توهین جناحی به فیلم ، دفاع همگانی از سینما

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

هنوز مدت زیادی از جنگ ۱۲روزه‌ و حمایت بسیاری از اهالی فرهنگ و سینما از ایران نگذشته است اما به نظر می‌رسد برخی از جناح‌های سیاسی قصد دارند‌ فضای ملی همبستگی پیش‌آمده را خدشه‌دار کنند. نمونه‌های آن متعدد است اما یکی از آخرین موارد توییت عجیب با لحن توهین‌آمیزی است که خطاب به وزیر فرهنگ به خاطر اکران یک فیلم نوشته شده است. توییتی که خیلی زود با واکنش سینماگران روبه‌رو شد و بسیاری آن را حمله به سینما و‌ محدود‌کردن آثار هنری ارزیابی کردند؛ نه انتقاد و توهین به شاکله وزارت فرهنگ.

ماجرا چگونه آغاز شد؟: به بهانه اکران فیلم پیرپسر، فردی با کلمات عجیب و با لحنی نامتعارف به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و کارکنان وزارتخانه توهین کرد. این اظهارنظر توهین‌آمیز، آغازگر مجموعه حملاتی بود که در این روزها از رسانه‌های نزدیک به یک جریان سیاسی آغاز شده و این موضوع را اولویتی مهم‌تر از دیگر مسائل کشور تشخیص داده‌اند.

امروز پیرپسر تعیین‌تکلیف می‌شود: دیروز شنبه، در اقدامی بی‌سابقه، اعضای کمیسیون فرهنگی در سالن سازمان سینمایی به تماشای فیلم سه‌ساعته «پیرپسر» نشسته و با عوامل فیلم و همچنین شورای اکران گفت‌وگو کردند. حضور افرادی با پیشنیه توهین‌‌کننده به اهالی فرهنگ در بین این نمایندگان به چشم می‌خورد‌. این در حالی است که امروز صبح زود نیز سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رائد فریدزاده، رئیس سازمان سینمایی به کمیسیون فرهنگی فراخوانده شده‌اند تا به پرسش‌های کسانی پاسخ بگویند که در شرایط پس از تجاوز رژیم صهیونیستی به کشورمان، موضوعی مهم‌تر از این پیدا نکرده‌اند.

انتقاد به صداوسیما: عملکرد یک‌سویه صداوسیما که این رسانه ملی را در اختیار یک گروه سیاسی خاص قرار داده است، مدت‌هاست مورد انتقاد است. اما پس از جنگ تحمیلی 12‌روزه بسیاری از اهالی سیاست و فرهنگ درخواست تغییر این شیوه را مطرح کرده‌اند. چندی پیش سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، توییتی منتشر کرده بود که در آن خواستار تغییرات در صداوسیما شده بود. او در بندی از آن برای حفظ همبستگی ملی خواهان تغییر در شیوه‌ مدیریت صداوسیما شده بود. به گزارش خبرنگار «شرق»، پیمان جبلی، رئیس صداوسیما، در هیئت دولت به او اعتراض کرده و خواهان حذف بند مربوط به مدیریت صداوسیما از توییت صالحی شده بود. در پی اعتراض او، برخی دیگر از اعضای هیئت دولت نیز در دفاع از صالحی، به انتقاد از رفتار صداوسیما پرداخته بودند.

طبق پیگیری‌ها، انتقادها در این راستا بوده که صداوسیما، در راستای حفظ همبستگی ملی حرکت نمی‌کند و این شیوه به زیان منافع ملی کشور در شرایط جنگی است. دعوت برخی از چهره‌ها به صداوسیما و توهین به مدیران از یک سو و نظرات واکنش‌برانگیز درباره گروه‌های سیاسی از سوی دیگر و تقلیل‌دادن غیرمنصفانه‌ تجاوز رژیم صهیونیستی به عملکرد دولت، از‌ جمله این انتقادهاست.

پیر‌پسر؛ هدف اول: در آن فرمان فرضی حمله، گویا هدف اول پیر‌پسر تعیین شده است؛ چون‌ پس از توییت توهین‌آمیز که انگار رمز عملیات بود، انبوهی از مطلب در رسانه‌های نزدیک به جناح مزبور و شبکه‌های اجتماعی نزدیک به آنان منتشر شد. از سوی دیگر کمیسیون فرهنگی مجلس نیز که اکثریت آن در اختیار جبهه پایداری است، به تکاپو افتادند که فیلم را ببینند و درباره آن جلسه تشکیل بدهند.

واکنش عمومی در دفاع از فرهنگ و همبستگی ملی: با اولین توییت، واکنش‌های مردمی شروع شد و لحن توهین‌آمیز نویسنده توییت مورد انتقاد شدید کاربران قرار گرفت. سینماگران، منتقدان و مردمی که فیلم را دیده‌اند، یکپارچه از آن دفاع‌ و به کمیسیون فرهنگی مجلس انتقاد کرده‌اند. با مروری بر واکنش‌های انجام‌شده در شبکه‌های اجتماعی و همین‌طور گروه‌های سینمایی، درمی‌یابیم که اغلب آنان این دفاع را، دفاع از فرهنگ و همبستگی ملی می‌دانند. اینکه چطور حمله به این فیلم در شرایط کنونی رخ داده، از نظر اهالی سینما اتفاقی عجیب است. درحالی‌که بسیاری از سینماگران و از جمله کارگردان فیلم پیر‌پسر در هفته‌های اخیر علیه تجاوز رژیم صهیونیستی موضع‌گیری کرده و در محکوم‌کردن این جنگ تحمیلی فعال بوده‌اند، در چنین شرایطی حمله به یک فیلم و سینما معنی دیگری پیدا کرده است. یکی از منتقدان سینما حمله به فیلم پیر‌پسر را «اسم رمز حمله جدید به فرهنگ» خوانده است.

دیگری نوشته است که چطور در یک کشور جنگ‌زده، گروهی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس زمان زیادی را صرف پرداختن به یک فیلم برای حذف و پایین‌آوردن آن از اکران و تذکر به وزیر می‌کنند. اما شاید یکی از واکنش‌هایی که مورد استقبال قرار گرفت، نوشته مهرزاد دانش، یکی از منتقدان شناخته‌شده، بود. او با مقایسه تعداد بینندگان فیلم و تعداد اعضای کمیسیون فرهنگی نوشت: «تعداد تماشاگران فیلم پیر‌پسر با وجود اکران وسط جنگ و موشک‌باران و خلوتی شهر و... از تعداد آرای ... و بقیه اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس بیشتر است». تاکنون ۶۱۶ هزار نفر به دیدن فیلم ۲۰۰‌دقیقه‌ای پیر‌پسر رفته‌اند و یکی از اعضای کمیسیون که منتقد این فیلم است، فقط ۴۸۵ هزار رأی در انتخابات مجلس کسب کرد. یکی دیگر از اهالی فرهنگ نوشت: «لطفا برای مردم تعیین‌تکلیف نکنید. مردم فیلم‌ها را تماشا می‌کنند و قضاوت می‌کنند. مطمئن باشید «پیر‌پسر» کانون خانواده‌ها را متزلزل نمی‌کند، اما ریا و تظاهر به دلواپسی جامعه را ناامید می‌کند».

بیانیه‌های متعدد: صنوف سینمایی مانند کانون کارگردانان، شورای‌عالی تهیه‌کنندگان، انجمن سینماداران و... با صدور بیانیه‌‌هایی حمله به فیلم را محکوم کردند. در بخشی از بیانیه آمده است: «جامعه سینمایی کشور این حجم از بی‌مهری و ناسپاسی را برنمی‌تابد و به گردانندگان این‌گونه تسویه‌حساب‌های سیاسی توصیه می‌کند سینما را وجه‌المصالحه اغراض گروهی و محفلی خود قرار ندهند، ضمن اینکه از نهادهای نظارتی و مسئول انتظار دارد تا مطابق قانون برخورد جدی و مؤثر شود.

حجم واکنش به برخورد کمیسیون فرهنگی و اعضای نزدیک به یک جریان سیاسی بسیار زیاد است و برای اغلب آنان باورپذیر نیست که در این شرایط این اولویت گروهی از اعضای کمیسیون و مجلس باشد».

این در حالی است که پس از این هجمه‌ها سعید مستغاثی، عضو شورای اکران در دوره قبلی، نیز در گفت‌وگویی اعلام کرد‌ این فیلم در دوره مرحوم ابراهیم رئیسی هم مجوز داشته و مشکل اکران نداشته است.

تغییرات در صداوسیما؟: خبرنگار «شرق» درصدد برآمد تا دریابد دلیل این هجمه‌های عجیب چیست. برخی معتقدند این آغاز یک هجوم همه‌جانبه به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از حمله به دولت است که نزدیکان بک جناح سیاسی که مدیریت‌های صداوسیما را در اختیار دارند، آغاز کرده‌اند. برخی معتقدند شایعه‌های مطرح‌شده نام وزیر ارشاد به ‌عنوان یکی از گزینه‌های تغییر در صداوسیما، یکی از دلایل این حمله‌ها‌ست. البته پیگیری‌ها نشان داد که هیچ مذاکره‌ای در این زمینه با او انجام نشده است و این شایعه صرفا گمانه‌زنی است. با این حال خبرنگار «شرق» نتوانست درباره‌ اینکه آیا تغییرات مدیریتی در صداوسیما در دستور کار قرار دارد یا نه، اطلاعات دقیقی کسب کند.

حفظ اتحاد عظیم ملی: حمله به وزارت ارشاد و دولت زمانی شروع شده بود که هنوز سخنان رهبر انقلاب، آیت‌الله خامنه‌ای، در دیدار مسئولان قوه قضائیه منتشر نشده بود. در این سخنان بر حفظ اتحاد عظیم به‌وجود‌آمده تأکید شده بود. حال باید دید پس از این سخنان صریح باز هم دامن‌زدن به اختلاف با اهل فرهنگ و سینماگران ادامه خواهد یافت یا متوقف می‌شود؟