دیپلماسی پنهان در خاورمیانه
امارات؛ پل ارتباطی دمشق و تل‌آویو
گزارش‌ها از ایجاد یک کانال ارتباطی محرمانه میان سوریه و اسرائیل با میانجیگری امارات متحده عربی خبر می‌دهند. این تلاش در حالی انجام می‌شود که حاکمان جدید سوریه به دنبال کاهش تنش با همسایه جنوبی خود و مدیریت روابط پرفرازونشیب منطقه‌ای هستند. این تماس‌های غیرمستقیم که پیش از این گزارش نشده بود، بر مسائل امنیتی و اطلاعاتی و اعتمادسازی میان دو دولتی متمرکز است که هیچ‌گونه روابط رسمی با یکدیگر ندارند
شرق: گزارش‌ها از ایجاد یک کانال ارتباطی محرمانه میان سوریه و اسرائیل با میانجیگری امارات متحده عربی خبر می‌دهند. این تلاش در حالی انجام می‌شود که حاکمان جدید سوریه به دنبال کاهش تنش با همسایه جنوبی خود و مدیریت روابط پرفرازونشیب منطقه‌ای هستند. این تماس‌های غیرمستقیم که پیش از این گزارش نشده بود، بر مسائل امنیتی و اطلاعاتی و اعتمادسازی میان دو دولتی متمرکز است که هیچ‌گونه روابط رسمی با یکدیگر ندارند.
به گزارش رویترز، یک منبع با اطلاع مستقیم از موضوع، یک منبع امنیتی سوری و یک مقام اطلاعاتی منطقه‌ای این موضوع را تأیید کرده‌اند. به گفته منبع اول، این تلاش که چند روز پس از سفر احمد الشرع، رئیس‌جمهور سوریه به امارات در ۱۳ آوریل آغاز شده، در حال حاضر بر «مسائل فنی» متمرکز است و هیچ محدودیتی برای آنچه در نهایت ممکن است مورد بحث قرار گیرد، وجود ندارد. منبع ارشد امنیتی سوری به رویترز گفت این کانال ارتباطی صرفا به مسائل مرتبط با امنیت، با تمرکز بر چندین پرونده مبارزه با تروریسم محدود می‌شود. این منبع افزود مسائل صرفا نظامی، به‌ویژه موارد مربوط به فعالیت‌های ارتش اسرائیل در سوریه، خارج از محدوده کانال فعلی قرار دارد. منبع اطلاعاتی نیز گفت مقامات امنیتی امارات، مقامات اطلاعاتی سوریه و مقامات اطلاعاتی سابق اسرائیل، از جمله افرادی هستند که در این سازوکار دخیل‌اند. این منابع به دلیل حساسیت موضوع، به شرط ناشناس‌ماندن صحبت کرده‌اند. ریاست‌جمهوری سوریه و وزارت امور خارجه امارات به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخی نداده‌اند. دفتر نخست‌وزیری اسرائیل نیز از اظهارنظر خودداری کرده است.
این تلاش میانجیگرانه پیش از حملات هفته گذشته اسرائیل به سوریه، از جمله حمله‌ای در ۵۰۰متری کاخ ریاست‌جمهوری در دمشق، انجام شده بود و رویترز نتوانسته است مشخص کند آیا از زمان وقوع این حملات، از این سازوکار استفاده شده است یا خیر. اسرائیل این حملات را پیامی به حاکمان جدید سوریه در پاسخ به تهدیدها علیه دروزی‌های سوریه، یک اقلیت مذهبی که شاخه‌ای از اسلام است و پیروانی در سوریه، لبنان و اسرائیل دارد، توصیف کرده است. به گفته یکی از منابع و یک دیپلمات منطقه‌ای، میانجیگری غیررسمی میان اسرائیل و سوریه با هدف آرام‌کردن اوضاع، در هفته گذشته از طریق کانال‌های دیگری نیز انجام شده است. آنها از ارائه جزئیات بیشتر خودداری کردند.
دولت سوریه حملات اسرائیل را تشدیدکننده و مداخله خارجی محکوم کرده و می‌گوید دولت جدید در دمشق پس از ۱۴ سال خون‌ریزی، برای متحدکردن کشور تلاش می‌کند. حاکمان جدید همچنین تلاش‌های مکرری برای نشان‌دادن اینکه هیچ تهدیدی برای اسرائیل ایجاد نمی‌کنند، انجام داده‌اند؛ از جمله دیدار با نمایندگان جامعه یهودیان در دمشق و خارج از کشور و بازداشت دو عضو ارشد جهاد اسلامی فلسطین که در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل شرکت داشتند. در نامه‌ای که ماه گذشته توسط وزارت امور خارجه سوریه به وزارت امور خارجه آمریکا ارسال شده و به رؤیت رویترز رسیده، آمده است: «ما اجازه نخواهیم داد سوریه به منبع تهدیدی برای هیچ طرفی، از جمله اسرائیل، تبدیل شود».
پیشینه درگیری‌ها و نگرانی‌های امارات
اسرائیل سال‌هاست در سوریه در یک کارزار پنهانی با هدف تضعیف ایران و متحدانش، از جمله حزب‌الله لبنان که پس از ورود به جنگ داخلی این کشور در کنار بشار اسد، رئیس‌جمهور سابق، نفوذ خود را افزایش دادند، حملاتی انجام داده است. عملیات نظامی اسرائیل از زمانی که شورشیان در دسامبر اسد را سرنگون کردند، تشدید شده و اعلام کرده است حضور شبه‌نظامیان اسلام‌گرا را در جنوب سوریه تحمل نخواهد کرد. اسرائیل اهدافی را که نظامی می‌خواند در سراسر کشور بمباران کرده و نیروهای زمینی اسرائیل وارد جنوب غربی سوریه شده‌اند. رویترز در فوریه گزارش داد اسرائیل از آمریکا خواسته است سوریه را غیرمتمرکز و منزوی نگه دارد و رویکرد خود را بر اساس سوءظن به الشرع -که زمانی قبل از قطع روابط با القاعده در سال ۲۰۱۶، رهبری شاخه‌ای از این گروه را بر‌عهده داشت- تنظیم کند.
دولت امارات نیز نگرانی‌هایی در مورد گرایش اسلام‌گرایانه رهبران جدید سوریه دارد، اما به گفته منابع، دیدار ماه گذشته الشرع با شیخ محمد بن‌زاید آل نهیان، رئیس امارات، بسیار خوب پیش رفت و به کاهش برخی از نگرانی‌های ابوظبی کمک کرد. این منابع تأکید کردند که این دیدار چندین ساعت به طول انجامید و باعث تأخیر الشرع برای شرکت در برنامه بعدی‌اش شد. به گفته این منابع، کانال ارتباطی محرمانه با اسرائیل چند روز پس از این دیدار ایجاد شد. دمشق روابط امارات با اسرائیل را که در توافقی تاریخی با میانجیگری آمریکا در سال ۲۰۲۰ برقرار شد، با توجه به نبود روابط مستقیم میان دو کشور، یک راه کلیدی برای رسیدگی به مسائل با اسرائیل می‌داند.
آخرین حملات اسرائیل در سوریه پس از چند روز درگیری میان افراد مسلح سنی و دروزی رخ داد که در پی انتشار یک فایل صوتی با منشأ نامشخص که ظاهرا به پیامبر اسلام توهین می‌کرد آغاز شده و بیش از ده‌ها کشته بر جای گذاشته بود.
