جنگ و مسئولیت جمعی ما

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

در شرایطی که تنش‌های خارجی به مرحله درگیری نظامی رسیده است، مهم‌ترین وظیفه هر ملتی، حفظ وحدت و انسجام داخلی است. جنگ، فارغ از دلایل و نتایج آن، همواره پیامدهای ویرانگری برای مردم عادی دارد. در چنین مواقعی، تفرقه و تنش داخلی فقط به دشمنان این مرز‌وبوم کمک می‌کند و ضربه‌پذیری جامعه را افزایش می‌دهد. چنان‌که بر مشکلات داخلی و ضعف سیاست‌گذاری‌های داخلی صحه می‌گذاریم، باید توجه داشت آنها که بیرون ایستاده‌اند و ماشه به سمت ما می‌چکانند، برای بهبود اوضاع و احوال داخلی مردم نیست که هزینه جنگ و خسارات متقابل به خودشان را به جان می‌خرند، بلکه به خاطر حفظ و گسترش منافع خودشان است. از‌این‌رو انسجام داخلی در زمان جنگ حیاتی است.

جنگ فقط در میدان نبرد اتفاق نمی‌افتد، بلکه در روحیه مردم، در اعتماد اجتماعی‌ و در توانایی یک ملت برای ایستادگی مشترک رخ می‌نماید. هرگونه اختلاف و دودستگی داخلی، توان کشور را برای مقابله با تهدیدات خارجی کاهش می‌دهد. دشمنان از شکاف‌های اجتماعی سوءاستفاده می‌کنند تا با دامن‌زدن به تنش‌های داخلی، امنیت ملی را تضعیف کنند.

جنگ خارجی به اندازه کافی دردناک است، تنش داخلی رنج مردم را چند برابر می‌کند. تاریخ نشان داده است که ملت‌هایی در بحران‌های بزرگ موفق عمل کرده‌اند که توانسته‌اند «دیگری‌سازی» داخلی را متوقف کنند. جنگ، زمانی که آغاز می‌شود، فقط بین سربازان و سیاست‌مداران نیست، بین مادرانی است که فرزندان‌شان را از دست می‌دهند. بین کودکانی است که مدارس‌شان ویران می‌شود. بین خانواده‌هایی است که نان‌آوران‌شان را دفن می‌کنند. در چنین شرایطی، مسئولیت جمعی ما ایجاب می‌کند که به‌جای نفرت‌پراکنی، به سوی همدلی گام برداریم. هرچند می‌دانیم که دولت مستقر دچار کم‌کاری است، هرچند می‌دانیم که برای بهبود اوضاع داخلی نیاز به بازنگری  سیاست‌هاست.

تاریخ معاصر پر از نمونه‌هایی است که ملت‌ها در سخت‌ترین شرایط، با حفظ انسجام داخلی، از بحران‌های بزرگ عبور کرده‌اند. محاصره اقتصادی کوبا، مقاومت مردم ویتنام و بسیاری دیگر از موارد نشان می‌دهند که حتی در صورت نابرابری نظامی، اراده جمعی یک ملت می‌تواند سرنوشت جنگ را تغییر دهد. در تمام این موارد، کلید موفقیت، اتحاد داخلی است.

اخلاق اجتماعی در بحران، ما را به سمت همدلی و مسئولیت‌پذیری جمعی سوق می‌دهد. این به آن معنا نیست که از نقد سیاست‌های داخلی دست بکشیم، بلکه به این معناست که اولویت‌های‌مان را بازتعریف کنیم. نقد سازنده زمانی ثمربخش است که در خدمت بهبود شرایط باشد، نه تضعیف روحیه ملی. در شرایط جنگ، حفظ جان و امنیت هم‌وطنان باید در رأس همه تصمیمات قرار گیرد.

جنگ آزمونی سخت برای اخلاق یک ملت است. در این آزمون، هر فرد باید از خود بپرسد: آیا من بخشی از مشکل هستم یا بخشی از راه‌حل؟ آیا کینه‌توزی و اختلاف را تقویت می‌کنم یا همبستگی و حمایت متقابل را؟

مسئولیت جمعی ما در این بحران، فراتر از جناح‌بندی‌های سیاسی است. این مسئولیت، دفاع از کرامت انسانی همه هم‌وطنان است. حتی اگر با برخی سیاست‌های دولت مستقر مخالف و از کم‌کاری‌های بعضی مسئولان رنجیده باشیم.