مروری بر تاریخچه صنعت فضایی جهان که به اکتشافات باورنکردنی رسید؛
در ماوراء زمین
صنعت فضایی جهان از دوران جنگ سرد و رقابت بین آمریکا و شوروی شکل گرفت؛ رقابتی تنگاتنگ که گرچه با انگیزههای نظامی شروع شد اما به اتفاقات خارقالعاده علمی و البته کشفیاتی برای رفاه بشری رسید.
با وجود آنکه ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی در جنگ جهانی دوم با هم متحد بودند، با نزدیکشدن به پایان جنگ در سال 1945، به یکدیگر مظنون شدند.

به گزارش گروه رسانهای شرق،
با وجود آنکه ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی در جنگ جهانی دوم با هم متحد بودند، با نزدیکشدن به پایان جنگ در سال 1945، به یکدیگر مظنون شدند.
ایالات متحده در آن زمان بهتازگی توانایی خود را در تخریب کل شهرها با پرتاب اتمی روی «هیروشیما» و «ناکازاکی» نشان داده بود تا ژاپن را وارد به تسیلم کند و اینگونه بود که جنگ سرد آغاز شد. ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در تلاش بودند تا هر یک بر جهان مسلط شوند.
هر دو کشور برای اثبات تواناییهای تکنولوژیکی خود، شروع به ساخت رآکتورهای هستهای عظیم و موشکهایی کردند که قادر بودند سراسر جهان را دچار تغییرات مخربی کنند.
در اواسط 1950، هر دو کشور برنامههای خود را برای استفاده از این موشکها برای پرتاب ماهوارههای مصنوعی به فضا اعلام کردند. درحالیکه ایالات متحده پرتاب خود را برای سال 1958 برنامهریزی کرده بود، شوروی تصمیم گرفت تا بیسروصدا آمریکاییها را شکست دهد.
در چهارم اکتبر 1957، هنگامی که شوروی اعلام کرد ماهوارهای به نام «اسپوتنیک» را به مدار زمین میفرستد، جهان غافلگیر شد. اگرچه این ماهواره چندان بزرگ و مجهز نبود، اما آمریکاییها با شنیدن این خبر حسابی شوکه شدند.
دوایت آیزنهاور، رئیسجمهور وقت ایالات متحده، نگران بود که آیا جهان اتحاد جماهیر شوروی را بهعنوان ابرقدرت میشناسد یا هنوز ایالات متحده در صدر قدرت است.
آمریکاییها حتی گزارشهای شوروی از دستاوردهای فضایی را خرافات و افسانه خطاب کردند و تلاش میکردند با برچسب جعلیبودن این گزارشها، دستاوردهای فضایی شوروی را تحقیر کنند.
سفر به ماورا ء زمین
در همین کشکمش سازمان ملی هوانوردی و فضایی ناسا در جولای 1958 تأسیس شد تا به صورت جدی به دنبال پروازهای فضایی باشد.
ایالات متحده از اواخر دهه 1940 موشکهایی را با حیوانات ازجمله مگسها و میمونها به فضا پرتاب کرده بود. این کشور در سال 1951 هم یک سگ را به فضا فرستاد.
شوروی هم از این رقابت عقب نماند و چند هفته پس از پرتاب اسپوتنیک در سال 1957، یک سگ معروف به نام «لایکا» را به فضا فرستاده بود. لایکا اما چند ساعت پس از پرواز بر اثر گرما و استرس جان باخت. بااینحال هدف نهایی فرستادن انسان به فضا بود. در سال 1958، ناسا پروژه «مرکوری» را با سه هدف تعریف کرد: پرتاب یک آمریکایی به مدار زمین، بررسی توانایی بدن انسان برای تحمل پروازهای فضایی و بازگشت ایمن فضانورد و فضاپیما به زمین. هدفی که اعلام نشده بود اما این بود: همه اینها را پیش از شوری انجام دهید.
بااینحال، ایالات متحده دوباره شوکه شد؛ پرواز تاریخی گاگارین یک ماه زودتر از آنکه «آلن شپرد» فضانورد آمریکایی در پنجم ماه می 1961 به فضا فرستاده شود، انجام شد. اگرچه پرواز 15دقیقهای زیرمداری شپرد با موشک «Freedom7» یک نقطه عطف کلیدی در صنعت فضایی آمریکا بود، اما تحتالشعاع پرواز گاگارین قرار گرفت.
بااینحال، صنعت فضایی محدود به تسخیر فضا نبود و دستاوردهای کاربردی بسیاری برای انسان داشت.
آغاز به کار اولین رادیو و تلویزیون
ماهوارههای اکو اولین ماهوارههای مخابراتی دنیا بودند. اکو ۱ در دوازدهم آگوست 1960 پرتاب شد و پیامی را از رئیسجمهور وقت ایالات متحده ارسال کرد. این اولین پیغام بشر بود که با استفاده از ماهواره فرستاده میشد.
اکو ۱ و اکو ۲ این نظریه را به اثبات رساندند که با استفاده از ماهواره میتوان عکس، صدا و موسیقی را به فواصل دور ارسال کرد.
در 10 جولای سال 1962 ناسا ماهوارهای تاریخساز را به فضا ارسال کرد؛ تلاستار 1 که از پایگاه کیپ کاناورال پرتاب شد، قرار بود آغاز دوران جدیدی از ارتباطات رادیویی را رقم بزند. این ماهواره تنها دو روز بعد سیگنال تلویزیونی را از ایستگاه زمینی اندووِر در ایالات متحده دریافت و به ایستگاه پلومور بودو در فرانسه ارسال کرد تا برای اولین بار ارسال و دریافت همزمان یک سیگنال رادیویی از فراز اقیانوس را ممکن کند.
تلاستار توسط آزمایشگاه تلفن بل ساخته شد. در این پروژه شرکت AT&T به همراه ناسا هم مشارکت داشتند. این ماهواره علاوه بر اینکه اولین ماهواره ارتباطی فعال بود، لقب اولین محموله فضایی تجاری را هم به دوش میکشید. این ماهواره 77کیلوگرمی امکانپذیری ارسال اطلاعات با استفاده از ماهواره را ثابت کرد و تجربههایی در زمینه ردیابی ماهوارهای را در اختیار محققان قرار داد.
تلستار تنها برای چند ماه عملیاتی بود و سیگنالهای تلویزیونی را برای مدت محدودی مخابره کرد. این ماهواره ابتدا تصویری از یک پرچم ایالات متحده را که در وزش نسیم تکان میخورد، به فرانسه فرستاد. فرانسویها هم ویدئویی از ایو مونتان، خواننده فرانسوی و مناظری از پاریس را به آن سوی اقیانوس ارسال کردند. در همان روز بریتانیا هم به این سرگرمی پیوست و یک پخش زنده را ارسال کرد. هر دو این ارسالها که از شرق به غرب انجام شد، تنها چند دقیقه طول کشید و از طریق شبکههای تلویزیونی ایالات متحده برای مردم این کشور مخابره شد.
ماهوارهها در ادامه ارتباطات صوتی را برای انسانها فراهم کردند.
تسخیر ماه
پس از آن آمریکاییها آپولو هوا کردند و خدمه آن بین 24 تا 25 دسامبر دقیقا 10 بار به دور ماه چرخیدند و در طول پخش رادیویی شبهای کریسمس، برای مخاطبان خود از فضا کتاب خواندند. این سه فضانورد اولین نفراتی بودند که با چشمان خود ماه را از نزدیک دیدند و تاریکی ناشی از سایه زمین بر سطح ماه را مشاهده کردند.
در مارس 1965، فضانورد «الکسی لئونوف» روسی اولین فردی بود که از یک فضاپیمای در حال گردش خارج شد. این راهپیمایی فضایی 12 دقیقه طول کشید.
10 هفته بعد، «اد وایت» اولین آمریکایی شد که در فضا راه رفت و 23 دقیقه در فضا معلق ماند.
پس از آن، ایالات متحده کمکم بازی را به دست گرفت: در دسامبر 1955، فضانوردان سوار بر «جمینی 7» رکورد بیشترین زمان در فضا در طی یک مأموریت دوهفتهای را به نام خود ثبت کردند. «جمینی 8» اولین بارگیری فضایی را در سال 1966 انجام داد؛ اگرچه یک نقص کوچک باعث شد فضاپیما از کنترل خارج شود، اما توسط «نیل آرمسترانگ» 35ساله که فرمانده پرواز بود، دوباره همه چیز به حالت عادی و تحت کنترل بازگشت.
پس از 10 پرواز با خدمه در طول پنج سال، مأموریتهای جمینی با «جمینی 12» در تاریخ 15 نوامبر 1966 به پایان رسید؛ مأموریتی که طی آن رکورد پنج ساعت و 30 دقیقه کاوش در خارج از یک فضاپیما توسط «ادوین باز الدرین» شکسته شده بود. حالا نوبت به قدمزدن روی ماه رسید.
در پنجمین روز از حضور در فضا، فضانوردان نیل آرمسترانگ و باز آلدرین آمادهسازی برای فرود ماژول «رایگل» بر روی سطح ماه را آغاز کردند. آنها دقیقا در ساعت 3:17 بعدازظهر فرود آمدند؛ به وقت هیوستون در 20 جولای. ساعتی بعد در 9:56 شب، آرمسترانگ اولین کسی بود که بر روی ماه قدم گذاشت و گفت: «این یک قدم کوچک برای انسان است، یک جهش بزرگ برای بشریت».
در دو ساعت بعد، آرمسترانگ و آلدرین نمونههای خاک و سنگ را جمعآوری کردند و آزمایشهایی را انجام دادند. آنها پرچم آمریکا را بر سطح ماه گذاشتند.
ایالات متحده در سالهای بعد پنج سفر موفق دیگر با خدمه را به سطح ماه انجام داد. فضانوردان نمونههایی را جمعآوری کردند، آزمایشهایی علمی انجام دادند و یک ماهنورد را مورد آزمایش قرار دادند.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، ایالات متحده و روسیه به همکاری خود در زمینه امور فضایی ادامه دادند و در نهایت موفق به ساخت ایستگاه فضایی بینالمللی با همکاری یکدیگر شدند.
از آن زمان چندین کشور سفرهای بدون خدمه به ماه انجام دادند، اما ایالات متحده تنها کشوری است که فضانوردان آن بر سطح ماه قدم گذاشتهاند. کشورهای دیگر مانند چین نیز قصد دارند در دهههای آینده انسان را به ماه بفرستند.
در آینده ممکن است انسانها تا مریخ قدم بردارند.
البته باید تأکید کرد که صنعت فضایی به اکتشافات کیهانی محدود نشده و در حال حاضر طیف وسیعی از خدمات کاربردی از ارتباطات رادیویی، تلویزیونی و اینترنتی گرفته تا پایش وضعیت آبوهوا و مدیریت مزارع کشاورزی و سرشماری گونههای حیات وحش و... را در بر میگیرد.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.