تیزنگر؛ استارتاپی که صنعت فضایی ایران را کاربردی می‌کند؛
از سیلاب ۹۸ تا کشاورزی هوشمند
سیلاب سال ۱۳۹۸ جرقه‌ای شد برای راه‌اندازی استارتاپی که امروز روزانه بیش از ۶۰ گیگابایت داده ماهواره‌ای را پردازش می‌کند تا به سازمان‌های ایرانی در مدیریت بحران، منابع طبیعی و کشاورزی کمک کند. «تیزنگر» از معدود شرکت‌های استارتاپی موفق در حوزه فضایی است که تاکنون توانسته با داده‌هایی که از طریق ماهواره‌های ایرانی و خارجی جمع‌آوری می‌کند، به سیاست‌گذاری‌ها و همچنین کنترل بحران‌های زیست‌محیطی کمک کند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
سیلاب سال ۱۳۹۸ جرقه‌ای شد برای راه‌اندازی استارتاپی که امروز روزانه بیش از ۶۰ گیگابایت داده ماهواره‌ای را پردازش می‌کند تا به سازمان‌های ایرانی در مدیریت بحران، منابع طبیعی و کشاورزی کمک کند. «تیزنگر» از معدود شرکت‌های استارتاپی موفق در حوزه فضایی است که تاکنون توانسته با داده‌هایی که از طریق ماهواره‌های ایرانی و خارجی جمع‌آوری می‌کند، به سیاست‌گذاری‌ها و همچنین کنترل بحران‌های زیست‌محیطی کمک کند. در مردادماه سال ۹۸، استارتاپ تیزنگر به صورت رسمی فعالیت خود را در حوزه خدمات هوشمند فناوری فضایی و داده‌های مکانی آغاز کرد. این استارتاپ با پایش مداوم تصاویر ماهواره‌ای و استفاده از یادگیری عمیق ماشین (Machine learning) می‌تواند تغییرات زمین را رصد و رخدادهای پیش‌روی آن را پیش‌بینی کند و تفسیر داده‌ها و گزارش آن را به سازمان‌های مورد نظر و کشاورزان ارائه دهد تا آنها براساس داده‌های به‌دست‌آمده، تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات لازم را انجام دهند. این استارتاپ که به‌طور یکپارچه خدمات کاربردی مبتنی بر داده‌های ماهواره‌ای را ارائه می‌دهد، اما مسیر پرچالشی دارد؛ از نگاه امنیتی و نظامی به صنعت فضایی گرفته تا نبود سرمایه‌گذاری و محدودیت‌های اینترنت. با‌این‌حال، یاسر عشورزاده، بنیان‌گذار و مدیرعامل تیزنگر، معتقد است آینده صنعت فضایی ایران فقط در پرتاب ماهواره خلاصه نمی‌شود، بلکه در کاربردی‌سازی خدمات آن برای زندگی روزمره مردم رقم می‌خورد. با عشورزاده که یک دغدغه‌مند زیست‌محیطی است و خودش هم مدرک فوق‌لیسانس عمران ژئودزی و سیستم اطلاعات جغرافیایی دارد، درباره تیزنگر و چالش‌های کاربردی‌سازی فناوری فضایی گفت‌وگو کرده‌ایم که می‌خوانید.
تیزنگر زمانی آغاز به کار کرد که سیلاب سال ۱۳۹۸ رخ داد. چه شد که شما به این حوزه وارد شدید؟ آیا این حادثه باعث شد ایده راه‌اندازی استارتاپی در این حوزه به ذهن شما برسد یا پیشینه تحصیلی و تجربیات قبلی در این بین نقش داشت؟
واقعیت این است که هر دو عامل نقش داشته‌اند و نمی‌توان دقیقا گفت هر‌کدام تا چه اندازه مؤثر بوده است، اما به نظر می‌رسد نقش کمبودها و نیازهای کشور در حوزه کسب‌وکار پررنگ‌تر بوده باشد. اگر قبل از سیلاب ۱۳۹۸ در جلساتی که اکنون به پویش سازمان فضایی ایران معروف است، شرکت نمی‌کردم، شاید به فکر ایجاد کسب‌وکار در حوزه فضایی نمی‌افتادم. با‌این‌حال، فعالیت پژوهشی در این حوزه را پیش از آن آغاز کرده بودم؛ هم به صورت فردی و هم گروهی، با هدف استفاده از تصاویر و داده‌های ماهواره‌ای در پروژه‌های پژوهشی که تقریبا کاربردی بودند و می‌توانستند در ایران به کار گرفته شوند. نمونه بارز این فعالیت‌ها، پروپوزالی بود که در سال ۱۳۹۷ آماده کردیم و مقاله‌ای را به دانشگاه هامبورگ ارسال کردیم. این پروژه درباره نقش نوعی پوشش گیاهی در کاهش آلودگی هوای تهران در زمستان بود. ما الگویی از پوشش گیاهی برای تهران در نظر گرفته بودیم که کاشت این نوع گیاه‌ها در مناطق مشخص می‌توانست به‌عنوان یک فیلتر عمل کند و درصد آلودگی هوا را کاهش دهد. پس از اجرای پویش، کمبودها و کاستی‌ها مشخص شد و این موضوع باعث شد به فکر تأسیس یک شرکت بیفتیم. این تجربه، همراه با کمبودها و نیازهای کشور، ترغیب ما را برای ثبت شرکت و آغاز فعالیت‌های بیزینسی افزایش داد.
آیا زمانی که سیلاب‌ها در سال ۹۸ اتفاق افتاد، شما توانستید اطلاعاتی در اختیار سازمان‌ها بگذارید که روند خسارت و خرابی را کم کند؟ اطلاعات سرویس شما کاربردی بود؟ سازمان‌هایی که می‌توانستند از خدمات شما بهره‌مند شوند تا چه حد تمایل داشتند با شما همکاری کنند؟
در ابتدا، یکی از دلایلی که ما را به ادامه مسیر ترغیب کرد، نیازهای فناورانه سازمان‌ها و توجهی بود که آنها به خدمات ما داشتند. این سازمان‌ها تشنه دریافت این خدمات بودند و همین امر باعث شد تحقیق و پژوهش ما در این زمینه ادامه یابد. واقعیت این است که در ارائه اطلاعات اولیه، سازمان‌ها استقبال خوبی نشان می‌دادند؛ زیرا گزارش‌های ما سریع، دقیق و تحت سامانه آنلاین ارائه می‌شد و برای آنها جذاب بود. با‌این‌حال، تبدیل این خدمات به محصولی که در ازای آن سازمان‌ها هزینه پرداخت کنند، چالشی دیگر بود. باید آنها را متقاعد می‌کردیم که در ازای خدمات، پروژه‌هایی به ما محول کنند یا به صورت B2B همکاری داشته باشند تا درآمد ایجاد شود. این چالش بزرگ ما در همان ابتدای مسیر آغاز شد.
چه راهکاری برای حل این چالش در نظر گرفتید و چرا سازمان‌ها حاضر به پرداخت هزینه برای خدمات شما نبودند؟
واقعیت این است که بشخصه کارم را با این نگاه آغاز کردم که نیاز بالاخره ما را به هدف مالی می‌رساند. این سازمان‌ها واقعا نیاز داشتند و باید این نیاز برطرف می‌شد؛ یا باید خودشان اقدام به ایجاد سامانه و خدمات می‌کردند یا از ما بهره‌مند می‌شدند.
وقتی صحبت از سازمان‌ها می‌کنید، منظور دقیقا کدام نهادهاست؟
سازمان‌های محیط زیست، مدیریت بحران، وزارت جهاد کشاورزی، منابع طبیعی، هلال‌احمر و امداد و نجات، همچنین شهرداری‌ها در بخش مدیریت بحران و فضای سبز. بسیاری از این سازمان‌ها می‌توانند از خدمات تصاویر ماهواره‌ای استفاده کنند. برای مثال، سازمان محیط زیست شامل چندین بخش است؛ پایش تالاب‌ها و دریاچه‌ها، پایش آلودگی هوا و تنوع زیستی که مربوط آتش‌سوزی‌ها و سایر موارد می‌شود. هر‌کدام از این بخش‌ها شاخه‌های متفاوتی دارند و کاربرد تصاویر ماهواره‌ای در هر یک متفاوت است.
چالش ما این بود سازمان‌هایی که ذکر کردم نیاز داشتند، اما این نیازشان توسط سازمان فضایی، پژوهشگاه فضایی و حتی شرکت‌های دانشگاهی برطرف نمی‌شد. دانشگاه‌ها معمولا کار پژوهشی برای سازمان‌ها انجام می‌دادند، اما این پژوهش‌ها بیشتر ماهیت تحقیقاتی داشت و کاربرد عملی چندانی نداشت. به بیان دیگر، پژوهشی انجام شده و هزینه‌ای صرف شده بود، اما سازمان‌ها فقط گزارش آن را دریافت می‌کردند و آن را کنار می‌گذاشتند.
ما دریافتیم که این سازمان‌ها واقعا نیاز دارند و دنبال راهکارهای ما می‌آیند و همین اتفاق هم افتاد. ما محصولی تولید کردیم که آماده، به‌روز و امکان ارائه مستمر خدمات را داشت. سازمان‌ها مشاهده کردند که سامانه ما نه یک پروژه منفرد، بلکه یک سامانه فعال است که به صورت روزانه در حال پایش‌ها اطلاعات به کمک داده‌های ماهواره‌ای است. این موضوع باعث شد خود سازمان‌ها با ما تماس بگیرند و از خدمات ما استفاده کنند. به این ترتیب، سازمان منابع طبیعی اعلام کرد که می‌خواهد از محصول ما استفاده کند و سازمان محیط زیست نیز همین درخواست را مطرح کرد. ما پروپوزال ارائه دادیم و این همکاری‌ها به قرارداد تبدیل شد. هم‌اکنون ما از سال ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۶ با سازمان منابع طبیعی و از ۱۴۰۴ تا ۱۴۰۸ با سازمان محیط زیست قرارداد داریم.
چه خدماتی به این سازمان‌ها ارائه می‌کنید؟
پس از راه‌اندازی سامانه هوشمند مشاهدات ماهواره‌ای، ما در فیلدهای مختلف خدمات ارائه می‌کنیم و هر سازمان به صورت سفارشی‌سازی‌‌شده از خدمات ما استفاده می‌کند. این داده‌ها می‌توانند بحران‌ها را رصد کنند و همچنین دید بلندمدت برای سیاست‌گذاری ارائه دهند.
این خدمات شما چه کمک‌هایی به این سازمان‌ها می‌کند؟ آیا خدمات شما به آنها راهکارهای بلندمدت برای مدیریت و سیاست‌گذاری بهتر در حوزه‌های طبیعی می‌دهد یا به آنها کمک می‌کند بحران را در لحظه کنترل کنند؟
در هر دو حالت داده‌های ما به سازمان‌ها کمک می‌کنند. برای نمونه همکاری با منابع طبیعی داریم. ما از سال ۱۴۰۲ شروع به پایش کل عرصه منابع طبیعی کشور که تقریبا ۱۴۰ میلیون هکتار است، کردیم. سال اول پایش، اطلاعات پایه جمع‌آوری شد و سال دوم می‌توانستیم یک برآورد داشته باشیم و عملا می‌توانستیم عملکرد سامانه را بسنجیم. این بررسی‌ها نتایج خوبی داشت؛ مشخص شد کدام مناطق اولویت دارند و کاهش آسیب‌ها چقدر بوده است. با استفاده از داده‌های سامانه، حدود ۳۵ درصد کاهش در آتش‌سوزی‌ها نسبت به سال قبل مشاهده شد. علاوه بر این، گزارش‌های مدیریتی دقیقی ارائه شد؛ شامل تقسیم‌بندی استان‌ها و روستاها براساس اولویت، تخصیص نیروی انسانی، بودجه، تجهیزات حریق و زمان‌بندی عملیات‌ها. این اقدامات به بهره‌وری بالاتر و کاهش هزینه‌ها کمک کرده است. توانستیم مدیریت حریق (بیشتر هم در جنگل‌های زاگرس) در تابستان را به سازمان منابع طبیعی ارائه کردیم و این اولین بار بود که چنین اتفاقی در این سازمان اتفاق می‌افتاد. داده‌های ما به بهینه‌سازی مدیریت و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند و بهره‌وری را بالا می‌برد. در‌واقع با هزینه صحیح و درست، یک سازمان می‌تواند بیشترین عملکرد را داشته باشد.
داده‌ها را چگونه به دست می‌آورید؟ آیا از ماهواره‌های ایرانی استفاده می‌کنید یا برای جمع‌آوری داده از ماهواره‌های خارجی هم کمک می‌گیرید؟
ماهواره ایرانی «خیام» در دسترس ماست، اما به‌طور مشخص از تصاویر ماهواره‌ای چینی، اروپایی و آمریکایی نیز استفاده می‌کنیم. داده‌ها به‌عنوان ورودی خام وارد الگوریتم‌ها و سیستم هوش مصنوعی ما می‌شوند و در نهایت گزارشها به خدماتی تبدیل می‌شوند که مورد نیاز سازمان‌ها هستند.
استفاده از ماهواره خیام تا چه حد برای شما کمک‌کننده بوده و آیا کارکرد آن قابل مقایسه با ماهواره‌های خارجی است؟
دسته‌بندی ماهواره‌های مورد استفاده ما متفاوت است. برای نمونه، ماهواره خیام با توجه به رزولوشن یک‌متری که دارد، در زمینه‌هایی به ما کمک می‌کند و ماهواره‌های اروپایی هم با توجه به طیف باندی که دارند، به نحو دیگری مفید هستند. هر ماهواره برای کاربرد خاصی طراحی و پرتاب شده است و بنابراین هر یک مزایا و معایب خود را دارند.
اتفاقی که در سال‌های گذشته افتاده این بوده که دولت بیشتر تمرکز خود را روی ساخت ماهواره گذاشته است تا اینکه فناوری فضایی به یک راه‌کار کاربردی تبدیل شود و بتواند پاسخی به نیازهای کشور در زمینه‌های مختلف باشد؛ البته اخیرا وزیر ارتباطات اعلام کرده دولت به دنبال کاربردی‌سازی فناوری‌های فضایی است. چقدر این باور حالا در بدنه دولت یا حاکمیت وجود دارد که صنعت فضایی فقط فرستادن ماهواره به فضا نیست و باید ماهواره‌هایی طراحی و ساخته شود که بتواند خدمات کاربردی هم در اختیار جامعه بگذارد؟
از نظر من، در بخش خدمات و کاربردهای فناوری فضایی، دولت باید کنار برود و نقش حمایتی داشته باشد؛ وظیفه دولت اطلاع‌رسانی، شناسایی نیازهای فناورانه سازمان‌ها و تسهیل ورود بخش خصوصی است. تجربه نشان داده اگر دولت مستقیم وارد بخش خدمات شود، موفق نخواهد بود و مشابه بسیاری از حوزه‌های دیگر، شکست خواهد خورد. بخش خصوصی باید وارد شود و زمینه را فراهم کند. در حال حاضر هم زمینه فعلی برای فعالیت بخش خصوصی در حوزه فضایی ایدئال نیست. هرچند امکانات وجود دارد، اما شرایط مناسب برای شروع کسب‌وکار فراهم نیست. بخش خصوصی جوان و تحصیل‌کرده در دانشگاه‌های ایران علاقه‌مند به ورود هستند، اما فرصت و ساختار کافی برای ایجاد شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات فضایی وجود ندارد. متأسفانه شرایط یک شرایط ایدئال برای شروع کسب‌وکار در این زمینه نیست. این فضا باید توسط دولت فراهم شود؛ چه در زمینه پرتاب، چه ساخت ماهواره و چه کاربردهای عملی آن. متأسفانه دیدگاه‌های بالا به پایین و حاکمیتی هنوز غالب است و ورود مستقیم دولت معمولا موفقیت‌آمیز نیست. تفکری که در دولت‌های گذشته، مانند اقدامات آقای روحانی و آقای جهرمی وجود داشت، کار درستی بود؛ آنها اجازه می‌دادند افراد و شرکت‌ها وارد حوزه شوند، استارتاپ‌ها شکل بگیرند و فعالیت کنند، در‌حالی‌که دولت صرفا نقش حمایتی خود را حفظ می‌کرد. در کشورهای توسعه‌یافته نیز معمولا دولت نقش حمایتی دارد و بخش خصوصی است که فعالیت و توسعه واقعی را پیش می‌برد.
اینکه کسب‌وکارهای خصوصی در حوزه فضایی شکل نگرفته فقط به خاطر دخالت‌های دولتی است و بسته نگه‌داشتن این فضا توسط دولت یا مسائل دیگری هم در این زمینه نقش دارد؟
یکی از دلایل مهم این است که این صنعت بیشتر از جنبه‌های نظامی پررنگ شده است. بسیاری از مردم و حتی دانش‌آموختگان تحصیل‌کرده که می‌خواهند وارد این حوزه شوند، به دلیل اینکه به فعالیت فضایی ماهیت نظامی داده شده است، از ورود به این بخش صرف‌نظر می‌کنند. ما این بخش را بیش از حد به‌عنوان حوزه‌ای نظامی برجسته کرده‌ایم و همین باعث شده افراد علاقه‌مند و استارتاپ‌ها نتوانند وارد شوند. این یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها و مشکلات موجود در توسعه بخش کاربردی فناوری فضایی در ایران است. این بخش‌ها تفکیک نشده است و به اعتقاد من خود دولتمردان باعث تشدید این دید شده‌اند که صنعت فضایی، نظامی است؛ در‌حالی‌که پژوهشگاه فضایی ایران و سازمان فضایی ما کاملا فعالیت پژوهشی و علمی انجام می‌دهند و محدودیت‌ها و تحریم‌ها هم مانع کار نمی‌شوند. این سوءتفاهم باعث شده که ذهنیت عمومی و حتی دانش‌آموختگان و فعالان این حوزه، ورود به فضای کسب‌وکار فضایی را ریسک‌آمیز ببینند.
ظرفیت داخلی ما بسیار بالاست به‌گونه‌ای که روزانه چندین ایمیل از دانشجویان فعال در حوزه فضایی برای استخدام در شرکت دریافت می‌کنیم. این نشان می‌دهد علاقه و توانایی در داخل کشور وجود دارد، اما بازار کوچک و عدم حمایت دولت باعث می‌شود که حتی شرکت‌های فعال نتوانند نیروی انسانی خود را گسترش دهند. برای مثال، برای توسعه تیم و استفاده از ظرفیت داخلی، نیاز به ده‌ها پروژه بزرگ داریم، اما چنین فرصت‌هایی فراهم نیست.
آیا نگرانی‌های تحریم و امنیتی هم مانع ورود بخش خصوصی به این حوزه شده است؟
اگر ما به این مسائل دامن نزنیم، مشکلی به وجود نخواهد آمد. تجربه‌ای که خودم دارم این است که بخش نظامی ما کاری به بخش فضایی ما ندارد، اما بخش دولتی ما با بخش نظامی کار دارد؛ این پارادوکس و تناقض هنوز حل نشده و واقعا دلیل آن را نمی‌دانم که چرا برخی اصرار دارند که صنعت فضایی ما یک صنعت نظامی است. سازمان فضایی و پژوهشگاه‌ها‌ی فضایی هر‌کدام مأموریت‌های جداگانه‌ای دارند و فعالیت‌هایشان با هم متفاوت است و ربطی به فعالیت‌های نظامی ندارند، اما این تفکیک هنوز توسط وزارت ارتباطات انجام نشده است. اگر این مسئله به صورت واضح اعلام شود و بخش نظامی از بخش علمی و پژوهشی جدا شود، مطمئنا ظرفیت بیشتری برای بخش خصوصی ایجاد خواهد شد و متخصصان راغب‌تر خواهند شد.
سرمایه‌گذاری چه نقشی در توسعه اکوسیستم فضایی دارد؟
چالش اصلی ما در حال حاضر سرمایه‌گذار است نه متخصص. متخصصان دانش فنی دارند و علاقه‌مند به فعالیت هستند، اما سرمایه‌گذاران به دلایل مختلف، از‌جمله تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، تمایل ندارند سرمایه‌گذاری کنند. حتی شرکت‌های بزرگ داخلی ممکن است از ورود به حوزه فضایی اکراه داشته باشند؛ زیرا ترس دارند تحریم‌ها تجهیزات و فعالیت‌هایشان را محدود کند. این مسئله باعث شده که اکوسیستم فضایی ایران توسعه نیابد، حتی با وجود علاقه و توانمندی بالای متخصصان.
در‌واقع می‌گویید در کنار اینکه دولت تفکیکی بین صنعت فضایی و نظامی ایجاد نمی‌کند، تحریم‌ها هم عاملی شده تا اکوسیستم کسب‌وکارهای فضایی برای کاربردی‌کردن خدمات این صنعت شکل نگیرد.
دقیقا همین‌طور است؛ چه سیاست‌های داخلی و چه فشارهای بین‌المللی باعث شده سرمایه‌گذارها با اکراه وارد این حوزه شوند و اگر سرمایه‌گذاری نباشد، سیستم شکل نمی‌گیرد. حتی اگر متخصصان بخواهند شرکت ایجاد کنند، بدون سرمایه‌گذاری اولیه امکان توسعه نیست. به همان حرف اول برمی‌گردم؛ ما کاری کرده‌ایم که به بخش فضایی ما یک دید کاملا نظامی وجود داشته باشد، هم مردم و هم خارج از کشور فکر می‌کنند صنعت فضایی ما فقط به دنبال مقاصد نظامی است و این شرایط باعث شده سرمایه‌گذار یا به سختی وارد این حوزه شود یا اساسا به این صنعت ورود پیدا نکند. مشکل اصلی و اساسی ما، عدم تفکیک فعالیت‌های فضایی نظامی و صنعتی است. هنوز این تفکیک حتی در داخل کشور جا نیفتاده، چه برسد به خارج تا بتوانیم محدودیت‌ها و تحریم‌ها را کنار بگذاریم؛ زیرا فعالیت‌های ما کاملا صلح‌آمیز و کاربردی است و تحت نظارت سازمان فضایی ایران انجام می‌شود.
شرکت شما با توجه به این شرایط درگیر مسائل مربوط به تحریم شده یا این شرایط باعث محدودیت شما در گرفتن ارتباط با بازارهای بین‌المللی شده است؟
خوشبختانه به‌عنوان یک شرکت خصوصی، ما در ارتباط با بخش کوپرنیک اتحادیه اروپا، گروه ناسا، ماهواره‌های چینی و... هستیم و ارتباط خوبی برقرار کرده‌ایم.
با توجه به اینکه می‌گویید مشکلی در گرفتن ارتباطات خارجی ندارید، آیا توانسته‌اید خدمات خود را به شرکت‌های خارجی هم ارائه بدهید و فعالیت اقتصادی داشته باشید؟
وقتی صحبت از ارائه خدمات می‌شود، یعنی ما در قبال ارائه خدمات، پولی دریافت کنیم و تبادلات مالی داشته باشیم. ما توانایی فنی ارائه خدمات را داریم، سامانه ما دو‌زبانه است و بدون مرز می‌تواند تصاویر ماهواره‌ای را ارائه کند، اما انتقال پول و تبادلات مالی مانع اصلی است. بنابراین، ما قابلیت حضور در بازار بین‌المللی را داریم و حالا هم بدون دریافت پول به کشورهای مختلفی خدمات ارائه کرده‌ایم، مخصوصا در حوزه کشاورزی.
به حوزه کشاورزی اشاره کردید. در حال حاضر کشور به شکل جدی با مشکل کمبود آب مواجه است. براساس برخی گزارشها، بخشی از هدر‌رفت آب در حوزه کشاورزی اتفاق می‌افتد. آیا شما توانسته‌اید با کمک داده‌های ماهواره‌ای، راهکاری در حوزه کشاورزی ارائه دهید که امکان حل این چالش وجود داشته باشد؟
ما بیش از سه هزار کشاورز فعال داریم که سالانه از خدمات‌مان استفاده می‌کنند. یک بخش از آنها کشت و صنعت‌ها هستند و یک بخشی از آنها کشاورزان پیشرو هستند. زمین‌های خود را در سامانه ما ثبت کرده‌اند و خدماتی مانند الگوی مصرف کود، مدیریت آبیاری، شناسایی آفات و تنش‌ها و نظارت بر کیفیت رشد گیاه دریافت می‌کنند. براساس داده‌ها، ما به کشاورز اعلام می‌کنیم که در کدام بخش زمین و چه میزان آب نیاز است تا آبیاری بهینه انجام شود. این خدمات به مدیریت بحران آب نیز کمک می‌کند. با‌این‌حال، مقیاس فعلی خدمات هنوز به اندازه‌ای نیست که مشکل کل کشور را حل کند. سه میلیون کشاورز در ایران داریم و سه هزار کاربر ما در برابر این تعداد بسیار محدود است. یکی از پیشنهادهای ما این است که دولت بخشی از هزینه‌ها را به شکل یارانه به شرکت‌های خصوصی پرداخت کند تا خدمات ما به کشاورزان بیشتری ارائه شود. ما می‌توانیم ابتدا تحقیق و پایش کشاورزی را انجام دهیم، مناطق با مصرف بالای آب را شناسایی کنیم و سپس خدمات را به کشاورزان همان مناطق ارائه دهیم. این اقدام می‌تواند بهره‌وری آب را به شکل قابل توجهی افزایش دهد و از نظر اقتصادی نیز برای کشاورز مقرون‌به‌صرفه باشد.
در این حوزه شما به‌عنوان یک شرکت خصوصی با چه چالش‌هایی روبه‌رو هستید؟ یادم هست در گفت‌وگویی قبلا به «شرق» گفته بودید قطع اینترنت و فیلترینگ هم به یک چالش اصلی شرکت شما تبدیل شده است. چگونه اختلال اینترنت و فیلترینگ روی کار شما تأثیر می‌گذارد؟
حجم بالایی از داده‌ها را از خارج را دریافت می‌کنیم؛ بنابراین وقتی سرعت اینترنت بین‌الملل پایین باشد، نمی‌توانیم کار کنیم. در‌واقع وقتی اینترنت کُند باشد، کار پردازش داده و ارائه اطلاعات به‌روز هم با مشکل مواجه می‌شود. فکر می‌کنم ما جزء پنج شرکت اول در ایران باشیم که نیاز به دریافت دیتای بالای بین‌المللی دارد. روزانه حدود ۶۰ گیگابایت اطلاعات وارد سرورهای ما می‌شود تا پردازش و ارائه خدمات انجام شود. در این شرایط، ما حتی به دنبال دریافت اینترنت طبقاتی که سازمان نظام صنفی کار ثبت‌نامش را انجام می‌دهد هم نرفته‌ایم و ترجیح داده‌ایم مثل سایر مردم از اینترنت استفاده کنیم. این مسئله باعث شده سرعت انتقال داده پایین باشد و طبیعتا خدمات ما با تأخیر به‌روزرسانی شود. وقتی اینترنت قطع می‌شود، دریافت اطلاعات متوقف می‌شود و در نتیجه، به‌روزرسانی سامانه نیز انجام نمی‌شود. بنابراین، اینترنت نقش حیاتی در فعالیت ما دارد. هرچه دیتا سریع‌تر و بهتر به ما برسد، می‌توانیم خدمات بهتری ارائه کنیم.
چه چشم‌اندازی برای شرکت تیزنگر در سال‌های آینده می‌بینید؟
تکنولوژی هیچ‌گاه متوقف نمی‌شود و ایران هم از این قاعده مستثنا نیست. حوزه فضایی روزبه‌روز در زندگی مردم کاربرد بیشتری پیدا می‌کند. تا پنج سال پیش، صحبت از اینترنت ماهواره‌ای خنده‌دار بود، ولی امروز به صورت واقعی در دسترس است و دیگر محدود به مودم یا تجهیزات خاص نیست؛ تقریبا امکان اتصال مستقیم اینترنت ماهواره‌ای به گوشی‌ها فراهم شده است. ما در تیزنگر تلاش کرده‌ایم با تکنولوژی روز پیش برویم؛ حتی اگر بازار کار در ایران هنوز شکل نگرفته باشد. هدف ما حفظ به‌روز‌بودن فناوری، آموزش و آشنا‌کردن سازمان‌ها با خدماتی است که ارائه می‌دهیم و نشان‌دادن کاربرد عملی آنهاست.
برای مثال، در حوزه مدیریت بحران و آتش‌سوزی، خدمات ما به تدریج تأثیر خود را نشان می‌دهد. با داده‌ها و مدل‌سازی‌های انجام‌شده، می‌توانیم کاهش حدود ۳۰درصدی آتش‌سوزی‌ها را به سازمان‌ها نشان دهیم و پیش‌بینی‌هایی مثل وضعیت دریاچه ارومیه یا مدیریت مصرف آب ارائه کنیم. این اقدامات باعث شکل‌گیری بازار ما شده است.
با‌این‌حال، اگر دولت نقش حمایتی نداشته باشد، روند توسعه شرکت‌ها و صنعت فضایی کُند خواهد بود و دستاوردهای قابل توجه ممکن است سال‌ها طول بکشد تا شکل بگیرد. اما با حمایت دولت، امکان شکل‌گیری شرکت‌های جدید و توسعه شرکت‌های موجود فراهم می‌شود و به‌ویژه در حوزه‌های کشاورزی، محیط زیست و منابع طبیعی، پیشرفت‌های چشمگیری می‌تواند ایجاد شود.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
