معجزه دموکراسی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

انتخاب زهران ممدانی به عنوان شهردار نیویورک در رسانه‌های ایرانی و شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای داشت. این بازتاب به‌گونه‌ای بود که برخی معترضانه نوشتند شهردار تهران هنوز «زاکانی» است و تغییری رخ نداده است.

جواد کاشی، استاد علوم سیاسی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی در متنی که جماران آن را نیز منتشر کرده، مطالبی نوشته است که در ادامه به بخش‌هایی از آن اشاره می‌شود. در متن او آمده است: «زهران ممدانی سی‌وچهار‌ساله، خرمگس دموکراسی را به پرواز درآورد و خواب لیبرالیسم اقتصادی و ناسیونالیسم ترامپی را آشفته کرد. دموکراسی آرمان مقدس نیست، یک فرم و ابزار صرف هم نیست. خرمگس مزاحمی است که پوست سخت هر هویت بسته سیاسی را می‌شکافد و بحران‌ها و فقدان‌هایش را پیش چشم می‌آورد.

ترامپ سرمست قدرت بود، تا توانست تاخت، بی‌اعتنا به طبقات فرودست، مهاجران و آنچه در وجدان عمومی درخصوص مسئله فلسطین می‌گذشت. دموکراسی در کلام زهران ممدانی همین فقدان‌ها را تبدیل به مسئله کرد و در چشم راست‌های افراطی آمریکا فروکرد.

زندگی سیاسی مدرن مرتب آبستن حادثه‌های تازه می‌شود. اگر دموکراسی در میان نباشد، حادثه‌های گوناگون گردهم جمع می‌شوند تا در یک لحظه آتشفشان و زلزله برپا کنند. اجتماع سیاسی بدون دموکراسی، ترسناک است. حاکمان از مردم و مردم از حاکمان می‌ترسند. پشت پوست آرام جامعه، همیشه نطفه‌ حادثه‌های بزرگ بارور می‌شود. اجتماع سیاسی به اردوگاه‌های گوناگون تفکیک می‌شود. هرکدام منتظر حادثه برای حذف دیگری هستند. دموکراسی اما جامعه را دست به گریبان زلزله‌های کم‌دامنه اما مداوم می‌کند. چیزی پشت جامعه انبار نمی‌شود.

متفکران لیبرال آمریکایی دوباره بحث دیرین تنازع میان لیبرالیسم و دموکراسی را مرور خواهند کرد. سوسیال‌دموکراسی اعتبار خواهد یافت. ناسیونالیسم آمریکایی بیشتر به ضرورت یک ناسیونالیسم گشوده به دیگری خواهند اندیشید. و البته لیبرال‌ها و سوسیالیست‌ها و ناسیونالیست‌های آمریکایی به ارزش‌های بنیادین مدرنیته که پشتیبانی از نسل‌کشی در غزه را برنمی‌تابد. سیاست داخلی و خارجی آمریکا هم لاجرم با تجدیدنظرهایی مواجه خواهد شد.

این همه معجزه دموکراسی است. دموکراسی معجزه مدنی است. با حربه دموکراسی می‌توان یک جامعه را از انتظار خطرناک معجزه‌های غیرمدنی رها کرد».

این فقط شبکه‌های اجتماعی ایران نبود که به جزئیات زندگی زهران ممدانی در چند روز گذشته توجه می‌کرد. او مرکز توجه رسانه‌ها بود؛ حتی نحوه آشنایی با همسرش در یکی از اپلیکیشن‌های دوست‌یابی.

نیویورک‌تایمز در گزارشی به نکته‌ای حاشیه‌ای درباره او اشاره کرده است: «داشتن ریش».

در گزارش این روزنامه آمده که اگر ممدانی تا زمان آغاز به کار خود از ریش‌تراش فاصله بگیرد، او نخستین شهردار نیویورک خواهد بود که پس از ویلیام جی گینور که در سال ۱۹۱۳ در این سمت درگذشت، با «ریش کامل»‌ شهردار نیویورک می‌شود. البته چند‌تایی نیز سبیل داشتند، مثل دیوید دینکینز، شهردار سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۳. ‎

تصاویری نیز از دوران دانشجویی بیل دی بلازیو، شهردار نیویورک بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۱ وجود دارد که در آن او ته‌ریش دارد. با این حال در پرتره‌های رسمی، شهرداران این شهر معمولا بدون ریش ظاهر شده‌اند.

اما حالا درمورد زهران ممدانی، ریش معنای دیگری یافته است. ممدانی در یک روزنامه دانشجویی مقاله‌ای درباره ریش‌گذاشتن خود پیش از سفر به مصر نوشته است و دلایل خود را اعلام کرده است. ممدانی در این مقاله می‌نویسد: «با این حال در سال گذشته به‌ظاهر خود یک ویژگی مشخص دیگری اضافه کردم: ریش. در اصل، این کار یک نماد اعتراضی علیه کلیشه‌ای بود که در آمریکا بسیار رایج است، کلیشه‌ای که گاهی اوقات آشکارا بیان می‌شود اما اکثر مواقع پذیرفته شده است: پوست قهوه‌ای و ریش؟ تروریست!». ‎ اما هم‌زمان با اقامت او در مصر ریش‌ او مسئله‌ساز شد چون در دوره اعتراضات علیه گروه اسلام‌گرای اخوان‌المسلمین در خیابان‌های قاهره، پایتخت این کشور او به‌راحتی‌ در صف هواداران این گروه قرار داده می‌شد. همین شد که ممدانی تصمیم گرفت ریش خود را بتراشد.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.