دیدار جاسوسان در آنکارا

‌هم‌زمان با رایزنی‌ها درباره جنگ اوکراین و نحوه مواجهه جهانی با این بحران در نشست گروه 20 در اندونزی، حدود  9 هزار کیلومتر آن‌سو‌تر، مقام‌های ارشد اطلاعاتی ایالات متحده و روسیه در ترکیه دیدار کردند. یک مقام کاخ سفید گفته است که ویلیام برنز مدیر سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده (سیا) با سرگی ناریشکین، رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه، در آنکارا دیدار کرد. گفته می‌شود این دیدار که برای نخستین بار پس از آغاز جنگ اوکراین در ماه فوریه انجام شده، با هدف تبادل‌نظر یا مذاکره صورت نگرفته و ویلیام برنز این دیدار را برای انتقال پیامی درباره عواقب هرگونه استفاده از تسلیحات هسته‌ای از سوی روسیه انجام داده است. یک مقام آمریکایی که در این دیدار حضور داشت، می‌گوید: «ویلیام برنز هیچ نوع مذاکره‌ای انجام نداده است. او درباره حل‌وفصل جنگ در اوکراین بحث نکرد. هدف او از این دیدار هشدار به روسیه بود و همچنین به پرونده آمریکایی‌های زندانی در روسیه اشاره کرده است». روابط واشنگتن و مسکو پس از آغاز حمله روسیه به اوکراین در فوریه به بدترین حالت خود در دهه‌های اخیر رسیده است. تهدیدهای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه برای استفاده از سلاح هسته‌ای در جنگ اوکراین، نگرانی‌ها را درباره تشدید تنش‌ها افزایش داده است. یک مقام کاخ سفید با بیان اینکه اوکراین از قبل در جریان این سفر قرار گرفته است، گفت: «ما درمورد این واقعیت که کانال‌هایی برای ارتباط با روسیه در زمینه مدیریت ریسک، مخصوصا خطرات هسته‌ای و خطرات ثبات استراتژیک داریم بسیار باز برخورد کرده‌ایم». از سوی دیگر پیش از این اخباری منتشر شده بود که جیک سالیوان مشاور امنیت ملی ایالات متحده در گفت‌وگوهای محرمانه با مقامات ارشد روسیه با هدف کاهش خطر یک جنگ گسترده‌تر بر سر اوکراین شرکت کرده است.

‌رایزنی   در   اندونزی

در همین حال دیپلمات‌های حاضر در نشست رهبران گروه 20 می‌گویند این رهبران در حال بررسی پیش‌نویس قطع‌نامه‌ای هستند که در آن، بیشتر اعضا، جنگ در اوکراین را به‌شدت محکوم و تأکید می‌کنند که این تهاجم به تشدید شکنندگی در اقتصاد جهانی منجر می‌شود. نشستی که در جزیره بالی اندونزی در حال برگزاری است، اولین نشست سران گروه ۲۰ از زمان حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه است. با وجود درخواست‌های اندونزی به عنوان میزبان، برای اتحاد اعضا و تمرکز بر حل مشکلات اقتصاد جهانی مانند تورم، امنیت غذایی و انرژی، سایه جنگ روسیه در اوکراین بر این نشست سنگینی می‌کند.

در نسخه‌ای از پیش‌نویس 16صفحه‌ای که به دست رویترز رسیده، آمده است: «بیشتر اعضا جنگ در اوکراین را به‌شدت محکوم و تأکید کردند که این جنگ به رنج انسانی عظیم و تشدید شکنندگی موجود در اقتصاد جهانی منجر می‌شود». به نظر می‌رسد این پیش‌نویس را همه رهبران حاضر در نشست امضا نکرده‌اند و به احتمال زیاد با مخالفت روسیه روبه‌رو خواهد شد. برخی از دیپلمات‌ها گفته‌اند که تصمیم‌گیری درمورد این قطع‌نامه تا قبل از چهارشنبه بعید است. یک مقام آمریکایی پیش‌تر گفته بود که ایالات متحده انتظار دارد گروه ۲۰ جنگ روسیه در اوکراین و تأثیر آن بر اقتصاد جهانی را محکوم کند. ‌ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین نیز در یک سخنرانی مجازی در این نشست گفت که اکنون زمان توقف جنگ روسیه در کشورش براساس طرحی «عادلانه و براساس منشور سازمان ملل و قوانین بین‌المللی» است. او در عین حال درخواست کرد ایمنی نیروگاه هسته‌ای زاپوریژژیا تأمین و برای منابع انرژی روسیه محدودیت‌های قیمتی اعمال شود و طرح صادرات غلات گسترش یابد. زلنسکی خطاب به رهبران حاضر در نشست گروه ۲۰ گفت: «لطفا راه خودتان را انتخاب کنید. ما با هم مطمئنا فرمول صلح را اجرا خواهیم کرد».

جوکو ویدودو، رئیس‌جمهوری اندونزی، با وجود اختلاف‌های عمیق بر سر جنگ، این اجلاس را با درخواست اتحاد و اقدام مشخص به منظور بهبود اقتصاد جهانی آغاز کرد. او گفت: «برای نجات جهان به همکاری نیاز است. ما هیچ گزینه دیگری نداریم. گروه ۲۰ باید وضعیت اقتصادی را بهبود دهد. ما نباید جهان را به قطعات مختلف تقسیم کنیم. نباید اجازه دهیم که جهان به جنگ سرد دیگری وارد شود». گروه ۲۰ شامل کشورهای آرژانتین، استرالیا، برزیل، کانادا، چین، فرانسه، آلمان، هند، اندونزی، ایتالیا، ژاپن، مکزیک، روسیه، عربستان، آفریقای جنوبی، کره جنوبی، ترکیه، بریتانیا، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپاست که بیش از ۸۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهان، ۷۵ درصد تجارت بین‌المللی و ۶۰ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. حمله روسیه به اوکراین باعث شد برخی از رهبران غربی درخواست کنند دعوت از رئیس‌جمهوری روسیه پس گرفته شود، اما اندونزی از این امر امتناع کرد؛ با این حال، مسکو اعلام کرد که پوتین فرصت ندارد در این نشست شرکت کند و به جای او، سرگی لاوروف، وزیر خارجه، عازم اندونزی شد. در آستانه این اجلاس، جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، با هم دیدار کردند که در آن‌، با وجود اختلاف‌های زیاد، متعهد شدند با یکدیگر ارتباطات بیشتری داشته باشند. این اولین دیدار رهبران دو کشور از زمان ریاست‌جمهوری بایدن بود و به نظر می‌رسد نشان‌دهنده بهبود روابط بین این ابرقدرت‌ها پس از تنش‌ها در ماه‌های اخیر باشد. از سوی دیگر، شی و پوتین هم در سال‌های اخیر به‌طور فزاینده‌ای به هم نزدیک شده‌اند و تنها چند روز قبل از حمله روسیه به اوکراین، مجددا بر شراکت خود تأکید کردند. با وجود این، چین مراقب است هیچ‌گونه حمایت مادی مستقیمی که تحریم‌های غرب علیه پکن را به همراه داشته باشد، به روسیه ارائه نکند. به نقل از رسانه‌های حکومتی چین، شی در دیدار با امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، اعلام کرد که پکن از آتش‌بس در اوکراین و مذاکرات صلح حمایت می‌کند.‌

400 مورد جنایت جنگی روسیه

‌ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین ساعاتی پس از آزادی خرسون، از این شهر مهم در شرق اوکراین بازدید کرد. خرسون از نخستین شهرهای اوکراین بود که به کنترل نیروهای نظامی روسیه درآمد و برای ‌هشت ماه در اشغال آنها بود. رئیس‌جمهوری اوکراین پیش از سفر به شهر خرسون در یک سخنرانی تلویزیونی، نیروهای نظامی روسیه را به ارتکاب جنایات جنگی پیش از عقب‌نشینی از این شهر متهم کرده بود. او گفت که نیروهای اوکراینی بیش از ۴۰۰ مورد جنایت جنگی را که روسیه در طول هشت ماه اشغال این شهر مرتکب شده‌اند، جمع‌آوری کرده‌اند. زلنسکی با اشاره به کشف اجساد نظامیان و غیرنظامیان کشته‌شده، گفته بود که ارتش روسیه همان «وحشیگری‌هایی» را که در سایر مناطق اوکراین مرتکب شده بود، در شهر خرسون هم بر جای گذاشت. روسیه این موضوع که نیروهایش غیرنظامیان اوکراینی را هدف قرار داده‌اند یا در مناطق اشغالی مرتکب جنایت جنگی شده‌اند، تکذیب می‌کند. پیش‌تر مقام‌های اوکراینی از کشف گورهای دسته‌جمعی در شهرهای آزادشده و وجود آثار شکنجه روی اجساد مدفون در این گورها خبر داده بودند. مقام‌های اوکراینی بر این نظرند که مسکو باید درمورد این گورهای دسته‌جمعی پاسخ‌گو باشد. عقب‌نشینی نیروهای نظامی روسیه از خرسون یک شکست برای مسکو است که تسلط این کشور بر جنوب اوکراین را به شدت تضعیف می‌کند. این عقب‌نشینی حدود شش هفته پس از الحاق خرسون و سه منطقه دیگر اوکراین به روسیه انجام شده است.