جهان با جنگ به استقبال سال جدید رفت
سال 2022 را نمیتوان بدون اعتراضات در ایران و حمله روسیه به اوکراین به یاد آورد. در آستانه سال جدید میلادی، اکثر رسانههای جهان در روزهای گذشته اتفاقهای مهم و تاریخی را مرور کردهاند و هرکدام از منظری به آن پرداختهاند.
سال 2022 را نمیتوان بدون اعتراضات در ایران و حمله روسیه به اوکراین به یاد آورد. در آستانه سال جدید میلادی، اکثر رسانههای جهان در روزهای گذشته اتفاقهای مهم و تاریخی را مرور کردهاند و هرکدام از منظری به آن پرداختهاند. ایران و اعتراضات مردم در بین اتفاقات مهم سیاسی قرار دارد. این را میتوان به شکلهای مختلف دید؛ حتی در فهرست کتاب و موسیقی افراد شناختهشده مانند باراک اوباما، آثاری از ایران به چشم میخورد؛ مانند قهرمان اصغر فرهادی و جاده خاکی پناه پناهی.
چند اتفاق منحصربهفرد
مردان و زنانی که در سال 2022 توانسته بودند از کرونا جان سالم به در ببرند، سالی متفاوت را پشتسر گذراندند؛ از اتفاقات ریز و درشت تا جنگ و آلودگی. نیویورکتایمز چند اتفاق را که برای اولین بار در سال 2022 افتاده، مرور کرده است: اپل قدرتمندترین شرکت اقتصادی جهان شد. دانشمندان کشف کردند که کیهان چگونه شکل گرفت. میزان آلودگی بر اثر محصولات پلاستیکی آنقدر زیاد شده است که حتی در خون انسان نیز میکروپلاست کشف شد. برای اولین بار یک کوه یخی در شرق قطب جنوب فروریخت؛ این اتفاق از سال 1979 که ماهوارهها آن منطقه را رصد کرده بودند، رخ نداده بود. کرهشمالی که هرساله به آزمایش موشکهای اتمی جدید مشغول بود، برای اولین بار از موشکهای ساخت خودش برای انجام این آزمایش استفاده کرد. دانشمندان برای اولین بار باکتریای را کشف کردند که با چشم غیرمسلح دیده میشد. زنان مقامات بالایی را در الازهر و واتیکان کسب کردند؛ برای اولین بار، سه زن به کمیته واتیکان منصوب شدند که به پاپ فرانسیس درباره نامزدهای اسقف مشاوره دهند و برای اولینبار در تاریخ هزارساله مسجد الازهر مصر، یک زن بهعنوان مشاور امام اعظم، شیخ احمد الطیب، انتخاب شد. برای اولین بار نیز جام جهانی فوتبال در خاورمیانه برگزار شد و اتفاقا در همین جام جهانی زنان برای اولین بار فوتبال مردان را داوری کردند.
از سوی دیگر، در سیاست نیز اتفاقهای زیادی رخ داده است؛ به سلطنت نشستن پادشاه چارلز و پایان سلطنت ملکه ویکتوریا پس از سلطنت ۷۰ سال و ۲۱۴ روز یکی از اتفاقات مهم سال 2022 بود. در این هفت دهه تغییرات زیادی رخ داده بود. از این مراسم، اتفاقات مهمی مانند شکستن عصا در تلویزیون برای اولین بار نشان داده شد. 11 روز پس از مرگ ملکه، لرد چمبرلین برای نشاندادن پایان سلطنت ملکه، عصایی را که نشاندهنده حکومت او بود، در کلیسای سنت جورج در ویندزور شکست. البته اتفاق مهم دیگری نیز در بریتانیا رخ داد؛ اولین فرد رنگینپوست ریاست دولت بریتانیا را بر عهده گرفت. هرچند ریشی سوناک در جنوب انگلستان متولد شده اما او فرزند پدر و مادری است که از آفریقای شرقی مستعمره بریتانیا مهاجرت کرده بودند. پدربزرگ و مادربزرگ او اهل منطقه پنجاب هند بودند. در اکتبر امسال او بهعنوان نخستوزیر بریتانیا انتخاب شد. همچنین ماجرای جنگ روسیه با اوکراین، مشکلات زیادی را برای اروپاییها در زمینه تأمین انرژی پدید آورد و همین سبب شد تا برای اولین بار این فرانسه باشد که به آلمان گاز بدهد. فرانسه در ازای برق، برای اولین بار گاز طبیعی را مستقیما به آلمان فرستاد.
صلح
پاپ فرانسیس، رهبر مسیحیان جهان و همینطور آنتونیو گوترش، رئیس سازمان ملل، هر دو بر ضرورت صلح تأکید کردند. پاپ خواستار پایاندادن به جنگ در اوکراین و سایر درگیریها در جهان شد و گفت جهان از قحطی صلح در رنج است.
او همچنین از مردم خواست در این ایام به بیخانمانها، مهاجران، پناهجویان و فقرایی که در جستوجوی آسایش، گرما و غذا هستند، کمک کنند و گفت: «بیایید چهره همه آن کودکانی را ببینیم که در همهجای دنیا در آرزوی صلح هستند».
آنتونیو گوترش نیز گفت: «در سال ۲۰۲۲ میلیونها نفر در سراسر جهان بهمعنای واقعی کلمه با جنگ و درگیری مواجه بودند؛ از اوکراین گرفته تا افغانستان تا جمهوری دموکراتیک کنگو و فراتر از آن، مردم خانههای ویران خود را در جستوجوی یک زندگی بهتر ترک کردند. در سراسر جهان، صدمیلیون نفر مهاجرت کردند تا از جنگ، آتشسوزی، خشکسالی، فقر و گرسنگی فرار کنند». او تأکید کرد: «در سال ۲۰۲۳، بیش از هر زمان دیگری به صلح نیاز داریم. این صلح باید از طریق گفتوگو با یکدیگر برای پایاندادن به درگیریها باشد. این صلح باید با طبیعت و آبوهوای زمین، برای ساختن جهانی پایدارتر باشد. در سال ۲۰۲۳ باید در خانهها آرامش باشد تا زنان و دختران بتوانند در عزت و امنیت زندگی کنند. در سال ۲۰۲۳ به صلح در خیابانها و جوامع با محافظت کامل از حقوق بشر نیاز داریم. آرامش باید در عبادتگاههای ما، با احترام به اعتقادات یکدیگر باشد. در سال ۲۰۲۳، صلح باید در فضای مجازی نیز برقرار شود و این محیط از سخنان نفرتانگیز و سوءاستفادهها خالی شود. بیایید در سال ۲۰۲۳، صلح را در قلب گفتار و اعمال خود قرار دهیم».
روزنامهنگاران
چین و کوبا بهعنوان دارندگان بیشترین تعداد روزنامهنگاران بازداشتی قرار گیرد. در سال ۱۹۹۶، دولت ترکیه با ۷۶ مورد بازداشت و حبس روزنامهنگاران در رأس ناقضان حقوق روزنامهنگاران قرار گرفته بود.
تسخیر علم و فضا
جهان در سال 2020 بیش از هر زمان دیگری به تکنولوژی مسلط شده بود؛ از امکان سفرهای سریع و تفریحی به فضا که چند شرکت بزرگ با سفینههایشان فراهم آوردند و چند نمونه آن انجام شد تا ماهوارههای استارلینک که بهنوعی خط پایانی بود بر گسترش اینترنت در سراسر جهان و هرچند این تکنولوژی همچنان در آستانه آزمایش است و زمان میخواهد تا این ماهواره بتواند در فضا مستقر شود اما به نظر میرسد در صورت اجرائیشدن این پروژه، بسیاری از زنان و کودکان جهان میتوانند دنیایی بهتر را تجربه کنند. به موفقیتهای تکنولوژی میتوان کشف واکسن و درمان بیماری سرطان یا حتی ایجاد جنینهای آزمایشگاهی را اضافه کرد. هرچند شرکت متا (فیسبوک) اولین کاهش درآمد سهماهه خود را در 10 سال گذشته تجربه کرد. از سوی دیگر موفقیتهای ناسا متعدد بود. ناسا موشک بزرگ و فضاپیمای بدون سرنشین Orion خود را به اطراف ماه فرستاد. با ثبت تصاویر جدید تلسکوپ فضایی وب از کیهان، عصر جدیدی را در نجوم آغاز کرد، فناوریهای جدید ازجمله سپر حرارتی بادی برای مریخ را آزمایش کرد.
اطلاعاتی که از جهان و نحوه پیدایش آن توسط دانشمندان ناسا کشف شد، توانست برخی پرسشهای چندساله انسان را جواب دهد. بیل نلسون، مدیر ناسا، در کنفرانسی گفت: «سال 2022 بهعنوان یکی از موفقترین سالهای فعالیت ناسا در کتابهای تاریخ ثبت خواهد شد. سالی متفاوت و خیرهکننده از شکست تاریخی مأموریت آرتمیس، تصاویر پیشگامانه از تلسکوپ فضایی جیمز وب، فناوریهای نوآورانه، پیشرفت باورنکردنی در برنامههای هوانوردی و رشد مشارکت و دانش برای کشف بیشتر تغییرات آبوهوایی. در سال 2023 نیز انتظار چیزهای زیادی وجود دارد: اکتشافات خیرهکننده بیشتر از تلسکوپ وب، مأموریتهای آبوهوایی که اطلاعات بیشتری درباره چگونگی تغییر زمین میدهد، ادامه تحقیق و پژوهش در ایستگاه فضایی بینالمللی و انتخاب اولین فضانوردانی که پس از 50 و چند سال به ماه میروند. ناسا ثابت میکند که دسترسی بشریت نامحدود است!».
همچنین دانشمندان اولین بقایای شناختهشده از یک قبیله نئاندرتال را در غاری در روسیه کشف کردند. این یافتهها منجر به یکی از بزرگترین مطالعات ژنتیکی یک قبیله نئاندرتال -از جمله پدر و دختر- تا به امروز شده است. دانشمندان بر این باورند که این گروه از حدود 11 نئاندرتال احتمالا در همان زمان 54 هزار سال پیش از گرسنگی مردهاند.