بررسي علت فوت يك زنداني در قم و بازديد از فشافويه در کميسيون حقوقي مجلس
فشافويه در انتظار بازديد

شرق: سخنگوي حقوقي و قضائي مجلس شوراي اسلامي ضمن تأکيد بر پيگيري علت فوت يک زنداني در قم در اين کميسيون، اعلام کرد درخواست براي بازديد از زندان فشافويه را امروز به کميسيون حقوقي ارائه ميدهد. حسن نوروزي در گفتوگو با «ايرناپلاس» گفت: «من امروز [شنبه] درخواست بازديد از زندان فشافويه را به کميسيون حقوقي- قضائي مجلس ارائه ميدهم». او همچنين در پاسخ به سؤالي درباره فوت يک زنداني به نام وحيد صيادينصيري در قم گفت: «اين موضوع براي هفته پيش است و هفته پيش هم هفته سرکشي نمايندگان به حوزههاي انتخابيه بود. من هم از طريق رسانهها اين خبر را شنيدم، اما الان که به کميسيون بروم درخواست ميدهم براي اين اتفاق بيايند توضيح دهند و اين موضوع را پيگيري ميکنم».
نوروزي با بيان اينکه «ما در کميسيون حقوقي-قضائي روي طرح کاهش آمار زندانيان کار ميکنيم»، اضافه کرد: «يک زماني ما 230 هزار زنداني داريم و براي سرکشي از اوضاع زندانها ميرويم و سپس گزارش ميدهيم که وضعيت خوب بود يا نه، اما مسئولان زندانها به ما ميگويند شما به ما براي 150 هزار زنداني فضا داديد، اما 230 هزار زنداني داريم و از ما درخواست هم داريد، بنابراين ما ميخواهيم ابتدا اصل قانون را درست کنيم تا آمار زندانيان کم شود». سخنگوي کميسيون حقوقي-قضائي گفت: «ما با اين طرح به دنبال کاهش آمار زندانيان هستيم تا بعد از آن بتوانيم از قوه قضائيه انتظار داشته باشيم». او توضيح داد: «طبق يکي از مواد طرح «کاهش آمار زندانيان» هر دو هفته يکبار رئيس کل دادگستري استان، رئيس کل زندان استان و دادستان مرکز استان از زندانهاي تحت نظارت خود بازديد خواهند داشت تا بتوانند بر اوضاع زندانها کنترل داشته باشند».
فشافويه روي خط خبر
28 مرداد امسال بود که نادر فتورهچي در پي شکايت محمد امامي، سرمايهگذار سريال شهرزاد، بازداشت و به زندان فشافويه فرستاده شد. به گفته برادرش، او بهخاطر محمد امامي، سرمايهگذار سريال شهرزاد بازداشت شد. واکنش محمود صادقي به اين اتفاق تند و قاطع بود. او در حساب توييتر خود نوشت: «شايد باز بيتوتهکنان خرده بگيرند که اين وقت شب در تویيتر چيکار ميکني؟! راستش از خبر بازداشت فتورهچي خواب از سرم پريده؛ دوباره بهجاي #فساد و #فاسد افشاگر فساد را زنداني کردند! اگر تا ظهر فردا شکايت از او را پس نگيرند جزئيات پرونده #صندوق_ذخيره_فرهنگيان را منتشر خواهم کرد». شاکي فتورهچي - امامي - يکي از متهمان اختلاس از صندوق ذخيره فرهنگيان بود که مدتي هم بازداشت بود.
فتورهچي کوتاهزماني در بازداشت بود. او بعد از آزادي از زندان گزارش مفصلي از وضعيت فشافويه نوشت؛ وضعيتي که از ديد او «جهنم» بود. فتورهچي گزارش خود را در توييتر و خطاب به واکنش محمود صادقي به بازداشت او نوشت. اينچنين بود که زندان فشافويه راه خود را به سرخط خبرها باز کرد.
4 شهريور، پيگيري وضعيت زندان فشافويه
يکي، دو روز بعد بود که محمود صادقي از پيگيري خود درباره وضعيت زندان فشافويه نوشت. او اينبار هم توييتر را براي اين کار انتخاب کرد: «امروز با نمايندگان درباره وضعيت زندان فشافويه گفتوگو کرديم؛ قرار شد موضوع از طريق کميسيون قضائي مجلس پيگيري شود. ابتدا مسئولان ذيربط براي توضيح به مجلس دعوت خواهند شد. سپس هماهنگي لازم براي بازديد از زندان صورت خواهد گرفت».
همان روز «ايلنا» از دو نماينده ديگر مجلس نيز موضوع را پيگير شد. سهيلا جلودارزاده، عضو کميسيون اجتماعي مجلس گفت: «با توجه به مسائل مطرحشده در روزهاي اخير در رابطه با زندان فشافويه، به طور جد خواستار بازديد از زندانها هستيم». او همچنين توضيح داد: «چندينبار تقاضاي بازديد از زندانها را ارسال کردهايم؛ اما هنوز جواب درستي دريافت نکردهايم و زمان مشخصي براي بازديد تعيين نشده؛ يعني مجوزي براي آن صادر نشده است و با توجه به مسائل مطرحشده در روزهاي اخير به طور جد خواستار بازديد از زندانها هستيم». جلودارزاده با يادآوري بازديد 10 سال قبل از کهريزک توضيح داد: «در آن زمان وضعيت زندانها مناسب نبود و بوي تعفن بسيار زياد بود؛ همچنين وقتي از افرادي که آزاد ميشدند، راجع به وضعيت زندانها سؤال ميشد، صحبتي نميکردند؛ البته در همان بازديد شاهد بوديم، معتادان و بيماراني که مشکل رواني داشتند، در بين ديگر زندانيان پذيرش شده بودند که با پيگيريهاي ما جداسازي صورت گرفت. درحالحاضر نيز بايد از وضعيت زندانها بازديد صورت گيرد... همچنين در همان زمان مشاهده کرديم که در زندان کهريزک، زندانياني که اعتياد داشتند؛ داروي زندانياني
که بيماري رواني داشتند را ميدزديدند و مصرف ميکردند، به همين خاطر بود که پيگير شديم که شرايط تغيير کند و آنها از هم جدا شوند».
پورحسين شقلان، ديگر عضو کميسيون اجتماعي مجلس، نيز با اشاره به برخي از ادعاهاي فتورهچي درباره فشافويه، گفت: «اينکه مطرح شده زندان فشافويه سرويس بهداشتي ندارد، قابل باور نيست. زندانها بازرسي ميشوند و نهادهاي ناظري وجود دارند که اينها را رصد ميکنند. گفتن اينکه سرويس بهداشتي زندان فقط يک گودال و بدون آب است، درست نيست، مگر اينکه شخص با اسناد و مدارک و مستندات صحبت کند و همچنين نهادهاي ناظر نيز در بازرسيها اعلام کنند که زندانها براي زندانيان و افرادي که قرنطينه ميشوند، مناسب نيست». او در انتها گفت: «کميسيون اجتماعي ميتواند از طريق معاون پارلماني قوه قضائيه و سازمان زندانها مسئله بازديد از زندان فشافويه را مطرح کرده تا بازديد از اين زندان صورت گيرد و اين مسئله پيگيري شود».
10 شهريور، کميسيون حقوقي درخواست بازديد از زندان فشافويه را نداده است
پيش از اين اسم زندان فشافويه هرازچندگاهي با شايعاتي از نحوه برخورد با دراويش بازداشتي در اين زندان به ميان ميآمد. بر همين اساس بود که الهيار ملکشاهي، رئيس کميسيون حقوقي مجلس شوراي اسلامي، ضرب و شتم دراويش زنداني در فشافويه را تکذيب کرد. به گزارش «برنا»، خانوادههاي دراويش مدعي شدند که زندانيان در فشافويه مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و خواستار معرفي آمران و عاملان اين حادثه شدند. ملکشاهي در پاسخ به اين سؤال که آيا کميسيون حقوقي و قضائي مجلس درخواست بازديد از زندان فشافويه را داده است، گفت: «در زندان فشافويه هيچ اتفاقي نيفتاده است زيرا ما مرتب با سازمان زندانها ملاقات داريم. کميسيون حقوقي مجلس درخواست بازديد از زندان فشافويه را نداده است زيرا نيازي به ورود به اين موضوع نيست».
17 مهر، سخنگوي کميسيون حقوقي: پيگير بازديد از زندان فشافويه هستيم
بيش از يک ماه بعد اما حسن نوروزي، سخنگوي کميسيون قضائي و حقوقي مجلس، در پاسخ به اين سؤال «ايرناپلاس» که آيا جلسه کميسيون حقوقي قضائي با مسئولان زندان فشافويه برگزار شد، گفت: «هنوز خير، اما در دست پيگيري است». او همچنين در پاسخ به اين سؤال که آيا کميسيون حقوقي و قضائي مجلس براي بازديد از زندان فشافويه درخواستي به سازمان زندانها ارائه داده است، اظهار کرد: «هنوز برنامهاي نداريم اما در حال پيگيري هستيم».
وقتي تفاوت زندانها تعيينکننده است
زندان اوين بهخاطر چهرههاي شناختهشدهاي که به خود ديده هميشه بر سر زبانهاست؛ زنداني در مناطق شمالي تهران که اغلب سياسيوني که سابقه حبس داشته باشند، اوين را تجربه کردهاند. اما در نقطه مقابل، 30 کيلومتري خارج از تهران، به سمت جنوب، زندان فشافويه قرار دارد؛ زنداني که طيف متهمان سياسي، امنيتي و رسانهاي آن کمتر است. تفاوت طيف مجرمان از جنايتکار، قاچاقچي، متجاوز تا زندانيان سياسي و امنيتي اين موضوع را روشن ميکند که نگهداري اين دست مجرمان در کنار هم نشدني است.
دقيقا به همين دليل بود که وکلاي متهماني همچون آرش کيخسروي و قاسم شعلهسعدي از يک سو و وکيل محمد حبيبي، فعال صنفي معلمان، از سوي ديگر همواره درخواست داشتند که موکلانشان را از فشافويه به اوين منتقل کنند. براي نمونه اواخر شهريورماه بود که حسين تاج، وکيل محمد حبيبي، به ايسنا گفت: «در ديدارهايي که با مسئولان داشتيم به طرق مختلف درخواستهايي مبني بر رسيدگي به وضعيت درماني موکلم را مطرح کرديم. همچنين درخواست ديگر ما اين بوده است که با توجه به مسجلشدن اتهامات سياسي و امنيتي موکلم نسبت به انتقال ايشان به زندان اوين اقدام شود. بر اساس آييننامه سازمان زندانها و شرايط طبقهبندي زندانيان، آقاي حبيبي بايد در زندان اوين نگهداري شوند نه در زندان فشافويه تهران بزرگ آن هم با شرايطي که همه از آن مطلع هستيم».
تيرماه امسال نيز بعد از بازداشت سعيد مرتضوي بهخاطر جرمي که در جريان درگذشت يکي از سه درگذشته بازداشتگاه کهريزک مرتکب شده بود، مدير کل زندانهاي تهران درباره وضعيت او در زندان توضيح داد: «در مورد آقاي مرتضوي نيز بايد بگويم به دليل اينکه نميتوان وي را در کنار ديگر زندانيان نگه داشت، در بند ۲۴۱ اوين در حال گذراندن حبس است. باز هم ميگويم که اينطور نيست كه امتياز خاصي به اين زندانيان داده شود».
با درگذشت وحيد صيادينصيري که دوران بازداشت خود را سپري ميکرد، بحث وضعيت زندانها دوباره در کانون توجه قرار گرفته است. هرچند دادستان قم درگذشت نصيري را در دوره انتقال او به بيمارستان عنوان کرد اما صرف درگذشت يک زنداني که به اتهام توهين به مقدسات بازداشت شده بود، دوباره توجهات را به وضعيت زندانها زنده کرد. پيش از اين پيگيريهاي رسانهها و نمايندگان مجلس باعث تعطيلشدن بازداشتگاه کهريزک شده بود؛ جايي که براي اراذل و اوباش در نظر گرفته شده بود اما در حوادث 88 براي معترضان خياباني به کار گرفته شد و حاصل آن جانباختن سه جوان در بازداشت بود. مجلس در جريان حوادث ديماه و درگذشت کاووس سيدامامي نيز پيشتر به موضوع زندانها ورود کرده بود.
شرق: سخنگوي حقوقي و قضائي مجلس شوراي اسلامي ضمن تأکيد بر پيگيري علت فوت يک زنداني در قم در اين کميسيون، اعلام کرد درخواست براي بازديد از زندان فشافويه را امروز به کميسيون حقوقي ارائه ميدهد. حسن نوروزي در گفتوگو با «ايرناپلاس» گفت: «من امروز [شنبه] درخواست بازديد از زندان فشافويه را به کميسيون حقوقي- قضائي مجلس ارائه ميدهم». او همچنين در پاسخ به سؤالي درباره فوت يک زنداني به نام وحيد صيادينصيري در قم گفت: «اين موضوع براي هفته پيش است و هفته پيش هم هفته سرکشي نمايندگان به حوزههاي انتخابيه بود. من هم از طريق رسانهها اين خبر را شنيدم، اما الان که به کميسيون بروم درخواست ميدهم براي اين اتفاق بيايند توضيح دهند و اين موضوع را پيگيري ميکنم».
نوروزي با بيان اينکه «ما در کميسيون حقوقي-قضائي روي طرح کاهش آمار زندانيان کار ميکنيم»، اضافه کرد: «يک زماني ما 230 هزار زنداني داريم و براي سرکشي از اوضاع زندانها ميرويم و سپس گزارش ميدهيم که وضعيت خوب بود يا نه، اما مسئولان زندانها به ما ميگويند شما به ما براي 150 هزار زنداني فضا داديد، اما 230 هزار زنداني داريم و از ما درخواست هم داريد، بنابراين ما ميخواهيم ابتدا اصل قانون را درست کنيم تا آمار زندانيان کم شود». سخنگوي کميسيون حقوقي-قضائي گفت: «ما با اين طرح به دنبال کاهش آمار زندانيان هستيم تا بعد از آن بتوانيم از قوه قضائيه انتظار داشته باشيم». او توضيح داد: «طبق يکي از مواد طرح «کاهش آمار زندانيان» هر دو هفته يکبار رئيس کل دادگستري استان، رئيس کل زندان استان و دادستان مرکز استان از زندانهاي تحت نظارت خود بازديد خواهند داشت تا بتوانند بر اوضاع زندانها کنترل داشته باشند».
فشافويه روي خط خبر
28 مرداد امسال بود که نادر فتورهچي در پي شکايت محمد امامي، سرمايهگذار سريال شهرزاد، بازداشت و به زندان فشافويه فرستاده شد. به گفته برادرش، او بهخاطر محمد امامي، سرمايهگذار سريال شهرزاد بازداشت شد. واکنش محمود صادقي به اين اتفاق تند و قاطع بود. او در حساب توييتر خود نوشت: «شايد باز بيتوتهکنان خرده بگيرند که اين وقت شب در تویيتر چيکار ميکني؟! راستش از خبر بازداشت فتورهچي خواب از سرم پريده؛ دوباره بهجاي #فساد و #فاسد افشاگر فساد را زنداني کردند! اگر تا ظهر فردا شکايت از او را پس نگيرند جزئيات پرونده #صندوق_ذخيره_فرهنگيان را منتشر خواهم کرد». شاکي فتورهچي - امامي - يکي از متهمان اختلاس از صندوق ذخيره فرهنگيان بود که مدتي هم بازداشت بود.
فتورهچي کوتاهزماني در بازداشت بود. او بعد از آزادي از زندان گزارش مفصلي از وضعيت فشافويه نوشت؛ وضعيتي که از ديد او «جهنم» بود. فتورهچي گزارش خود را در توييتر و خطاب به واکنش محمود صادقي به بازداشت او نوشت. اينچنين بود که زندان فشافويه راه خود را به سرخط خبرها باز کرد.
4 شهريور، پيگيري وضعيت زندان فشافويه
يکي، دو روز بعد بود که محمود صادقي از پيگيري خود درباره وضعيت زندان فشافويه نوشت. او اينبار هم توييتر را براي اين کار انتخاب کرد: «امروز با نمايندگان درباره وضعيت زندان فشافويه گفتوگو کرديم؛ قرار شد موضوع از طريق کميسيون قضائي مجلس پيگيري شود. ابتدا مسئولان ذيربط براي توضيح به مجلس دعوت خواهند شد. سپس هماهنگي لازم براي بازديد از زندان صورت خواهد گرفت».
همان روز «ايلنا» از دو نماينده ديگر مجلس نيز موضوع را پيگير شد. سهيلا جلودارزاده، عضو کميسيون اجتماعي مجلس گفت: «با توجه به مسائل مطرحشده در روزهاي اخير در رابطه با زندان فشافويه، به طور جد خواستار بازديد از زندانها هستيم». او همچنين توضيح داد: «چندينبار تقاضاي بازديد از زندانها را ارسال کردهايم؛ اما هنوز جواب درستي دريافت نکردهايم و زمان مشخصي براي بازديد تعيين نشده؛ يعني مجوزي براي آن صادر نشده است و با توجه به مسائل مطرحشده در روزهاي اخير به طور جد خواستار بازديد از زندانها هستيم». جلودارزاده با يادآوري بازديد 10 سال قبل از کهريزک توضيح داد: «در آن زمان وضعيت زندانها مناسب نبود و بوي تعفن بسيار زياد بود؛ همچنين وقتي از افرادي که آزاد ميشدند، راجع به وضعيت زندانها سؤال ميشد، صحبتي نميکردند؛ البته در همان بازديد شاهد بوديم، معتادان و بيماراني که مشکل رواني داشتند، در بين ديگر زندانيان پذيرش شده بودند که با پيگيريهاي ما جداسازي صورت گرفت. درحالحاضر نيز بايد از وضعيت زندانها بازديد صورت گيرد... همچنين در همان زمان مشاهده کرديم که در زندان کهريزک، زندانياني که اعتياد داشتند؛ داروي زندانياني
که بيماري رواني داشتند را ميدزديدند و مصرف ميکردند، به همين خاطر بود که پيگير شديم که شرايط تغيير کند و آنها از هم جدا شوند».
پورحسين شقلان، ديگر عضو کميسيون اجتماعي مجلس، نيز با اشاره به برخي از ادعاهاي فتورهچي درباره فشافويه، گفت: «اينکه مطرح شده زندان فشافويه سرويس بهداشتي ندارد، قابل باور نيست. زندانها بازرسي ميشوند و نهادهاي ناظري وجود دارند که اينها را رصد ميکنند. گفتن اينکه سرويس بهداشتي زندان فقط يک گودال و بدون آب است، درست نيست، مگر اينکه شخص با اسناد و مدارک و مستندات صحبت کند و همچنين نهادهاي ناظر نيز در بازرسيها اعلام کنند که زندانها براي زندانيان و افرادي که قرنطينه ميشوند، مناسب نيست». او در انتها گفت: «کميسيون اجتماعي ميتواند از طريق معاون پارلماني قوه قضائيه و سازمان زندانها مسئله بازديد از زندان فشافويه را مطرح کرده تا بازديد از اين زندان صورت گيرد و اين مسئله پيگيري شود».
10 شهريور، کميسيون حقوقي درخواست بازديد از زندان فشافويه را نداده است
پيش از اين اسم زندان فشافويه هرازچندگاهي با شايعاتي از نحوه برخورد با دراويش بازداشتي در اين زندان به ميان ميآمد. بر همين اساس بود که الهيار ملکشاهي، رئيس کميسيون حقوقي مجلس شوراي اسلامي، ضرب و شتم دراويش زنداني در فشافويه را تکذيب کرد. به گزارش «برنا»، خانوادههاي دراويش مدعي شدند که زندانيان در فشافويه مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و خواستار معرفي آمران و عاملان اين حادثه شدند. ملکشاهي در پاسخ به اين سؤال که آيا کميسيون حقوقي و قضائي مجلس درخواست بازديد از زندان فشافويه را داده است، گفت: «در زندان فشافويه هيچ اتفاقي نيفتاده است زيرا ما مرتب با سازمان زندانها ملاقات داريم. کميسيون حقوقي مجلس درخواست بازديد از زندان فشافويه را نداده است زيرا نيازي به ورود به اين موضوع نيست».
17 مهر، سخنگوي کميسيون حقوقي: پيگير بازديد از زندان فشافويه هستيم
بيش از يک ماه بعد اما حسن نوروزي، سخنگوي کميسيون قضائي و حقوقي مجلس، در پاسخ به اين سؤال «ايرناپلاس» که آيا جلسه کميسيون حقوقي قضائي با مسئولان زندان فشافويه برگزار شد، گفت: «هنوز خير، اما در دست پيگيري است». او همچنين در پاسخ به اين سؤال که آيا کميسيون حقوقي و قضائي مجلس براي بازديد از زندان فشافويه درخواستي به سازمان زندانها ارائه داده است، اظهار کرد: «هنوز برنامهاي نداريم اما در حال پيگيري هستيم».
وقتي تفاوت زندانها تعيينکننده است
زندان اوين بهخاطر چهرههاي شناختهشدهاي که به خود ديده هميشه بر سر زبانهاست؛ زنداني در مناطق شمالي تهران که اغلب سياسيوني که سابقه حبس داشته باشند، اوين را تجربه کردهاند. اما در نقطه مقابل، 30 کيلومتري خارج از تهران، به سمت جنوب، زندان فشافويه قرار دارد؛ زنداني که طيف متهمان سياسي، امنيتي و رسانهاي آن کمتر است. تفاوت طيف مجرمان از جنايتکار، قاچاقچي، متجاوز تا زندانيان سياسي و امنيتي اين موضوع را روشن ميکند که نگهداري اين دست مجرمان در کنار هم نشدني است.
دقيقا به همين دليل بود که وکلاي متهماني همچون آرش کيخسروي و قاسم شعلهسعدي از يک سو و وکيل محمد حبيبي، فعال صنفي معلمان، از سوي ديگر همواره درخواست داشتند که موکلانشان را از فشافويه به اوين منتقل کنند. براي نمونه اواخر شهريورماه بود که حسين تاج، وکيل محمد حبيبي، به ايسنا گفت: «در ديدارهايي که با مسئولان داشتيم به طرق مختلف درخواستهايي مبني بر رسيدگي به وضعيت درماني موکلم را مطرح کرديم. همچنين درخواست ديگر ما اين بوده است که با توجه به مسجلشدن اتهامات سياسي و امنيتي موکلم نسبت به انتقال ايشان به زندان اوين اقدام شود. بر اساس آييننامه سازمان زندانها و شرايط طبقهبندي زندانيان، آقاي حبيبي بايد در زندان اوين نگهداري شوند نه در زندان فشافويه تهران بزرگ آن هم با شرايطي که همه از آن مطلع هستيم».
تيرماه امسال نيز بعد از بازداشت سعيد مرتضوي بهخاطر جرمي که در جريان درگذشت يکي از سه درگذشته بازداشتگاه کهريزک مرتکب شده بود، مدير کل زندانهاي تهران درباره وضعيت او در زندان توضيح داد: «در مورد آقاي مرتضوي نيز بايد بگويم به دليل اينکه نميتوان وي را در کنار ديگر زندانيان نگه داشت، در بند ۲۴۱ اوين در حال گذراندن حبس است. باز هم ميگويم که اينطور نيست كه امتياز خاصي به اين زندانيان داده شود».
با درگذشت وحيد صيادينصيري که دوران بازداشت خود را سپري ميکرد، بحث وضعيت زندانها دوباره در کانون توجه قرار گرفته است. هرچند دادستان قم درگذشت نصيري را در دوره انتقال او به بيمارستان عنوان کرد اما صرف درگذشت يک زنداني که به اتهام توهين به مقدسات بازداشت شده بود، دوباره توجهات را به وضعيت زندانها زنده کرد. پيش از اين پيگيريهاي رسانهها و نمايندگان مجلس باعث تعطيلشدن بازداشتگاه کهريزک شده بود؛ جايي که براي اراذل و اوباش در نظر گرفته شده بود اما در حوادث 88 براي معترضان خياباني به کار گرفته شد و حاصل آن جانباختن سه جوان در بازداشت بود. مجلس در جريان حوادث ديماه و درگذشت کاووس سيدامامي نيز پيشتر به موضوع زندانها ورود کرده بود.