بازی شیطان با فکر مرد دیوانه

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

‌علی ودایع

 نخست‌وزیر اسرائیل با تأخیر چندساعته راهی واشنگتن شده‌ است. «بنیامین نتانیاهو» برای سومین دیدار با «دونالد ترامپ» پس از بازگشت به کاخ سفید رفته‌ است. ظاهرا برای نخست‌وزیر صهیونیستی فرش قرمز پهن کرده‌اند اما اتحاد استراتژیک و اختلاف تاکتیکی بین تل‌آویو و واشنگتن یک رابطه به‌شدت پارادوکسیکال است.

به نوشته گاردین، رئیس‌جمهوری آمریکا و نخست‌وزیر اسرائیل در دفتر بیضی کاخ‌ سفید می‌خواهند حملات مشترک علیه ایران را جشن بگیرند اما آنها در پشت درهای بسته می‌دانند که مقابل تهران با چه چالش‌هایی مواجه هستند. میانجیگری ترامپ برای آتش‌بس فوری در غزه یک اتفاق ویژه است که به شدت مورد توجه آمریکا قرار گرفته‌ است.

رابطه پیچیده ترامپ و نتانیاهو در مقابل ایران دچار گره‌خوردگی‌های نامتعارف است. رئیس‌جمهوری آمریکا در جریان تلاش‌ها برای مذاکره برای آتش‌بس با ایران، آشکارا از نخست‌وزیر اسرائیل ابراز ناامیدی کرد اما از زمانی که ایالات متحده بمباران برنامه هسته‌ای ایران را آغاز کرد، این دو در کنار هم ظاهر شده و مدعی پیروزی هستند. پیش از این، ترامپ در جریان شکل‌گیری مذاکرات اتمی با تهران به میانجیگری «استیو ویتکاف» شخص نتانیاهو را دچار بهت و شوک کرد.

استمداد  برای حل چالش  داخلی

نیمه نامرئی سفر «بی‌بی» به واشنگتن، وضعیت داخلی سرزمین اشغالی است. تحلیل رفتاری نتانیاهو و کیش شخصی نخست‌وزیر اسرائیل نشان می‌دهد که او از توسعه بحران و گسترش تنش به دنبال فضای تنفس بوده است. نباید نادیده بگیریم که حدود 41 هفته پیش از ماجرای هفتم اکتبر و ضربه سنگین طوفان‌الاقصی، آنچنان اسرائیل درگیر اعتراضات داخلی بود که بحث «انقلاب مخملی» و «شورش مدنی» در محافل عمدتا لیبرال اسرائیل داغ شده‌ بود. در محافل اپوزیسیون اسرائیل هنوز این شائبه وجود دارد که نتانیاهو در هفتم اکتبر تعمدا حفره امنیتی ایجاد کرد تا یک کشته‌سازی بزرگ انجام شود. بنا به گزارش نیویورک‌تایمز در مارس 2023 (اسفند 1402) و حدود شش ماه پیش از هفتم اکتبر 2023 سازمان سیا به موساد و شاباک درباره یک اتفاق بزرگ هشدار داده بود.

نتانیاهو در واکنش به طوفان‌الاقصی موتور آدم‌کشی اسرائیل را فعال کرد تا بی‌سابقه‌ترین کشتار غیرنظامیان در غزه و کرانه باختری فراهم شود. نخست‌وزیر اسرائیل در اتاق جنگ به آب و آتش زد تا همه دشمنان داخلی را گرد هم جمع کند اما در نهایت به موفقیت نرسید. چالش بزرگ نتانیاهو در دوران جنگ، اسیران اسرائیلی در دست حماس بودند. حداقل 130 صهیونیست در آتش اسرائیل کشته شدند و این یک مصیبت مضاعف محسوب می‌شود؛ این وضعیت یعنی اپوزیسیون اسرائیل خشمگین‌تر از گذشته است.

تلاش‌های جنون‌آمیز نتانیاهو برای خروج نبرد سنتی ایران و اسرائیل از منطقه خاکستری به عنوان وضعیتی ذیل توسعه بحران برای کنترل سطح تنش داخلی قابل بحث است. البته در معادلات ذهنی کابینه دست‌راستی رژیم اشغالگر قدس، آنها که از سال 2018 حمله به ایران را تمرین کرده بودند، یک فرصت طلایی قلمداد می‌شد. بازی پیچیده «وعده صادق» امکان تحقق نقشه‌های نتانیاهو را تا حدود زیادی مهار کرد اما داستان تا بازگشت ترامپ به کاخ سفید ادامه پیدا کرد. نخست‌وزیر اسرائیل در یک رفتار سمبلیک آمریکا را ناچار به «مداخله محدود» در «جنگ محدود» 12روزه کرد که اتفاقا با واکنش جدی ایران ذیل دکترین توازن تهران مواجه شد.

نتانیاهو در رفاقت با ترامپ هرگز تا این حد احساس قدرت نکرده‌ است. رئیس‌جمهوری آمریکا در یک مداخله مستقیم خواهان عفو و مختومه‌شدن پرونده اتهامات فساد نخست‌وزیر اسرائیل شده است. بنا به گزارش گاردین، سفر بی‌بی به دلیل اختلافات داخلی با تأخیر انجام شده‌ است. روزنامه یدیعوت آحارنوت می‌نویسد که این تأخیر هم‌زمان با ارائه پیش‌نویس قانون جدید سربازی به نمایندگان احزاب مذهبی در کنست (پارلمان رژیم صهیونیستی) صورت گرفته است. این گزاره به خودی خود نشان می‌دهد که چالش‌های داخلی نتانیاهو با جامعه عمدتا لیبرال اسرائیل و یهودیان «حریدی» در سرزمین اشغالی با شدت ادامه دارد.

هدف پنهان  نتانیاهو  در  واشنگتن

ناظران معتقدند سفر پیچیده نخست‌وزیر اسرائیل به واشنگتن با هدف کنترل جدال داخلی تل‌آویو است. در این فرایند اگرچه بحث درباره ایران داغ است اما آتش‌بس با حماس یک وضعیت ویژه است. حماس به پیشنهاد آتش‌بس ۶۰روزه اسرائیل پاسخ «مثبت» داد اما مذاکره‌کنندگان آن به دنبال این بوده‌اند که رژیم صهیونیستی پایان دائمی جنگ را تضمین کند و توزیع کمک‌ها در غزه را از طریق سازمان ملل مدیریت کند. نکته اینجاست که بنیاد بشردوستانه غزه مورد حمایت ایالات متحده و اسرائیل فعالیت پرآشوبی داشته و با حوادث تقریبا روزانه تیراندازی سربازان اشغالگر به غیرنظامیانی که در نزدیکی محل‌های توزیع آن جمع شده بودند، کشتار صدها غیرنظامی به یک مخمصه تبدیل شده‌ است.

رژیم صهیونیستی گفته است که تغییرات پیشنهادی در طرح آتش‌بس غیرقابل قبول است، اما نتانیاهو گفته است با وجود این مذاکره‌کنندگانی را برای مذاکرات غیرمستقیم با حماس به قطر خواهد فرستاد. به گزارش رویترز، نتانیاهو همچنین گفت مذاکره‌کنندگان اسرائیلی که برای مذاکرات آتش‌بس به قطر می‌روند، دستورالعمل‌های روشنی برای دستیابی به توافق آتش‌بس تحت شرایطی که اسرائیل پذیرفته است، دارند و افزود که ترامپ می‌تواند به دستیابی به این اهداف کمک کند. حماس از آمریکا تضمین گرفته است که اسرائیل جنگ را به طور دائم پایان خواهد داد. با این حال، دیمون گفت که آتش‌بس اولیه ۶۰روزه «تعهدی برای پایان جنگ نیست» و مذاکرات بیشتر درمورد آتش‌بس دائمی در آن دوره انجام خواهد شد.

سؤال  کلیدی

در روابط پیچیده نخست‌وزیر اسرائیل و رئیس‌جمهوری آمریکا، شیطان لزوما تابع مرد دیوانه نیست. آنها در عین رفاقت دارای رقابت هستند؛ وضعیتی که دوگانه عشق و نفرت را در نگاه طرفین شکل و فرم داده‌ است. به نوشته گاردین، سؤال کلیدی این است که آیا صبر ترامپ در برابر نتانیاهو دوام خواهد داشت یا خیر؟ او گاهی اوقات از سرعت پایین مذاکرات بر سر آتش‌بس غزه ناامید شده است. او یک هفته پیش در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «در غزه به توافق برسید. گروگان‌ها را پس بگیرید!!! دی‌جی‌تی».

و هفته گذشته، هنگامی که او به دنبال میانجیگری برای آتش‌بس بین اسرائیل و ایران بود، چیزی شبیه به یک فروپاشی جزئی را تجربه کرد و در چمن کاخ سفید شکایت کرد: «[ایران] آتش‌بس را نقض کرد، اما اسرائیل هم آن را نقض کرد... من از اسرائیل راضی نیستم. 

ما اساسا دو کشوری داریم که آن‌قدر طولانی و آن‌قدر سخت در حال جنگیدن بوده‌اند که نمی‌دانند چه غلطی می‌کنند». در معادله‌ای که ترسیم شد، شیطان می‌خواهد از کارت ایران برای ذوق مرد دیوانه استفاده کند اما نکته اینجاست که شخص نتانیاهو برای ترامپ مقابل تهران صرفا یک مهره در بازی است.

دوقطبی عشق و نفرت آنها در لحظه ممکن است به یک تخاصم عجیب ختم شود. ترامپ پشت همه لفاظی‌هایش علیه ایران نمی‌خواهد درگیر یک جنگ تن‌به‌تن و فرسایشی بدون نقطه پایان در خاورمیانه شود اما نتانیاهو دنبال این سناریو است. به نوشته جروزالم‌پست به نقل از یک مقام اسرائیلی، نتانیاهو در واشنگتن به دنبال چراغ سبز ترامپ برای اقدام علیه هرگونه فعالیت ایران در جهت بازسازی برنامه هسته‌ای است. مشخصا اسرائیل دنبال چتر حمایتی آمریکا برای هر اقدام علیه ایران است.

 ترامپ در پشت همه لفاظی‌هایش دنبال یک معامله با تهران است. عشق و نفرت ترامپ و نتانیاهو در پرونده ایران آینده‌ای غیرقابل پیش‌بینی را رقم می‌زند. شیطان الگوریتم فکری و رفتاری ترامپ را خوب می‌داند؛ او می‌خواهد احساسات ترامپ را دستکاری کند تا دامنه رفتاری واشنگتن را کنترل کند. فعلا نتانیاهو با یک کیک به کاخ سفید رفته‌ است؛ آن‌هم در شرایطی که ترامپ با توجه به ناکامی‌هایش در پرونده جنگ اوکراین، پرونده نظام تعرفه‌ای، پرونده دریای چین و چالش تایوان، کنایه‌های ماسک و فشار کابوس 1929 به یک دستاورد بزرگ نیاز دارد. اگر شیطان به خواسته‌های مرد دیوانه در پرونده حماس یا پرونده ایران تمکین نکند، کارت‌هایش خواهد سوخت.