ایران و متحدانش از لغو قطع‌نامه‌های تحریمی می‌گویند و اروپایی‌ها از اجرای مجدد آنها
پایان پرمخاطره قطع‌نامه ۲۲۳۱
در روزهایی که شاهد احیای قطع‌نامه‌های بین‌المللی علیه ایران ذیل اجرای مکانیسم ماشه هستیم، وزیر خارجه ایران معتقد است «قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در روز ۲۶ مهر به صورت خودکار خاتمه می‌یابد و در نتیجه، موضوع ایران از دستور کار شورای امنیت خارج می‌شود».
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
در روزهایی که شاهد احیای قطع‌نامه‌های بین‌المللی علیه ایران ذیل اجرای مکانیسم ماشه هستیم، وزیر خارجه ایران معتقد است «قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در روز ۲۶ مهر به صورت خودکار خاتمه می‌یابد و در نتیجه، موضوع ایران از دستور کار شورای امنیت خارج می‌شود». روسیه نیز در بیانیهای از مواضع عراقچی حمایت کرده است، اما در عمل از امروز شاهد بازگشت تحریم‌ها و محدودیت‌های تعلیق‌شده از زمان امضای برجام خواهیم بود.
سید‌عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در گفت‌وگویی از کامپالا، پایتخت اوگاندا، محل برگزاری نوزدهمین اجلاس وزرای خارجه کشورهای عضو جنبش عدم تعهد، گفته است: «در این اجلاس، حملات رژیم صهیونیستی به جمهوری اسلامی ایران در شدیدترین وجه ممکن محکوم شد. این محکومیت هم در بیانیه و هم در سند مفصل نهایی در دو پاراگراف جداگانه آمده است. همچنین حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران به‌طور مستقل مورد محکومیت قرار گرفته و حمایت و همبستگی کشورهای عضو با مردم ایران در برابر این تهاجمات اعلام شده است».
عراقچی مهم‌ترین بخش اجلاس را موضع جنبش عدم تعهد در قبال موضوع «اسنپ‌بک» دانست و گفت: «جنبش در بیانیه خود تأکید کرده که اقدام سه کشور اروپایی در فعال‌سازی سازوکار موسوم به اسنپ‌بک غیرقانونی است و از نظر ۱۲۱ کشور عضو این جنبش، چنین سازوکاری اتفاق نیفتاده؛ بنابراین، قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت همچنان پابرجا بوده و قطع‌نامه‌ها و تحریم‌های گذشته بازنگشته است». او تصریح کرد: «بر‌اساس مفاد قطع‌نامه ۲۲۳۱، این قطع‌نامه در تاریخ ۲۶ مهرماه به صورت خودکار خاتمه می‌یابد و در نتیجه، موضوع ایران از دستور کار شورای امنیت خارج می‌شود. این موضع نه‌تنها موضع جمهوری اسلامی ایران بلکه موضع روسیه، چین و چند عضو دیگر شورای امنیت نیز هست». عراقچی در پایان اعلام کرد که نامه‌ای رسمی به رئیس شورای امنیت ارسال کرده و در آن مواضع جمهوری اسلامی ایران را مجددا تکرار کرده است. او تأکید کرد: «اکنون با حمایت ۱۲۱ کشور عضو جنبش عدم تعهد از موضع ایران، می‌توان گفت این اجلاس دستاوردی بزرگ برای جمهوری اسلامی ایران در عرصه دیپلماسی چندجانبه بوده است».
تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران پس از پایان اعتبار قطع‌نامه ۲۲۳۱ دیگر قانونی نیست
در همین زمینه، وزارت امور خارجه روسیه با انتقاد از بدعهدی آمریکا و تروئیکای اروپا در توافق هسته‌ای، تأکید کرد با پایان اعتبار قطع‌نامه ۲۲۳۱ که سند قانونی این توافق بود، اعمال سازوکارهای تحریمی مقرر در این قطع‌نامه فاقد وجاهت قانونی خواهد بود و از این پس، برنامه هسته‌ای ایران تنها طبق توافق جامع پادمانی ایران با آژانس بررسی خواهد شد. وزارت امور خارجه روسیه در بیانیهای درباره پایان اعتبار قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در ۱۸ اکتبر (۲۶ مهر) که تأییدکننده قانونی توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ بود، نوشت: در این مرحله، همه مفاد قطع‌نامه ۲۲۳۱، از‌جمله محدودیت‌ها و رویه‌های مندرج در آن، باید خاتمه یابد. شورای امنیت ملل متحد موظف است بررسی مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران را تکمیل کند. موضوع «منع اشاعه» باید از فهرست مسائل تحت بررسی شورای امنیت سازمان ملل حذف شود. در این بیانیه که در وبگاه وزارت امور خارجه روسیه منتشر شده است، مطرح شد: با توجه به اینکه این تغییرات پیش‌تر در زمان پایان مذاکرات برجام توافق شده بود و در قطع‌نامه شورای امنیت سازمان ملل که آن را تأیید کرد نیز مقرر شد، همچنین در فرمان رئیس‌جمهور فدراسیون روسیه در ۱۱ مارس ۲۰۱۶ با عنوان «درمورد اقدامات برای اجرای قطع‌نامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل مورخ ۲۰ جولای ۲۰۱۵» در نظر گرفته شده‌اند که همه مفاد آن به‌طور دقیق تا زمان انقضای مهلت تعیین‌شده معتبر باقی می‌مانند. وزارت امور خارجه روسیه بیان کرد: توسعه آتی همکاری روسیه و ایران در زمینه‌های مختلف با رعایت دقیق مقررات ملی و تعهدات بین‌المللی ما انجام خواهد شد. بنیان مستحکم در این راستا، «پیمان مشارکت راهبردی جامع بین فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران» است که در دوم اکتبر ۲۰۲۵ لازم‌الاجرا شد و در ژانویه ۲۰۲۵ در مسکو در بالاترین سطح امضا شد.
مسکو با انتقاد از رویکرد شرکای غربی توافق هسته‌ای بیان کرد: ما خاطرنشان می‌کنیم که تلاش‌های خصومت‌آمیز اعضای اروپایی برجام برای بازگرداندن قطع‌نامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران که در چارچوب اجرای قطع‌نامه ۲۲۳۱ لغو شده بودند، با شکست مواجه شده است. با وجود ادعاهای مداوم اما بی‌اساس آنها برخلاف این موضوع، فرایند اعمال مجدد محدودیت‌های تحریمی قبلی علیه ایران را نمی‌توان به دلیل جدیت تخلفات اساسی بریتانیا، آلمان و فرانسه از قطع‌نامه ۲۲۳۱، همچنین پایبندی‌نداشتن کامل آنها به رویه‌های تعیین‌شده که دقیقا برای جلوگیری از دستکاری طراحی شده بودند، موفقیت‌آمیز دانست. این بیانیه می‌افزاید: اروپایی‌ها تصمیم گرفته‌اند همه موانع پیش‌روی مسیر ستیزه‌جویانه خود را بی‌مقدمه کنار بزنند.
با این حال، طبق حقوق بین‌الملل، طرفی که به‌طور سازمان‌یافته یک توافق را نقض می‌کند، نمی‌تواند از سازوکارها و مزایای مقرر‌شده در آن بهره‌مند شود. اقدامات فاقد صلاحیت حقوقی و روندی اروپایی‌ها که با فرصت‌طلبی توسط آمریکا که مدت‌ها پیش خروج خود از برجام را اعلام کرد، همچنین متأسفانه توسط دبیرخانه سازمان ملل حمایت می‌شود، به خودی خود نمی‌توانند هیچ‌گونه تعهد حقوقی برای اعضای با حسن نیت در جامعه بین‌المللی ایجاد کنند. ما همچنین اذعان داریم که تمام اهدافی که ابتدا برای تصویب قطع‌نامه‌های تحریمی شورای امنیت علیه ایران در نظر گرفته شده بود، همان‌طور که توسط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دسامبر ۲۰۱۵ گزارش شد، مدت‌ها پیش محقق شده است؛ بدون آن، اجرای کامل برجام آغاز نمی‌شد. وزارت امور خارجه روسیه با اشاره به اینکه موضع مسکو در قبال این موضوع تغییری نکرده است، بیان کرد: ما تأکید می‌کنیم که شورای امنیت سازمان ملل هیچ تصمیمی مبنی بر اختیار‌دادن به دبیرخانه سازمان ملل برای اتخاذ نتیجه‌گیری مستقل در مورد بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران تصویب نکرده است. این موضوع منحصرا در حیطه صلاحیت شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد. ما از دبیرکل سازمان ملل خواسته‌ایم بلافاصله اطلاعات نادرستی را که در وبگاه سازمان ملل درباره فرایند ادعایی بازگرداندن قطع‌نامه‌های منسوخ درباره ایران به شکل خودسرانه منتشر شده، پس بگیرد؛ به‌ویژه آنکه در شرایط فعلی، این قطع‌نامه‌ها فاقد اهداف توافق‌شده، تاریخ انقضا و سازوکار لغو هستند.
این بیانیه می‌افزاید: ناتوانی ریاست سازمان ملل از اصلاح این اشتباه سهوی دبیرخانه سازمان ملل به معنای آن خواهد بود که دبیرکل و کارکنان دبیرخانه عمدا ماده 100 منشور سازمان ملل را نقض می‌کنند. هدف برجام، لغو جامع تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، همچنین تحریم‌های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران بود. اکنون این مسیر برای سازمان ملل به پایان رسیده است. محدودیت‌هایی که با دور‌زدن شورای امنیت سازمان ملل وضع شده‌اند، غیرقانونی هستند. در بخش پایانی این قطع‌نامه آمده است: ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ تاریخ پایان تعیین‌شده برای قطع‌نامه ۲۲۳۱ در نظر گرفته می‌شود و هیچ تصمیمی برای لغو آن اتخاذ نشده است. ابتکار روسیه و چین برای تمدید فنی برجام به مدت شش ماه با تکبر ورزیدن غرب رد شد که یک بار دیگر ناتوانی خود در توافق را با تکیه بر روش‌های فراقانونی و زورگویی محض نشان داد. نظارت هسته‌ای در ایران اکنون منحصرا بر‌اساس NPT و «توافق‌نامه جامع پادمانی ایران و آژانس» انجام می‌شود. طرف روسی همچنان قاطعانه متعهد به حل‌وفصل سیاسی و دیپلماتیک برنامه هسته‌ای ایران است و از تمام طرف‌های ذی‌ربط می‌خواهد تلاش‌های خود را بر یافتن راهکارهای لازم برای جلوگیری از تشدید تازه و کنترل‌نشده تنش‌ها متمرکز کنند که پیامدهای شدیدی برای امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد داشت. ما حاضریم به هر طریق ممکن این امر را تسهیل کنیم.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
