگین ۱۸۰ مایل مربع در هر ماه را تسخیر کرده‌اند که یک گام رو به جلو در مقایسه با سال ۲۰۲۴ است. مسکو تهاجم تمام‌عیار خود به اوکراین را در فوریه ۲۰۲۲ آغاز کرد و بدترین درگیری مسلحانه در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم را رقم زد. این جنگ صدها هزار کشته بر جای گذاشته و میلیون‌ها نفر را مجبور به فرار از خانه‌های‌شان کرده است.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
