افطار بدون «قطایف» افطار نیست!

سحر طلوعی:وجود حرمین شریفین در عربستان به ماه رمضان این کشور حال‌و‌هوایی خاص داده است و از آن خاص‌تر حال‌و‌هوای مکه و مدینه است و آیین سفره‌داری ...

پیش از آنکه ماه رمضان فرا برسد، خادمان حرمین شریفین دست به کار می‌شوند و کعبه و حرم پیامبر را تمیز و فضا را برای زائران و روزه‌داران بیش از پیش آماده می‌کنند. وضعیت در دیگر مساجد هم چنین است. حرمین شریفین و مساجد نقش مهمی در برگزاری آیین سفره‌داری افطار بازی می‌کنند.

برنامه جدید برای ساعات کار ادارات، مدارس و دانشگاه‌ها اعلام می‌شود. فانوس‌های قرمز به در و دیوار محله‌ها و میدان‌ها می‌آویزند و شیرینی‌فروشی‌ها شیرینی‌های خاص ماه رمضان تدارک می‌بینند.

روزه‌داران با شنیدن صدای مؤذن، هنگام افطار راهی حرم و مساجد می‌شوند، مرسوم است پیش از آنکه روزه باز کنند، به نماز بایستند و سپس سر سفره افطار بنشینند. آن دست از روزه‌داران که به مسجد و حرم نمی‌روند، بعد از نماز اغلب به خانه بزرگ‌ترها می‌روند و آنجا روزه باز می‌کنند. برخلاف کشورهایی مثل مالزی و عراق که افطار سنتی خیابانی است، در عربستان سنتی خانوادگی و خانگی است.

آداب بازکردن روزه در افطار هم برای شهروندان عربستانی تا حدودی خاص است. به تأسی از پیامبر رسم دارند با خرما و اندکی آب روزه بگشایند و ریز‌ریز غذا بخورند.

سوپ غلات و روغن زیتون و تخم مرغ و سمبوسه و در برخی مناطق «جاریش» (گوشت و سبزیجات روی نان) در غذای افطار شهروندان عربستانی حضور پررنگی دارد.

 قهوه عربی و شیرینی‌های معمول مثل کنافه و خامه، لُقیمَت (بامیه)، حَنینی (فرنی آرد گندم، روغن زرد حیوانی، شکر) و... هم که از دسرهای همیشگی عرب‌ها است، اما برای افطار ماه رمضان حضور یک دسر دیگر لازم و ضروری است؛ قَطایِف!

تهیه قطایف چه در خانه و چه از شیرینی‌‌فروشی‌ها وجه تمایز ماه رمضان و دیگر ماه‌های سال است و جایگاهی ویژه و نوستالژیک دارد. قطایف از پن‌کیک و خامه ریکوتا و مقداری پودر پسته تشکیل شده است. لقمه‌های کوچک موسوم به قطایف را کنار کاسه‌ای از شربت گل سرخ سرو می‌کنند و به افطار ماه رمضان خوشامد می‌گویند.

خواندن نماز تراویح بعد از نماز عشا از 10 رکعت (دوران کرونا) تا 20 رکعت از آداب ماه رمضان در میان جامعه سنیان عربستان و البته دیگر کشورهای عربی است. نمازگزاران در نماز تراویح هر شب یک جزء قرآن ختم می‌کنند. پس از هر دو رکعت سلام می‌دهند، پس از هر چهار رکعت، کمی ذکر می‌گویند و دعا می‌خوانند و در واقع استراحت می‌‌کنند (تراویح) و سپس نماز را از سر می‌گیرند تا جزء تمام شود.