بازسازی دشوار دولت لبنان

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

دور نهایی انتخابات شهرداری‌های لبنان روز شنبه ۲۴ می‌ برگزار شد، انتخاباتی که برای نخستین بار از سال ۲۰۱۶، فرصت مشارکت محلی را برای شهروندان لبنانی فراهم کرد. در این انتخابات، نیروهای لبنانی که متحد دولت محسوب می‌شوند، در مناطق مسیحی به ‌جز شهرداری جزین، در برابر رقیب خود، جریان میهن‌‌پرست آزاد، به پیروزی دست یافتند.

در عین حال، حزب‌الله با وجود کاهش مشارکت عمومی، موفق شد در مناطق سنتی خود در جنوب لبنان، جایگاه مردمی‌اش را حفظ کرده و پیروزی‌هایی کسب کند. در حالی‌ که دولت لبنان مسئولیت سنگین بازسازی نهادهای حکومتی را بر عهده گرفته، برگزاری این انتخابات به‌ عنوان نشانه‌ای امیدوارکننده از بازگشت تدریجی نظم سیاسی تلقی شد. میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان و فرمانده پیشین ارتش، در آغاز دوران مسئولیت خود دو هدف کلیدی را تعیین کرد: بازگرداندن اقتدار دولت از طریق خلع سلاح گروه‌های مسلح و مقابله با بحران اقتصادی عمیق کشور. رئیس‌‌جمهور لبنان با درک حساسیت توازن‌های سیاسی و اجتماعی و هراس از شعله‌ورشدن دوباره جنگ داخلی، با احتیاط از خلع سلاح حزب‌الله سخن گفت و تأکید کرد که این اقدام تنها از مسیر «گفت‌‌وگوی دوجانبه» ممکن خواهد بود.

در تحولی دیگر، ژوزف عون در روزهای ۲۱ و ۲۳ ماه می‌ با محمود عباس به توافق رسید تا از اواسط ژوئن، اردوگاه‌های پناه‌جویان فلسطینی مستقر در لبنان که تحت مدیریت گروه‌های فلسطینی هستند، خلع سلاح شوند. محمود عباس که همواره برای نمایندگی فلسطینیان با چالش مشروعیت مواجه بوده، امیدوار است تا با این اقدام جایگاه خود را در برابر گروه‌هایی چون حماس و جهاد اسلامی که نفوذ فزاینده‌ای در اردوگاه‌ها دارند، تقویت کند. ایالات متحده آمریکا و پادشاهی‌های نفتی حوزه خلیج فارس، به ‌شدت از این اقدامات حمایت کرده‌اند و کمک‌های اقتصادی خود را مشروط به تحقق چنین اصلاحاتی دانسته‌اند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در جریان نشست «همایش اقتصادی آمریکا - عربستان»، به صراحت حزب‌الله را محکوم و برای کمک به لبنان اعلام آمادگی کرد.

در این راستا، رئیس‌‌جمهور لبنان در پی بهره‌برداری از تغییر موازنه‌های منطقه‌ای و کاهش نفوذ جمهوری اسلامی ایران است تا روابط دیپلماتیک بیروت با دولت‌های عربی خلیج فارس را احیا کند. او نخستین سفر خارجی خود را به عربستان سعودی اختصاص داد و سپس به قطر، امارات متحده عربی و کویت نیز سفر کرد؛ با این امید که بتواند سرمایه‌گذاران را به لبنان جذب کرده و کمک‌های مالی لازم برای نجات اقتصادی کشور را تأمین کند.

لبنان در سال‌های اخیر با بحران‌های پی‌درپی مواجه بوده است: فروپاشی مالی سال ۲۰۱۹، انفجار مهیب بندر بیروت، درگیری‌های نظامی با اسرائیل و بن‌‌بست سیاسی که تا ژانویه ۲۰۲۵ و انتصاب رئیس‌‌جمهور جدید ادامه یافت، همگی کشور را در بحران کم‌‌سابقه‌ای فرو برده‌اند. با وجود تلاش‌های دولت جدید و سیاست‌های متوازن آن، آینده لبنان همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. آیا دولت خواهد توانست گروه‌ها را به کنارگذاشتن کامل سلاح‌های خود وادار کند؟ از سوی دیگر، نشانه‌ای از پایبندی کامل اسرائیل به آتش‌بس نوامبر گذشته مشاهده نمی‌شود. اکنون، در آستانه ورود هیئت صندوق بین‌المللی پول در ۲۸ می‌ ۲۰۲۵، دولت لبنان تلاش مضاعفی را برای اثبات حسن نیت خود آغاز کرده و امیدوار است بتواند سرانجام به توافقی برای دریافت وام حیاتی دست یابد.