حل مسائل کشور در گرو حل مسائل نظام اداری
روح‌الله هنرور
سفرهای استانی رئیس‌جمهور سنت پسندیده‌ای است که در زمان ریاست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد بنیاد نهاده شد و در دوره آقای رئیسی رونق دوباره‌‌ای یافته است. خارج شدن از قاب بسته جلسات و گزارش‌ها و مواجهه نزدیک با مشکلات مردم و گوش‌دادن به حرف‌های آنها می‌تواند مزایای زیادی، هم برای نظام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری کشور و هم برای تقویت اتحاد دولت و مردم به همراه داشته باشد. اما آنچه نباید از نظرها مخفی بماند، این است که یکی از وظایف نظام اداری کشور، رسیدگی روزمره به مشکلات مردم در بخش‌های گوناگون و حل آن از طریق روال‌های اداری است. از این دیدگاه، اینکه مسائل مناطق مختلفی در کشور لاینحل مانده باشد یا احیانا به‌واسطه نظام اداری ایجاد یا تشدید شده باشد، باید موجب افزایش توجهات به مسائل نظام اداری شود. در ساده‌ترین سطح، رئیس‌جمهور در سفرهای استانی باید به‌موازات رسیدگی به مشکلات مردم، بخشی از وقت خود را نیز از طریق تشکیل جلسه و درخواست توضیح از کارشناسان و مدیران مربوطه، به شناسایی مسائل نظام اداری اختصاص دهد تا علت ناکارآمدی نظام اداری در شناسایی و حل‌و‌فصل مشکلات، بررسی و تحلیل شود و با انجام اصلاحاتِ لازم، برای رفع مشکلات بعدی نیاز دوباره به مداخله مستقیم رئیس‌جمهور نباشد. چنین رویکردی موجب خواهد شد کارشناسان و کارمندان نظام اداری بخش‌های گوناگون هم، خود را در حل مسائل کشور سهیم و مؤثر بدانند و پیشنهادهای خود را در جهت اصلاح امور با انگیزه و پویایی بیشتری دنبال کنند. برای تقویت این احساس مسئولیت و اثرگذاری، می‌توان رؤسای استانی سازمان‌ها و دستگاه‌هایی را که مستقیما با مردم سروکار دارند، موظف کرد تا به تبعیت از رئیس‌جمهور و برای تحکیم رابطه مسئولان و مردم، به بازدیدهای دوره‌ای بپردازند و به‌صورت مستقیم یا از طریق پیشنهاد اصلاح سازوکارهای اداری، درصدد حل مسائل نظام اداری برآیند. تنها در این صورت است که می‌توان امیدوار بود سفرهای استانی رئیس‌جمهور موجب بازشدن گره‌های نظام اداری کشور با سرعتی بسیار بیشتر از آنچه شاهد بوده‌ایم شود و یک نظام حکمرانی اداری که از نظر مردم، مسئولیت‌پذیر و کارآمد است، مستقر شود.
*مدیر مرکز مطالعات دولت و بخش عمومی اندیشکده حکمرانی شریف
سفرهای استانی رئیس‌جمهور سنت پسندیده‌ای است که در زمان ریاست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد بنیاد نهاده شد و در دوره آقای رئیسی رونق دوباره‌‌ای یافته است. خارج شدن از قاب بسته جلسات و گزارش‌ها و مواجهه نزدیک با مشکلات مردم و گوش‌دادن به حرف‌های آنها می‌تواند مزایای زیادی، هم برای نظام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری کشور و هم برای تقویت اتحاد دولت و مردم به همراه داشته باشد. اما آنچه نباید از نظرها مخفی بماند، این است که یکی از وظایف نظام اداری کشور، رسیدگی روزمره به مشکلات مردم در بخش‌های گوناگون و حل آن از طریق روال‌های اداری است. از این دیدگاه، اینکه مسائل مناطق مختلفی در کشور لاینحل مانده باشد یا احیانا به‌واسطه نظام اداری ایجاد یا تشدید شده باشد، باید موجب افزایش توجهات به مسائل نظام اداری شود. در ساده‌ترین سطح، رئیس‌جمهور در سفرهای استانی باید به‌موازات رسیدگی به مشکلات مردم، بخشی از وقت خود را نیز از طریق تشکیل جلسه و درخواست توضیح از کارشناسان و مدیران مربوطه، به شناسایی مسائل نظام اداری اختصاص دهد تا علت ناکارآمدی نظام اداری در شناسایی و حل‌و‌فصل مشکلات، بررسی و تحلیل شود و با انجام اصلاحاتِ لازم، برای رفع مشکلات بعدی نیاز دوباره به مداخله مستقیم رئیس‌جمهور نباشد. چنین رویکردی موجب خواهد شد کارشناسان و کارمندان نظام اداری بخش‌های گوناگون هم، خود را در حل مسائل کشور سهیم و مؤثر بدانند و پیشنهادهای خود را در جهت اصلاح امور با انگیزه و پویایی بیشتری دنبال کنند. برای تقویت این احساس مسئولیت و اثرگذاری، می‌توان رؤسای استانی سازمان‌ها و دستگاه‌هایی را که مستقیما با مردم سروکار دارند، موظف کرد تا به تبعیت از رئیس‌جمهور و برای تحکیم رابطه مسئولان و مردم، به بازدیدهای دوره‌ای بپردازند و به‌صورت مستقیم یا از طریق پیشنهاد اصلاح سازوکارهای اداری، درصدد حل مسائل نظام اداری برآیند. تنها در این صورت است که می‌توان امیدوار بود سفرهای استانی رئیس‌جمهور موجب بازشدن گره‌های نظام اداری کشور با سرعتی بسیار بیشتر از آنچه شاهد بوده‌ایم شود و یک نظام حکمرانی اداری که از نظر مردم، مسئولیت‌پذیر و کارآمد است، مستقر شود.
*مدیر مرکز مطالعات دولت و بخش عمومی اندیشکده حکمرانی شریف