تصویر پاییزی بازار رمزارزها از نگاه صرافیهای ایرانی
از نوسان جهانی تا چالشهای بومی
پاییز ۱۴۰۴ برای بازار رمزارزها فصلی استرسزا و پرابهام بوده است. سقوط پیاپی قیمت بیتکوین و ریزش آلتکوینها، نشانه بازگشت نگرانی به بازاری است که فقط چند ماه پیش از «بولران تازه» سخن میگفت. در این میان، نوسانات دلار، سیاستهای فدرال رزرو، و تصمیمهای سختگیرانه نهادهای داخلی، فضایی پیچیده و چندوجهی برای فعالان ایرانی ایجاد کرده است.
به گزارش گروه رسانهای شرق،
راضیه مینایی: پاییز ۱۴۰۴ برای بازار رمزارزها فصلی استرسزا و پرابهام بوده است. سقوط پیاپی قیمت بیتکوین و ریزش آلتکوینها، نشانه بازگشت نگرانی به بازاری است که فقط چند ماه پیش از «بولران تازه» سخن میگفت. در این میان، نوسانات دلار، سیاستهای فدرال رزرو، و تصمیمهای سختگیرانه نهادهای داخلی، فضایی پیچیده و چندوجهی برای فعالان ایرانی ایجاد کرده است. از دید برخی تحلیلگران، بازار جهانی در فاز انتظار و بازتعادل قرار دارد؛ از نگاه برخی دیگر، سرمایهگذاران داخلی در جستوجوی پناه امنی به نام تتر هستند؛ و از زاویهای دیگر، فشارهای قانونی و محدودیتهای بانکی، آینده بسیاری از کسبوکارهای رمزارزی را در معرض تهدید قرار داده است. این گزارش، تصویری از چهار نگاه متفاوت به بازار کریپتو ارائه میدهد؛ از تحلیل فنی و سیاست پولی گرفته تا دغدغههای فعالان بخش خصوصی در ایران.
بازار در حالت انتظار؛ عبور از اصلاح، ورود به تعادل
میلاد سیفی ،مدیر عملیات آبانتتر
بازار رمزارزها در روزهای اخیر تحتتأثیر ترکیبی از عوامل کلان، وضعیت تکنیکال حساس و رفتار محتاطانه معاملهگران وارد یک فاز نوسانی شده است.
در سطح کلان، پایان موقت بحران بودجهای و جلوگیری از تعطیلی دولت آمریکا یکی از مهمترین رویدادهای اثرگذار بر بازار بود. تصویب بودجه اضطراری و جلوگیری از توقف فعالیت نهادهای دولتی باعث شد نگرانیها درباره اختلال در دادههای اقتصادی، تأخیر در عملکرد نهادهای نظارتی و کاهش کارایی بازارها تا حدی فروکش کند. واکنش مثبت بازار سهام آمریکا پس از بازشدن دولت، اثر روانی کوتاهمدت مثبتی بر داراییهای ریسکی از جمله کریپتو گذاشت. بااینحال، این اثر بیشتر جنبه آرامسازی دارد تا روندسازی؛ زیرا اختلافنظر سیاستگذاران درباره مسیر نرخ بهره و بودجه همچنان پابرجاست. تا زمانی که تکلیف سیاست پولی آمریکا روشن نشود و شاخص دلار زیر مقاومتهای ۱۰۰ تا ۱۰۲ تثبیت نکند، نمیتوان انتظار ریسکپذیری پایدار داشت.
در نمای تکنیکال، بیتکوین دقیقا روی یکی از مهمترین نواحی حمایتی چند ماه گذشته ایستاده است. دادههای چارت روزانه نشان میدهد قیمت پس از مخالفت بازار با محدوده ۱۲۶ هزار دلار وارد اصلاح شده و اکنون در زون ۱۰۲ تا ۱۰۰ هزار دلار قرار دارد؛ ناحیهای که پیشتر نقش مقاومت و سپس حمایت کلیدی داشته است. همچنین خط روند صعودی بلندمدت که از نیمه ۲۰۲۴ آغاز شده، در همین محدوده قرار میگیرد و اهمیت منطقه فعلی را افزایش میدهد. حفظ این سطح میتواند زمینه یک بازیابی تدریجی تا مقاومتهای ۱۰۵ و ۱۰۸ هزاردلاری را فراهم کند، اما شکست آن احتمالا موج تازهای از فروش را ایجاد کرده و قیمت را به سمت محدودههای ۹۸ تا ۹۲ هزار دلار هدایت میکند. اندیکاتور MACD نیز کاهش مومنتوم صعودی را تأیید کرده و نشان میدهد بازار در کوتاهمدت بیشتر در وضعیت انتظار قرار دارد.
رفتار دامیننس تتر نیز شاخص مهمی برای ارزیابی تمایل سرمایهگذاران است. این شاخص طی هفتههای اخیر افزایش یافته و اکنون در محدوده شش درصد قرار دارد؛ حرکتی که معمولا نشانه انتقال بخشی از سرمایه به استیبلکوینها و کاهش ریسکپذیری کوتاهمدت است. دامیننس تتر در آستانه برخورد با مقاومت داینامیک بلندمدتی قرار دارد که طی سالهای اخیر چندین بار جلو رشد آن را گرفته است. اگر این مقاومت شکسته شود و دامیننس حرکت صعودی داشته باشد، فشار فروش در بازار رمزارزها افزایش مییابد. در مقابل، اگر این مقاومت حفظ شود و شاخص به سمت محدودههای پایینتر برگردد، میتواند نشانه بازگشت نقدینگی و بهبود تدریجی فضای بازار باشد.
در کل میتوان گفت بازار در نقطهای حساس قرار گرفته که معمولا پیشزمینه یک حرکت جهتدار است. این حرکت میتواند در نتیجه واکنش به دادههای کلان، مسیر نرخ بهره، گزارشهای تورمی و میزان ورود یا خروج سرمایه در ETFهای رمزارزی شکل بگیرد. درمجموع، بازشدن دولت آمریکا یک دوره تنفس کوتاهمدت برای بازار ایجاد کرده، اما تکلیف آینده همچنان به رفتار قیمت در سطوح حساس و تصمیمات آتی فدرال رزرو وابسته است. با این حال، میانمدت همچنان تحتتأثیر سیاستهای پولی، جریان نقدینگی و وضعیت اعتماد عمومی به بازار باقی خواهد ماند.
تعادل پس از طوفان؛ تحلیل فنی از چرخه تازه بازار رمزارز
محسن صالح، تحلیلگر کسبوکار
آبانماه برای بازار رمزارزها پرتنش اما تعیینکننده بود. بیتکوین یک ماه پیش، سقف تاریخی جدیدی در بالای ۱۲۶ هزار دلار ثبت کرد؛ اما ناگهان بازار، همزمان با دیگر بازارها، وارد فاز اصلاحی شد و قیمتها کاهش شدیدی داشتند که باعث شد بیتکوین پس از ۱۳۵ روز دوباره زیر ۱۰۰ هزار دلار را ببیند. در این بین، دادههای آنچین نشان میدهد سرمایهگذاران بلندمدت هنوز در حال انباشت هستند.
درمجموع، بازار رمزارزها در چرخه صعودی جدید خود از فاز هیجان و رشدهای پارابولیک فاصله گرفته و وارد مرحلهای از ثبات و روندهای نرمتر شده است. از سوی دیگر، روند اخیر آلتکوینها نیز نشان میدهد که سرمایهگذاران نقدینگی را بهصورت گزینشی میان داراییها جابهجا میکنند و دیگر خبری از رشدهای نجومی نیست. در همین دوره، اتریوم در محدوده چهار هزار و 700 تا پنج هزار دلار نوسان کرد و با کاهش فعالیت دیفای و رشد تراکنشها در لایههای دوم؛ مانند آربیتروم و Base مواجه شد. اما ستاره این ماه بدون شک سولانا (SOL) بود، زیرا شرکت Bitwise در آمریکا نخستین ETF اسپات سولانا را راهاندازی کرد -اتفاقی که نهتنها جایگاه سولانا را در میان داراییهای اصلی تقویت کرد، بلکه موج تازهای از توجه نهادی را بهسوی آن کشاند. دادههای Cointelegraph نیز تأیید میکند که در روز ۱۰ نوامبر بیش از ۶.۸ میلیون دلار سرمایه جدید از سوی صندوقها وارد سولانا شده، رقمی که حتی از ورود سرمایه به ETFهای بیتکوین در همان روز بیشتر بوده است.
از منظر قانونگذاری جهانی، سنای آمریکا پیشنویس لایحه ساختار بازار رمزارزها را منتشر کرد که هدف آن تقسیم دقیقتر مسئولیت بین SEC و CFTC (نهادهای ناظر بر بازار مالی آمریکا) است. همزمان، دولت ترامپ «مایک سِلیگ» -یکی از چهرههای نزدیک به جامعه کریپتو- را برای ریاست CFTC معرفی کرد که نشانهای از احتمال رویکرد بازتر نسبت به داراییهای دیجیتال در دولت جدید تفسیر میشود. در بریتانیا نیز بانک مرکزی در سیاست خود نسبت به استیبلکوینها عقبنشینی نسبی نشان داد و پیشنهاد کرد تا صادرکنندگان با بانکها همکاری کنند، نه اینکه الزاما جایگزین آنها شوند. اما در ایران، مسئله استخراج غیرمجاز رمزارزها بار دیگر خبرساز شد. بنا بر ادعای وزارت نیرو، از حدود ۴۲۷ هزار دستگاه فعال ماینینگ در کشور، نزدیک به ۹۵ درصد بدون مجوز فعالیت میکنند. این آمار میتواند زمینهساز سیاستهای سختگیرانهتری در ماههای آینده باشد؛ بهویژه در شرایطی که مصرف برق کشور تحت فشار است. البته ذکر این نکته ضروری است که باید مشخص شود چه مقدار از کل کمبود برق کشور مربوط به ماینرهای غیرمجاز است.
در همین حال، رفتار کاربران ایرانی در صرافیهای داخلی نیز از احتیاط سرمایهگذاران خبر میدهد. در زمان اصلاح بازار، حجم معاملات تتر در پلتفرمهای داخلی رشد داشت و بسیاری از کاربران ترجیح دادند دارایی خود را به استیبلکوین تبدیل کنند.
کسبوکارهای خاموش، اعتمادهای در حال فروپاشی، سرمایههای در خطر
سیاوش رستمی، مدیرعامل اکسفینیتو
از زمان انتخاب ترامپ بهعنوان رئیسجمهور آمریکا تمام بازارها نهتنها بازار کریپتو بهشدت متأثر شدند. چنانچه وارن بافت تمام سرمایه خود را قبل از آغاز ریاستجمهوری ترامپ از بازار خارج کرد. او با این اقدام توانست حتی بعد از اعمال تعرفهها توسط ترامپ در رده ثروتمندترین افراد جهان باقی بماند. این تأثیرات به واسطه نوسانات دلار به ایران هم رسید و وضعیت بازار کشور را تشدید کرد؛ از خروج سرمایههای حقیقی و حقوقی از بورس گرفته تا تأثیر دوچندانی تغییرات قیمتی بیتکوین در بازار ایران. بانک مرکزی در تعطیلات عید تمام خدمات پرداختیاری در صرافیهای رمزارز ایرانی را به بهانه نبود امکان رصد پولشویی مسدود کرد. در پی جنگ نیز سرورها و آیپیهای کسبوکارها بدون اطلاعرسانی مناسب قطع شدند. تمام این اتفاقات و مشکلاتی که در پی آن به وجود آمدند، منجر به ایجاد بیاعتمادی شدند. بانک مرکزی باوجود مخالفتهای نهادها و وزارتخانهها قوانینی تصویب کرده که حوزه رمزارزها را در ایران تحت نظارت خود بگیرد. برای مثال تضامنیشدن کسبوکارهای دیجیتال معنایی ندارد. یا در کشوری مثل ما که تحریم است، چرا باید تمام داراییهای دیجیتال مردم در دست شرکت زیرمجموعه بانک مرکزی باشد؟ در چنین شرایطی احتمال فریزشدن و از دسترس خارجشدن داراییهای زیاد است. با قوانینی اینچنینی یا با اقداماتی مانند بستن درگاههای پرداخت سعی دارند به نظر میرسد یا قصد دارند بخش خصوصی را بهطورکلی از بین ببرند یا فقط چند شرکت خصوصی مورد اعتماد یا تأیید خود را حفظ کنند. در پی این اقدامات و قوانین حدودا ۲۰ الی ۳۰ درصد کسبوکارهای این حوزه مجبور به توقف فعالیتهای خود شدهاند. اگر این فشارها بیشتر شوند تعداد کسبوکارهایی که فعالیت خود را متوقف میکنند نیز افزایش خواهد یافت. همچنین این اتفاقات منجر به افزایش فعالیتهای زیرزمینی و کلاهبرداری میشود. در نهایت این روند منجر به خروج سرمایه بسیار زیادی از ایران خواهد شد؛ زیرا کاربران به دلیل بیاعتمادی به فضای داخلی به سمت صرافیهای خارجی میروند. حتی خیلی از پلتفرمهای داخلی با استفاده از سرورهای خارجی فعالیت خود را در خارج از ایران آغاز کردهاند. بسیاری از این صرافیهای خارجی غیرایمن هستند و نهتنها سرمایه از ایران خارج میشود؛ بلکه احتمال ازبینرفتن این سرمایه هم وجود دارد. اگر قدمی برداشته نشود، کسبوکارهای بیشتری خاموش میشوند، سرمایههای بیشتری از بین میرود، متخصصان بیشتری مهاجرت میکنند و در نهایت بخش خصوصی این حوزه از بین خواهد رفت.
تتر پناه امن سرمایهگذاران ایرانی در پاییز بیثبات
محمد لطیفی، مدیر ارشد بازاریابی رمزینکس
درحالیکه دلار در بازار آزاد ایران در محدودهای نسبتا خنثی تثبیت شده، فشارهای سیاسی و اقتصادی ناشی از تنشهای منطقهای، ریال را در وضعیت شکنندهای قرار داده است. در چنین شرایطی، تتر (USDT) بیش از هر زمان دیگری نقش پناهگاه امن سرمایه را برای ایرانیها ایفا میکند.
به گزارش TRM Labs، حجم معاملات رمزارز در ایران در نیمه نخست امسال حدود ۱۱ درصد کاهش داشته است؛ عمدتا به دلیل فریز برخی تراکنشهای تتر و تشدید ریسکهای ژئوپلیتیک. بااینحال، همین ثبات نسبی بازار تتر باعث شده تقاضا برای بیتکوین و اتریوم در زمان افت قیمتها افزایش یابد. تحلیلگران معتقدند در شرایط تورم ۴۰ درصدی ریال (حداقل ۴۰ درصدی)، رمزارزها همچنان یکی از معدود ابزارهای مؤثر برای پوشش ارزش سرمایه محسوب میشوند. در سطح جهانی، بازار کریپتو آماده ورود به یکی از مهمترین ماههای سال است. بسیاری از مؤسسات تحقیقاتی دسامبر را نقطه آغاز موج جدید صعودی میدانند.
بر اساس پیشبینی Galaxy Research، در صورت ورود بیش از ۵۰میلیارد دلار سرمایه از طریق ETFها و کاهش نرخ بهره فدرال رزرو، قیمت بیتکوین میتواند تا ۱۸۵ هزار دلار رشد کند. VanEck نیز محدوده ۱۸۰ هزاردلاری برای BTC و شش هزار دلار برای ETH را در سهماهه نخست ۲۰۲۶ محتمل میداند، هرچند انتظار اصلاح ۳۰ درصدی در تابستان آینده را هم مطرح کرده است. در سوی دیگر، Bitwise Investments با دیدگاهی جسورانهتر، از احتمال عبور بیتکوین از ۲۰۰ هزار دلار و جذب ۱۱۰ میلیارد دلار سرمایه توسط ETFها سخن میگوید.
همچنین تحلیلگران مطرحی چون Lark Davis و MMCrypto محدوده ۱۳۵ تا ۲۲۵ هزار دلار را برای بیتکوین هدفگذاری کردهاند؛ همزمان با رشد سریع بازار توکنایزیشن داراییهای واقعی (RWA) و احتمال راهاندازی ETF برای XRP و Solana.
ماه دسامبر رویدادهای فنی مهمی نیز در پیش دارد؛ از جمله هاردفورک Fusaka اتریوم در ۳ دسامبر که میتواند مقیاسپذیری شبکههای لایه دوم را به طور چشمگیری افزایش دهد. همچنین، اجلاسهای Bitcoin MENA در ابوظبی و DeFi Summit در دبی احتمالا خبرهایی درباره مقرراتگذاری خاورمیانه و ورود نقدینگی جدید به منطقه به همراه خواهند داشت. در این میان، گزارش اخیر Bernstein از رشد احتمالی ذخایر ملی بیتکوین در چند کشور و افزایش بازار استیبلکوینها تا ۵۰۰ میلیارد دلار در سال آینده خبر میدهد.
باوجود چشمانداز صعودی، ریسکهای بازار همچنان جدیاند. در سطح داخلی، تنشهای سیاسی میتواند حجم تراکنشها را کاهش دهد و در سطح جهانی، تأخیر در سیاستهای انبساطی فدرال رزرو ممکن است اصلاحی ۲۰ تا ۳۰ درصدی در قیمتها ایجاد کند. بااینحال، روند دادهها نشان میدهد رمزارزها بهتدریج جایگاه خود را بهعنوان سپر تورمی و ذخیره ارزش بینالمللی تثبیت کردهاند.
در چنین شرایطی، استراتژی منطقی برای سرمایهگذاران ایرانی میتواند حفظ ترکیبی از نقدشوندگی و رشد باشد؛ به طور نمونه ۵۰ درصد تتر برای پوشش نوسان، ۳۰ درصد بیتکوین و اتریوم برای رشد میانمدت، و ۲۰ درصد آلتکوینهای با پشتوانه فاندامنتال. استفاده از ابزارهایی مانند استیکینگ یا محصولات درآمد ثابت رمزی نیز میتواند سوددهی پایدار و کاهش ریسک را به همراه داشته باشد.
درمجموع، پاییز ۱۴۰۴ میتواند نقطه اتصال میان عدم قطعیت اقتصادی ایران و آغاز بولران جهانی رمزارزها باشد. ثبات نسبی ریال از یکسو و خوشبینی فزاینده بازارهای بینالمللی از سوی دیگر، نشان میدهد سرمایهگذاران هوشمند، بیش از هر زمان دیگری، به نقش کریپتو در آینده اقتصاد باور دارند.
آخرین اخبار ویژه نامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
