روز پيروزي زير سايه کرونا
احمد وخشيته . دانشيار دانشگاه ملي اوراسيا
هشتم مي ۱۹۴۵ بود که به دنبال فتح برلين توسط ارتش سرخ و پايان جنگ جهاني دوم، با تصويب هيئت‌رئيسه اتحاد جماهير شوروي و امضاي استالين مقرر شد که از فرداي آن روز همه‌ساله نهم مي با عنوان «روز پيروزي» جشن گرفته شود. استالين در دستور خود نوشت: «جنگ بزرگ ميهني که توسط شوروي عليه اشغالگران نازي انجام شد، با پيروزي کامل به پايان رسيد و آلمان کاملا شکست خورد. براي گراميداشت شکست آلمان فردا ساعت ۲۲ در پايتخت‌مان مسکو به نمايندگي از ميهن به سربازان ارتش سرخ سلام مي‌کنيم». با رويکارآمدن برژنف در سال ۱۹۶۵ سه ابتکار مهم در برگزاري اين جشن صورت گرفت که تا به امروز نيز ادامه دارد: نخست اينکه از همان سال و هم‌زمان با بيستمين سالروز نهم مي، اين تاريخ به‌عنوان يک روز تعطيل در تقويم شوروي ثبت شد. دوم اينکه به مناسبت اين روز، رژه نظامي در ميدان سرخ برگزار شد که به دنبال آن دبيرکل پس از سان‌ديدن به سخنراني پرداخت و سپس پذيرايي در کاخ کرملين انجام شد و نهايتا در نهم مي سال ۱۹۶۷ برژنف با تقديم گل، شخصا آرامگاه سرباز گمنام را افتتاح کرد و پس از آن رسم شد که در اين تاريخ دبيرکل شوروي با حضور در اين محل و اعطاي گل به‌طور نمادين به کشته‌هاي جنگ بزرگ ميهني اداي احترام مي‌کرد. پس از آن در ميدان سرخ مسکو و ميدان‌های اصلي بسياري از شهرهاي شوروي، رژه و آتش‌بازي برگزار و به کشته‌شدگان جنگ بزرگ ميهني اداي احترام مي‌شود. پس از فروپاشي شوروي، رژه روز نهم مي تا سال ۱۹۹۵ برگزار نشد و بعد از آن نيز بدون تجهيزات نظامي انجام شد. اما از سال ۲۰۰۸ بار ديگر با حضور تجهيزات نظامي و از جمله هواپيماهاي جنگي انجام شد. سپس آرام‌آرام و در اوج آن در سال ۲۰۱۴ رويه جديدي در نوع برگزاري مراسم روز پيروزي مد شد که تا به امروز نيز نه‌تنها ادامه دارد بلکه به يکي از مهم‌ترين نشانه‌هاي اين روز نيز تبديل شده است که به موجب آن بسياري از روس‌ها با گرفتن پرتره پدران و پدربزرگ‌هاي خود که در اين نبرد کشته شده بودند، در راهپيمايي اين روز شرکت مي‌کردند.
جايگاه هويت ملي در مراسم روز پيروزي
با رويکارآمدن پوتين در روسيه پسافروپاشي، احياي هويت ملي يکي از مهم‌ترين سياست‌گذاري‌هاي او در اين کشور است؛ از همين جهت همواره بر تاريخ روسيه از ابتدا تا امروز تأكيد دارد و اين موضوع را عامل مهمي در شکل‌گيري اين مهم مي‌داند. به نظر مي‌رسد که ابتکارعمل حضور در راهپيمايي ۹ مي به‌همراه عکس پدران و پدربزرگ‌ها نيز ريشه در همين رويکرد دارد؛ موضوعي که با سياست‌گذاري دقيق در راستاي احياي هويت سبب شده که راهپيمايي اين روز کاملا با محوريت مردمي برگزار شود و اين تاريخ از تقويم، نقشي برد-برد براي دولت و ملت داشته باشد.
روز پيروزي زير سايه کرونا
سرانجام هفتادوپنجمين سالگرد روز پيروزي در شرايط قرنطينه خانگي در روسيه برگزار شد، اگرچه پوتين با حضور بر جايگاه سرباز گمنام به اين موضوع اشاره کرد که پس از کرونا جشن بزرگي برگزار خواهيم کرد. امسال به دليل اين ويروس ناخوانده، رژه باشکوه همه‌ساله به سان‌ديدن از يک گروهان کوچک در مقابل رئيس‌جمهور خلاصه شد. پس از مارش پيروزي و يک دقيقه سکوت، پوتين بر سرستون‌هایی که در امتداد ديوار کرملين قرار دارد و روي هريک از آنها نام شهرهايي که موردحمله ارتش نازي قرار گرفته بود، نوشته شده است، گل اعطا کرد. در سرتاسر روسيه هنوز پيرمردهايي به چشم مي‌خورند که حدود صد سال دارند و در جنگ حضور داشتند؛ افرادي که تعدادشان بسيار انگشت‌شمار است و هرسال با تشريفات ويژه‌اي در مراسم حضور داشتند. امسال آنها به بالکن‌هاي خانه خود دعوت شدند و يگاني از ارتش به احترام آنها از خيابان مارش نظامي نواخت. مردم روسيه هم که نمي‌توانستند به خيابان‌ها بيايند، از ابتداي صبح عکس پدران و پدربزرگان خود را که در جنگ کشته شده بودند، در شبکه‌هاي مجازي منتشر و ساعت ۱۹ عصر به احترام کشته‌شده‌هاي جنگ بزرگ ميهني يک دقيقه سکوت کردند و نهايتا ساعت ۲۲ به رسم
روز پيروزي در ۷۵ساله گذشته، مسکو و شهرهاي روسيه نورباران شد و اين‌بار سهم حضور مردم از بالکن خانه‌هايشان بود تا با روشن‌کردن شمع در کنار پنجره‌ها و رقص نور گوشي‌هاي همراه خود، سرود پيروزي بخوانند. در اين ميان اما بسياري گمان نمي‌کردند که روسيه انتخابات اصلاح قانون اساسي را به خاطر سلامت مردم در مقابل کرونا به تعويق بيندازد و شايد دشوارتر باور اين موضوع بود که از برگزاري جشن هفتادوپنجمين سالگرد روز پيروزي چشم بپوشد؛ موضوعي که نشان‌دهنده جايگاه سلامت مردم در ميان سياست‌گذاري‌هاي کرملين بود. در شماره‌هاي بعدي «در حوالي ميدان سرخ» بيشتر به ابعاد گوناگون هويت ملي در جامعه و فرهنگ روسيه خواهم پرداخت.
هشتم مي ۱۹۴۵ بود که به دنبال فتح برلين توسط ارتش سرخ و پايان جنگ جهاني دوم، با تصويب هيئت‌رئيسه اتحاد جماهير شوروي و امضاي استالين مقرر شد که از فرداي آن روز همه‌ساله نهم مي با عنوان «روز پيروزي» جشن گرفته شود. استالين در دستور خود نوشت: «جنگ بزرگ ميهني که توسط شوروي عليه اشغالگران نازي انجام شد، با پيروزي کامل به پايان رسيد و آلمان کاملا شکست خورد. براي گراميداشت شکست آلمان فردا ساعت ۲۲ در پايتخت‌مان مسکو به نمايندگي از ميهن به سربازان ارتش سرخ سلام مي‌کنيم». با رويکارآمدن برژنف در سال ۱۹۶۵ سه ابتکار مهم در برگزاري اين جشن صورت گرفت که تا به امروز نيز ادامه دارد: نخست اينکه از همان سال و هم‌زمان با بيستمين سالروز نهم مي، اين تاريخ به‌عنوان يک روز تعطيل در تقويم شوروي ثبت شد. دوم اينکه به مناسبت اين روز، رژه نظامي در ميدان سرخ برگزار شد که به دنبال آن دبيرکل پس از سان‌ديدن به سخنراني پرداخت و سپس پذيرايي در کاخ کرملين انجام شد و نهايتا در نهم مي سال ۱۹۶۷ برژنف با تقديم گل، شخصا آرامگاه سرباز گمنام را افتتاح کرد و پس از آن رسم شد که در اين تاريخ دبيرکل شوروي با حضور در اين محل و اعطاي گل به‌طور نمادين به کشته‌هاي جنگ بزرگ ميهني اداي احترام مي‌کرد. پس از آن در ميدان سرخ مسکو و ميدان‌های اصلي بسياري از شهرهاي شوروي، رژه و آتش‌بازي برگزار و به کشته‌شدگان جنگ بزرگ ميهني اداي احترام مي‌شود. پس از فروپاشي شوروي، رژه روز نهم مي تا سال ۱۹۹۵ برگزار نشد و بعد از آن نيز بدون تجهيزات نظامي انجام شد. اما از سال ۲۰۰۸ بار ديگر با حضور تجهيزات نظامي و از جمله هواپيماهاي جنگي انجام شد. سپس آرام‌آرام و در اوج آن در سال ۲۰۱۴ رويه جديدي در نوع برگزاري مراسم روز پيروزي مد شد که تا به امروز نيز نه‌تنها ادامه دارد بلکه به يکي از مهم‌ترين نشانه‌هاي اين روز نيز تبديل شده است که به موجب آن بسياري از روس‌ها با گرفتن پرتره پدران و پدربزرگ‌هاي خود که در اين نبرد کشته شده بودند، در راهپيمايي اين روز شرکت مي‌کردند.
جايگاه هويت ملي در مراسم روز پيروزي
با رويکارآمدن پوتين در روسيه پسافروپاشي، احياي هويت ملي يکي از مهم‌ترين سياست‌گذاري‌هاي او در اين کشور است؛ از همين جهت همواره بر تاريخ روسيه از ابتدا تا امروز تأكيد دارد و اين موضوع را عامل مهمي در شکل‌گيري اين مهم مي‌داند. به نظر مي‌رسد که ابتکارعمل حضور در راهپيمايي ۹ مي به‌همراه عکس پدران و پدربزرگ‌ها نيز ريشه در همين رويکرد دارد؛ موضوعي که با سياست‌گذاري دقيق در راستاي احياي هويت سبب شده که راهپيمايي اين روز کاملا با محوريت مردمي برگزار شود و اين تاريخ از تقويم، نقشي برد-برد براي دولت و ملت داشته باشد.
روز پيروزي زير سايه کرونا
سرانجام هفتادوپنجمين سالگرد روز پيروزي در شرايط قرنطينه خانگي در روسيه برگزار شد، اگرچه پوتين با حضور بر جايگاه سرباز گمنام به اين موضوع اشاره کرد که پس از کرونا جشن بزرگي برگزار خواهيم کرد. امسال به دليل اين ويروس ناخوانده، رژه باشکوه همه‌ساله به سان‌ديدن از يک گروهان کوچک در مقابل رئيس‌جمهور خلاصه شد. پس از مارش پيروزي و يک دقيقه سکوت، پوتين بر سرستون‌هایی که در امتداد ديوار کرملين قرار دارد و روي هريک از آنها نام شهرهايي که موردحمله ارتش نازي قرار گرفته بود، نوشته شده است، گل اعطا کرد. در سرتاسر روسيه هنوز پيرمردهايي به چشم مي‌خورند که حدود صد سال دارند و در جنگ حضور داشتند؛ افرادي که تعدادشان بسيار انگشت‌شمار است و هرسال با تشريفات ويژه‌اي در مراسم حضور داشتند. امسال آنها به بالکن‌هاي خانه خود دعوت شدند و يگاني از ارتش به احترام آنها از خيابان مارش نظامي نواخت. مردم روسيه هم که نمي‌توانستند به خيابان‌ها بيايند، از ابتداي صبح عکس پدران و پدربزرگان خود را که در جنگ کشته شده بودند، در شبکه‌هاي مجازي منتشر و ساعت ۱۹ عصر به احترام کشته‌شده‌هاي جنگ بزرگ ميهني يک دقيقه سکوت کردند و نهايتا ساعت ۲۲ به رسم
روز پيروزي در ۷۵ساله گذشته، مسکو و شهرهاي روسيه نورباران شد و اين‌بار سهم حضور مردم از بالکن خانه‌هايشان بود تا با روشن‌کردن شمع در کنار پنجره‌ها و رقص نور گوشي‌هاي همراه خود، سرود پيروزي بخوانند. در اين ميان اما بسياري گمان نمي‌کردند که روسيه انتخابات اصلاح قانون اساسي را به خاطر سلامت مردم در مقابل کرونا به تعويق بيندازد و شايد دشوارتر باور اين موضوع بود که از برگزاري جشن هفتادوپنجمين سالگرد روز پيروزي چشم بپوشد؛ موضوعي که نشان‌دهنده جايگاه سلامت مردم در ميان سياست‌گذاري‌هاي کرملين بود. در شماره‌هاي بعدي «در حوالي ميدان سرخ» بيشتر به ابعاد گوناگون هويت ملي در جامعه و فرهنگ روسيه خواهم پرداخت.