چقدر آب سالانه صادر می‌شود؟
بحران آب و خشک‌سالی نشان از توجه فوق‌العاده بیشتر به مسئله نحوه بهره‌برداری از آب و صادرات محصولات پرمصرف دارد. آیا کشاورزی که مصرف‌کننده عمده آب ایران است، با صادراتش فایده کافی برای کشور فراهم می‌کند؟
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
بحران آب و خشک‌سالی نشان از توجه فوق‌العاده بیشتر به مسئله نحوه بهره‌برداری از آب و صادرات محصولات پرمصرف دارد. آیا کشاورزی که مصرف‌کننده عمده آب ایران است، با صادراتش فایده کافی برای کشور فراهم می‌کند؟ صادرات کشاورزی ایران با چندین محصول کلیدی مشخص می‌شود. پسته تقریبا بیشترین محصولات صادراتی عمده پرمصرف آب در ایران است. تعیین بیشترین محصولات کشاورزی آب در ایران نیاز به جست‌وجوی ردپای آب زراعی (CWF) دارد؛ حجم کل آب شیرین مورد استفاده در هر واحد محصول تولید‌شده. آب‌و‌هوای خشک و نیمه‌خشک ایران و کمبود آب این مسئله را بسیار مهم می‌کند.
برای تولید پسته مصرف آب پنج‌هزار‌و ۵۰۰ لیتر به ازای هر کیلو مهم است. تولید سالانه پسته در ایران بین ۲۰۰ تا ۲۱۰ هزار تن تخمین زده می‌شود و حدود ۹۰ درصد از تولید به صادرات اختصاص می‌یابد. صادرات پسته ایران به حدود ۷۰ کشور جهان انجام می‌شود و سالانه حدود ۱.۲ میلیارد دلار درآمد ارزی برای کشور ایجاد می‌کند. روسیه، هند، چین، اتحادیه اروپا و کشورهای عربی از مهم‌ترین مقاصد صادراتی پسته ایران هستند. بنابراین با صادرات پسته سالانه حدود ۱۱ میلیون مترمکعب آب صادر می‌شود؛ تقاضای گسترده آب در چند دهه برای درختان بالغ. با وجود ارزش بالا، هزینه آب بسیار زیاد است.
برای تولید هر کیلو هندوانه حدود ۳۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود. هندوانه در مناطق گرم و خشک بسیار زیاد رشد می‌کند که کاملا به آبیاری وابسته است. کشت هندوانه سالانه هفت میلیارد دلار به اقتصاد کشور ضرر می‌زند. ایران با تولید سالانه بیش از 2.6 میلیون تن هندوانه، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این میوه در جهان است. در سال حدود 260 هزار تن هندوانه از ایران به بیش از 20 کشور صادر می‌شود. به این ترتیب حدود ۷۸ میلیون لیتر آب سالانه به صورت هندوانه از کشور صادر می‌شود که حدود ۹۰ میلیون دلار درآمد ارزی دارد.
استثنائا زعفران باارزش‌ترین صادرات کشاورزی ایران جالب است که دارای ردپای آب نسبتا کم است. مصرف آب برای هر کیلو زعفران بستگی به روش آبیاری، شرایط آب‌و‌هوا و نوع خاک دارد. به‌طور کلی، برای تولید یک کیلو زعفران به حدود 300 تا 500 لیتر آب نیاز است. نیاز آبی زعفران در سال حدود 300 میلی‌متر یا سه هزار مترمکعب در هکتار است. صادرات سالانه زعفران در سال حدود ۲۲۰ تن است. ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران جهان، صادرات به بیش از 45 کشور جهان با حدود ۳۰۰ میلیون دلار درآمد ارزی دارد و برای این صادرات حدود ۸۸ میلیون لیتر آب به صورت زعفران از کشور سالانه صادر می‌شود. معمولا از هر هکتار زمین زعفران حدود 10 تا 14 کیلوگرم زعفران خشک برداشت می‌شود. آبیاری غرقابی، بارانی و قطره‌ای از روش‌های آبیاری زعفران هستند.
برای صادرات همین سه محصول با سالانه حدود ۱.۶ میلیارد دلار ارز حدودا ۱۸۰ میلیون لیتر آب (۱۸۰ هزار مترمکعب آب) در سال از کشور صادر می‌شود. شیرین‌کردن هر هزار مترمکعب آب حدودا هزار دلار و احداث هر کیلومتر خط انتقال آب حدودا ۲۵۰ هزار دلار هزینه دارد. به این ترتیب می‌توان تصور کرد که برای تأمین همین ۱.۶ میلیارد دلار ارز سالانه با صادرات همین سه محصول چه آب گران‌بهایی -۱۸۰ هزار مترمکعب-به صورت آب پنهان از کشور صادر می‌شود. تجدید‌نظر در تولید و صادرات تمام محصولاتی که مصرف بالای آب دارند با توجه به اهمیت فوق‌العاده آب در کشور ما بسیار حیاتی است.
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
