رقص مادورو برای صلح

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

شرق: زمانی استفاده از واژگان انگلیسی در سخنرانی‌های سالانه رئیس‌جمهور ونزوئلا ممنوع بود، اما امروز رهبر سوسیالیست کاراکاس ترانه «Imagine» جان لنون را می‌خواند و می‌رقصد و درخواست صلح می‌کند؛ تغییری نمادین برای رهبری که برای بقا به هر طنابی چنگ می‌زند.

نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا که روزگاری چنان از عبارات انگلیسی بیزار بود که از مخاطبانش می‌خواست کلماتی مثل «اسکیت‌پارک» و «فشن» را حذف کنند، حالا در چرخشی آشکار زبان دشمن را در آغوش گرفته است. در حالی که کاخ سفید بررسی می‌کند آیا ارتش آمریکا باید به ونزوئلا حمله کند یا خیر، مادورو آواز صلح سر می‌دهد و با ریمیکس شعار انگلیسی جدیدش، «نه به جنگ، صلح آری» می‌رقصد. هرچند حامیان اپوزیسیون این رفتار را نشانه‌ای از استیصال می‌دانند و به پشتیبانان خود در واشنگتن گفته‌اند تهدید نظامی حلقه یاران مادورو را می‌شکند، اما ماه‌ها فشار هنوز منجر به ریزش نیرو یا تغییر دولت نشده است. راز ماندگاری مادورو در سیستمی نهفته است که خیانت را بی‌رحمانه مجازات می‌کند و به وزرا، قضات و فرماندهان وفادار اجازه می‌دهد خودشان را ثروتمند کنند. رونال رودریگز، پژوهشگر رصدخانه ونزوئلا در دانشگاه روزاریو کلمبیا به آسوشیتدپرس می‌گوید انقلاب بولیواری یا همان جنبش «چاویزم»، با اتکا به فساد گسترده توانایی عجیبی در انسجام برابر فشار خارجی دارد. به گفته او، وقتی فشار از بیرون می‌آید، آنها موفق می‌شوند متحد شوند و از خود دفاع کنند؛ مکانیسمی که زیربنای آن شبکه‌های گسترده و تودرتوی فساد مورد تأیید چاوز و مادورو است.

این سیاست تلاش‌های قبلی برای سرنگونی مادورو را ناکام گذاشته و به او و نزدیکانش کمک کرده تحریم‌های اقتصادی را دور بزنند و حتی عفو ریاست‌جمهوری آمریکا را به دست آورند. رودریگز توضیح می‌دهد زندان و شکنجه بخشی از مجازات خیانت است که برای نظامیان بسیار سخت‌تر اجرا می‌شود. این استراتژی برای حفظ کنترل مادورو بر ارتش حیاتی بوده است؛ ارتشی که اجازه دارد در ازای وفاداری مطلق و پادگان‌های ضدکودتا، به قاچاق مواد مخدر، نفت و حیات وحش بپردازد.

ناامیدی اپوزیسیون و وفاداری ژنرال‌ها

اپوزیسیون سیاسی به رهبری ماریا کورینا ماچادو، برنده جایزه صلح نوبل، روی حمایت ارتش برای برکناری مادورو حساب باز کرده بود، آن هم پس از شواهد معتبری که نشان می‌داد او انتخابات ۲۰۲۴ را باخته است. اما ولادیمیر پادرینو لوپز، وزیر دفاع و دیگر فرماندهان دقیقا مانند سال ۲۰۱۹ کنار مادورو ایستادند. دونالد ترامپ پس از بازگشت به قدرت، فشار را افزایش داده و پاداش دستگیری مادورو را به ۵۰ میلیون دلار رسانده است. کیفرخواست سال ۲۰۲۰ مادورو را به رهبری کارتل «خورشیدها» متهم می‌کند که وزارت خارجه آمریکا هفته گذشته آن را سازمان تروریستی خارجی نامید. مادورو این اتهامات را رد می‌کند و دولت او تهدید ترامپ مبنی بر بسته‌بودن کامل آسمان ونزوئلا را «تهدید استعماری» خوانده است. ارتش آمریکا از اوایل سپتامبر انهدام قایق‌های قاچاق را در کارائیب آغاز کرده و بیش از ۸۰ نفر را کشته است. بسیاری، از جمله خود مادورو، این تحرکات را تلاش برای پایان‌دادن به قدرت چاویزم می‌دانند. دو هفته پس از اولین حمله به قایق‌ها، وفاداری چاوزیست‌ها آزموده شد؛ خلبان مادورو پیشنهاد یک افسر بازنشسته آمریکایی برای خیانت و تحویل رهبر ونزوئلا را رد کرد. بیتنر ویلگاس، عضو گارد افتخار ریاست‌جمهوری نوشت: «ما ونزوئلایی‌ها از جنس دیگری هستیم؛ آخرین چیزی که هستیم، خائن است». هفته گذشته حامیان حزب حاکم در کاراکاس راهپیمایی کردند تا «روحیه ضدامپریالیستی» خود را نشان دهند. مراسم با بالابردن شمشیر جواهرنشان سیمون بولیوار توسط مادورو پایان یافت، در حالی که وزرا به نام خدا سوگند می‌خوردند از صلح دفاع کنند. سوزان شیرک، استاد دانشگاه کالیفرنیا، معتقد است رهبران اقتدارگرا «فتیش وحدت» دارند و نمایش عمومی وفاداری را برای جلوگیری از شکاف رهبری ضروری می‌دانند.

تغییر فاز سرکوب

در جبهه داخلی، ونزوئلا وارد یکی از سرکوبگرترین دوره‌های خود شده است. گروه حقوق بشری «پرووآ» اعلام کرد ماه اکتبر با ۵۴ بازداشت، بالاترین سطح سرکوب از آغاز تنش‌های دوجانبه بود. اورلاندو مورنو از جنبش «ونته ونزوئلا» به سی‌ان‌ان گفت که سال ۲۰۲۵ نقطه عطفی از سرکوب‌های فله‌ای به سمت سرکوب‌های «جراحی‌وار» و هدفمند است. دولت با آدم‌ربایی‌های سیاسی و بازداشت‌های گزینشی به دنبال «بی‌سرکردن رهبری اپوزیسیون» است. مورنو هشدار داد که هدف دیگر پرکردن زندان‌ها نیست، بلکه خنثی‌کردن قدرت سازماندهی با حذف صداهای مؤثر است.

آمارهای تکان‌دهنده نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۵ هر ۳۲ ساعت یک بازداشت خودسرانه رخ داده است. مورنو همچنین از بازداشت دست‌کم هفت افسر نظامی خبر داد و مدعی شد برخی از آنها به دلیل امتناع از ضبط ویدئوهای وفاداری به مادورو هدف قرار گرفتند. او دولت را به «دیپلماسی گروگان‌گیری» متهم کرد که از بازداشت‌شدگان سیاسی به عنوان ابزار چانه‌زنی استفاده می‌کند. گزارش‌های شکنجه و شرایط غیرانسانی در مراکز بازداشت همچنان ادامه دارد، هرچند دولت ونزوئلا این گزارش‌ها را «مداخله‌جویانه» و «غیرمسئولانه» می‌خواند.

تراژدی خانواده هرناندز کاستیلو

پرونده خانواده هرناندز کاستیلو نماد این فضای وحشت است. مردان یونیفرم‌پوش در ۱۹ نوامبر به زور وارد خانه سامانتا سوفیا هرناندز کاستیلو ۱۶ساله در غرب کاراکاس شدند و پس از تهدید پدربزرگ و مادربزرگش با سلاح گرم، این نوجوان را بدون توضیح ربودند. خانواده او هنوز هیچ اطلاعی از محل نگهداری‌اش ندارند. مادر سامانتا، امبار کاستیلو، دیوسدادو کابلو وزیر کشور را مسئول این «آدم‌ربایی» می‌داند. دو روز بعد، خواهر ۱۹ساله سامانتا، ارانزا، نیز در ماراکایبو بازداشت شد. مقامات وجود آنها در بازداشتگاه‌ها را انکار می‌کنند. هر دو دختر خواهران ستوان کریستین هرناندز هستند که از کشور گریخته است. همسر کریستین، مایکلیس بورخس، نیز در حالی که باردار بود بازداشت شد و در زندان زایمان کرد و اکنون همراه نوزادش در حبس است. عموی دختران نیز از ژانویه ناپدید شده است. پرونده‌ها محدود به نظامیان نیست. دکتر مارگی اوروزکو ۶۵ساله، فقط به جرم ارسال یک پیام صوتی در واتس‌اپ و تشویق مردم به رأی‌دادن به رقیب مادورو، به ۳۰ سال زندان -حداکثر مجازات در قوانین ونزوئلا- به اتهام خیانت و تحریک به نفرت محکوم شد. همسایه او که نماینده محلی دولت بود، او را لو داده بود. مارینو الوارادو از پرووآ می‌گوید این احکام نامتناسب نشان می‌دهد چگونه سیستم قضائی علیه اهداف سیاسی تسلیح شده است.

گزینه‌های پنتاگون و آینده نامعلوم

در آن سوی مرزها، فرد فلیتز، رئیس سابق کارکنان شورای امنیت ملی آمریکا و دن رایس، مشاور سابق ارتش، در گفت‌وگو با نیوزمکس تأکید کردند که ایالات متحده وارد مرحله سرنوشت‌ساز مقابله با ونزوئلا شده است. فلیتز گفت اعلام بسته‌شدن حریم هوایی توسط ترامپ یک تشدید تنش دراماتیک است و کمپین فشار به قدری شدید است که می‌تواند مادورو را از قدرت ساقط کند. او اشاره کرد که حملات هوایی به آزمایشگاه‌های مواد مخدر و برخی تأسیسات نظامی در دست بررسی است، اما تأکید کرد: «فکر نمی‌کنم رئیس‌جمهور قصد اعزام نیروی زمینی داشته باشد؛ ما به ونزوئلا حمله نخواهیم کرد».

دن رایس خاطرنشان کرد که آمریکا بزرگ‌ترین حضور دریایی در منطقه از زمان بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲ را گرد آورده است. او پیش‌بینی کرد حملات احتمالی قریب‌الوقوع است و نیروهای ویژه یا افسران اطلاعاتی ممکن است همین حالا برای هماهنگی در موقعیت باشند. رایس با کنایه به دولت قبل گفت: «در دوره بایدن، نارکوتروریست‌بودن یک مسیر شغلی عالی بود، اما دیگر این‌طور نیست». ونزوئلایی‌ها اکنون میان فشار دو جبهه داخلی و خارجی گیر افتاده‌اند. بحران سیاسی و اقتصادی میلیون‌ها نفر را به فقر کشانده و بیش از 7.7 میلیون نفر را آواره کرده است. با این حال، حامیانی مانند زنایدا کوینترو ۶۰ساله همچنان وفادار مانده‌اند. او که کمبود شدید غذا را به یاد دارد، می‌گوید: «من به مادورو اعتماد دارم چون چاوز او را انتخاب کرد. ما باید متحد بمانیم».

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.