لاریجانی در ریاض و نقطه عطفی در مناسبات ایران و عربستان
در شرایط حساس و پرتنش منطقه خلیج فارس، سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به ریاض اهمیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند فصل جدیدی در روابط پیچیده تهران و ریاض بگشاید.
بهمن اکبری - رایزن فرهنگی سابق ایران در عمان
در شرایط حساس و پرتنش منطقه خلیج فارس، سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به ریاض اهمیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند فصل جدیدی در روابط پیچیده تهران و ریاض بگشاید. این سفر که پس از موج تحولات سیاسی و امنیتی منطقه از جمله حمله به قطر و اجلاس سران در دوحه انجام شد، نماد اراده دو طرف برای بازسازی اعتماد و گشودن درهای گفت‌وگوهای راهبردی است. در این چارچوب، دیدارهای لاریجانی با ولیعهد سعودی، محمد بن‌سلمان و امیر خالد بن‌سلمان، وزیر دفاع، نه‌تنها به بررسی همکاری‌های دوجانبه، بلکه به تبیین نقشی کلیدی برای ایران و عربستان در ثبات و امنیت کشورهای اسلامی در خاورمیانه می‌پردازد.
۱. اهمیت و بستر تاریخی سفر لاریجانی
این سفر در نقطه عطفی تاریخی انجام شد که منطقه از تنش‌ها و بحران‌های متعددی متأثر است. پس از حمله به قطر، برگزاری اجلاس مهم سران کشورهای حاشیه خلیج فارس در دوحه و دیدارهای سطح بالای میان مقامات ایران و سعودی، فضای جدیدی برای تعاملات دیپلماتیک ایجاد شده است. دیدار قبلی دکتر پزشکیان با محمد بن‌سلمان نیز نشانه‌های روشنی از بازشدن مسیر گفت‌وگو و کاهش تنش‌ها در سطح رسمی است. در این میان، سفر لاریجانی به ریاض نشانگر عزم جدی‌تر ایران برای پیشبرد راهکارهای دیپلماتیک و مشارکت فعال‌تر در امنیت و ثبات منطقه‌ای است.
۲. محتوای گفت‌وگوها و پیامدهای منطقه‌ای
دیدار لاریجانی با محمد بن‌سلمان، نقطه کانونی این سفر است که بر آینده منطقه و نقش راهبردی دو کشور در ثبات کشورهای اسلامی تمرکز داشت. بنا به گزارش خبرنگار صداوسیما در ریاض، دو طرف به بررسی عمیق مسائل امنیتی، سیاسی و همکاری‌های دفاعی پرداختند که می‌تواند تحولی مهم در راستای کاهش تنش‌ها و افزایش همکاری‌های مشترک فراهم کند.
قرار است همکاری‌های امنیتی و دفاعی ایران و عربستان در کنار دیگر کشورهای منطقه به طور جدی‌تر دنبال شود؛ موضوعی که می‌تواند موجب «تحکیم امنیت منطقه‌ای» و «تقویت هماهنگی» برای مقابله با چالش‌های مشترک باشد.
۳. تأثیرات سفر در روند مذاکرات بین‌المللی و موضع آمریکا
در حالی که وزیر انرژی آمریکا، کریس رایت، بر لزوم توقف کامل برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران برای بازگشت این کشور به تجارت جهانی تأکید کرده، سفر لاریجانی به ریاض در زمان مناسبی انجام شده است. این سفر می‌تواند به کاهش تنش‌ها و تقویت نقش منطقه‌ای ایران در چارچوب گفت‌وگوهای چندجانبه کمک کند، در حالی که کشورهای منطقه برای میانجیگری بین ایران و آمریکا تلاش می‌کنند. همکاری‌های منطقه‌ای که در گفت‌وگوهای تهران و ریاض شکل می‌گیرد، می‌تواند بار مثبت بر روند مذاکرات هسته‌ای و مسائل امنیتی داشته باشد.
۴. تحولات مرتبط در خاورمیانه و تأثیر آن بر روابط ایران و عربستان
در حالی که اسرائیل عملیات زمینی خود را در غزه آغاز کرده و پیشنهادات امنیتی جدیدی به سوریه ارائه می‌دهد، فضای امنیتی منطقه به‌شدت ناپایدار باقی مانده است. این وضعیت، ضرورت گفت‌وگو و همکاری‌های امنیتی میان ایران و عربستان را بیش از پیش نمایان می‌سازد تا با مدیریت هوشمندانه، از شعله‌ورشدن بحران‌ها جلوگیری و مسیر ثبات منطقه هموار شود.
۵. میانجیگری کشورهای منطقه در بهبود روابط ایران و آمریکا
وزیر امور خارجه ایران اخیرا تأکید کرده تلاش‌های متعددی در منطقه، از جمله از سوی قطر، برای میانجیگری میان ایران و آمریکا در جریان است و این تلاش‌ها محدود به یک کشور نیست.
این روند نشان‌دهنده آمادگی منطقه برای کاهش تنش‌ها و ایجاد بستر مناسب برای گفت‌وگوهای سازنده است که بدون شک بر روابط دوجانبه تهران و ریاض و امنیت خلیج فارس نیز تأثیر مثبت خواهد داشت. سفر علی لاریجانی به ریاض و گفت‌وگوهای او با رهبران عربستانی، نقطه عطفی است مهم در تحولات منطقه‌ای که می‌تواند در بازسازی اعتماد متقابل و همکاری‌های راهبردی دو کشور نقش کلیدی ایفا کند. در حالی که فشارهای بین‌المللی و اظهارات دولت آمریکا پیچیدگی‌هایی را بر روند مذاکرات ایران تحمیل کرده است، اما تحولات دیپلماتیک و امنیتی منطقه‌ای، از‌جمله نقش میانجیگری کشورهای منطقه، افق‌های تازه‌ای برای کاهش تنش‌ها و تحکیم ثبات خاورمیانه گشوده است. با وجود چالش‌ها و نااطمینانی‌های موجود، این سفر می‌تواند زمینه‌ساز دوره‌ای نوین در مناسبات تهران و ریاض باشد که پیامدهای آن فراتر از مرزهای دو کشور، امنیت و ثبات کل منطقه را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
