|

تابش هسته‌ای

پیش از بمباران مراکز هسته‌ای فردو، نطنز و اصفهان توسط نیروهای آمریکایی، نگرانی زیادی بین مردم از خطرات ناشی از تابش‌های هسته‌ای مراکز فوق در صورت بمباران آنها وجود داشت. پس از حمله آمریکایی‌ها، در عمل چنین اتفاقی نیفتاد. مسئولان سازمان انرژی اتمی به مردم اطمینان دادند که اثری از نشت مواد هسته‌ای پرتوزا مشاهده نشده است. در آن سوی دنیا نیز گزارش شفاهی مدیر کل آژانس (رافائل گروسی) به شورای امنیت سازمان ملل مؤید این امر بود.

تابش هسته‌ای
احمد شیرزاد استاد دانشگاه و فعال سیاسی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

پیش از بمباران مراکز هسته‌ای فردو، نطنز و اصفهان توسط نیروهای آمریکایی، نگرانی زیادی بین مردم از خطرات ناشی از تابش‌های هسته‌ای مراکز فوق در صورت بمباران آنها وجود داشت. پس از حمله آمریکایی‌ها، در عمل چنین اتفاقی نیفتاد. مسئولان سازمان انرژی اتمی به مردم اطمینان دادند که اثری از نشت مواد هسته‌ای پرتوزا مشاهده نشده است. در آن سوی دنیا نیز گزارش شفاهی مدیر کل آژانس (رافائل گروسی) به شورای امنیت سازمان ملل مؤید این امر بود.

اما هنوز گوشه و کنار می‌شنوم که کسانی نسبت به گسترش پرتوهای خطرناک از مراکز بمباران‌شده نگرانی دارند. من پیش از بمباران آمریکایی‌ها ابتدا با برخی از همکاران خبره فیزیک هسته‌ای صحبت کردم و پس از آن ویدئوی کوتاهی در این زمینه تهیه کردم تا با پخش فوری آن به سهم خود نگرانی‌ها را کاهش دهم. متأسفانه به دلیل ضعیف‌شدن ارتباط‌ها در جریان جنگ ۱۲‌روزه آن ویدئو پخش نشد. اکنون خلاصه‌ای از آن موارد را که اندکی هم شامل مباحث فنی است، می‌آورم. نگرانی از انفجار هسته‌ای از دیرباز یک نگرانی جدی مردم و متخصصان بوده و هست.

اما نکته حائز اهمیت این است که انفجار هسته‌ای خودبه‌خود اتفاق نمی‌افتد. مواد هسته‌ای شبیه باروت یا تی‌ان‌تی نیستند که بر اثر یک انفجار یا آتش‌سوزی در نزدیکی‌شان، منفجر شوند. برای رخ‌دادن یک انفجار هسته‌ای باید قطعات غنی‌شده اورانیوم یا پلوتونیوم به یکدیگر نزدیک شوند. این کار در انفجار بمب هسته‌ای به طور برنامه‌ریزی‌شده توسط بشر انجام می‌شود. در یک نیروگاه هسته‌ای نیز به دلیل حجم زیاد مواد پرتوزا، ممکن است این اتفاق بر اثر یک عامل ثانوی مثل زلزله یا سونامی، در مقیاسی محدودتر رخ دهد. نمونه قابل توجه چنین رویدادی به حادثه مشهور چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ برمی‌گردد. نکته مهم آن است که صرف وجود مواد هسته‌ای پرتوزا در یک مرکز هسته‌ای، عامل انفجار هسته‌ای نیست. البته برای نگهداری آنها نظام‌نامه‌های (پروتکل‌های) دقیق وجود دارد و متخصصان هسته‌ای در این مراکز، به خاطر سلامتی و ایمنی خودشان هم که شده، دقیقا آنها را رعایت می‌کنند. از جمله این‌ موارد این است که مواد غنی‌شده باید در مقادیر کم و دور از هم نگهداری شوند. آنچه جای نگرانی دارد و توجه سازمان‌های طرفدار محیط زیست را در سراسر جهان به خود جلب کرده است، پخش‌شدن مواد پرتوزا در محیط زیست بشر است.

حوادثی از نوع سیل، زلزله یا جنگ، چنانچه دامن‌گیر مراکز هسته‌ای شوند، ممکن است باعث نشت تدریجی این مواد در یک گستره جغرافیایی بزرگ شوند، به گونه‌ای که از کنترل خارج شوند و نتوان رد پخش آنها را گرفت. سازمان انرژی اتمی ایران سازمانی پرتجربه است که متحصصان خبره آن با مفاهیم حفاظت در برابر اشعه به‌خوبی آشنا هستند. تهدید بمباران مراکز هسته‌ای ایران نیز تهدید جدیدی نیست. بنابرین با اطمینان می‌توان از انجام پیش‌بینی‌های لازم برای جلوگیری از پخش مواد هسته‌ای در محیط زیست ایران توسط سازمان انرژی اتمی ایران سخن گفت. من به عنوان فیزیک‌پیشه‌ای که از دیرباز دغدغه آلایش محیط زیست ایران را داشته است، از این بابت به شهروندان کشورم اطمینان می‌دهم.

 

آخرین اخبار یادداشت را از طریق این لینک پیگیری کنید.