ضرورت تأکید بر نقش دانشگاه‌ها در تجربه‌آموزی و ارائه راهکار در راستای حل مشکلات
جنگ 12روزه یک بار دیگر ثابت کرد که تأمین امنیت اولویت اصلی در زندگی بشر است. به‌همین‌خاطر مهم‌ترین وظیفه هر حکومتی حفظ ثبات و آرامش زندگی مردم است. دولت ایران نیز بی‌تردید درصدد است که با بهره‌گیری از همه راهکارهای مناسب از بروز مجدد جنگ و ویرانی جلوگیری کند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
جنگ 12روزه یک بار دیگر ثابت کرد که تأمین امنیت اولویت اصلی در زندگی بشر است. به‌همین‌خاطر مهم‌ترین وظیفه هر حکومتی حفظ ثبات و آرامش زندگی مردم است. دولت ایران نیز بی‌تردید درصدد است که با بهره‌گیری از همه راهکارهای مناسب از بروز مجدد جنگ و ویرانی جلوگیری کند. درعین‌حال جنگ 12روزه انسجام ملی و گرایش قدرتمند ایرانیان برای حفظ کشور و مقابله با جنگ‌افروز متجاوز را به نمایش گذاشت. بخش اعظم کسانی که به عملکرد نظام جمهوری اسلامی ایران انتقاد داشته‌اند و حتی کسانی که در سال‌های گذشته هزینه‌های درخورتوجهی را به دلیل همین انتقادات پرداخته‌اند، در کنار دیگر ایرانیان، تجاوز اسرائیل به ایران را شدیدا محکوم کردند. بی‌تردید نحوه مواجهه مردم ایران با این هجوم تجاوزکارانه در توقف آن تأثیر تعیین‌کننده‌ای داشت.
از این جنگ، همانند هر بحران بزرگ دیگری، درس‌های ارزشمندی باید آموخت. سال‌ها است کارشناسان بسیاری درباره خطر افول سرمایه اجتماعی، ضرورت جلوگیری از گسترش نارضایتی در میان اقشار مختلف، افزایش کارایی در بخش‌های مختلف اقتصادی-اجتماعی و پویایی در فرایند مدیریت کشور سخن به میان آورده‌اند. امروزه که خطر تجاوز اسرائیل و جاسوسی مزدورانش بیش‌ازپیش امنیت کشور را تهدید می‌کند، کشور نیز بیش از گذشته به انسجام اجتماعی و تحولی عمیق در شیوه‌های حکمرانی نیازمند است.
نقش دانشگاه‌ها در چنین شرایطی چیست؟ آیا دانشگاه‌های خاموش و خفته، با خیلی از استادان وحشت‌زده و نگران امنیت شغلی، قادر به ارائه راهکارهای خلاق برای رفع ابرچالش‌های موجود و تسریع و تسهیل حل مشکلات هستند؟ سال‌ها است که رشته‌های علوم انسانی، به‌مثابه رشته‌هایی نامطلوب و نامناسب زیر ضربه قرار گرفته‌اند؛ در‌حالی‌که علوم انسانی مهم‌ترین عرصه شناخت ضعف‌ها و قوت‌های نظام حکمرانی و به تبع آن مطرح‌کننده شیوه‌های بدیع برای رفع تنگناها هستند. علوم سیاسی، علوم اجتماعی، اقتصاد، مدیریت، روان‌شناسی، تاریخ و... بخش‌های علمی مختلفی هستند که از زاویه‌های متفاوت به نیازهای جامعه می‌پردازند و هریک برای بخشی از معضلات چاره‌اندیشی می‌کنند. هیچ جامعه زنده‌ای از علوم اجتماعی بی‌نیاز نیست.
متأسفانه نظام پاداش و تنبیه در دانشگاه‌ها استادان علوم انسانی را از مطالعه ریشه‌ای و انتقادی مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور دور کرده است. تأکید بر چاپ مقالات کم‌اهمیت در مجلاتی که مخاطبی ندارند و دادن انواع امتیازهای مادی و معنوی به استادانی که مقالات بیشتری منتشر می‌کنند، در مقابل حساسیت شدید نسبت به استادانی که مسائل کشور را در رسانه‌های عمومی مورد بحث و بررسی قرار می‌دهند، عملا اکثریت استادان را از بحث عمومی درباره مشکلات ایران و ارائه راهکار منصرف کرده است؛ زیرا تجربه به استادان نشان داده که شرکت در مباحثات مربوط به مسائل مهم کشور می‌تواند برای‌شان پرهزینه باشد.
اجرای برنامه‌های فرهنگی مختلف از سوی نهادهای مختلف مستقر در دانشگاه، در طول دهه‌های گذشته ثمر چندانی در پی نداشته است. ایران برای حرکت در جهت رشد و تعالی به دانشگاه‌های پرتحرکی نیاز دارد که خواسته‌های زنان و جوانان را مورد بحث و گفت‌وگو قرار دهد. نقش ممتاز ایرانیان مهاجر دوست‌دار میهن، که در 12 روز جنگ آرام و قرار از دست داده بودند، در فرایند رشد و توسعه کشور را بررسی کند. با نقد سیاست‌های ناموفق گذشته و با بهره‌گیری از تجارب جهانی، اقدامات جایگزین مناسب را شناسایی کند.
صدا‌و‌سیما، به همراه دیگر رسانه‌های جمعی، برای یافتن نقاط ضعف سیاست‌ها و برنامه‌ها، باید نظرات اندیشمندان منتقد را بازتاب دهند و مجموعه گسترده‌ای از راهکارهای جدید و خلاقانه را در اختیار سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان قرار دهند. تجربه جنگ 12روزه نشان می‌دهد که کشور به برنامه‌های نوینی نیازمند است که جایگاه ایران را در عرصه جهانی ارتقا بخشد و تهدیدهای کنونی در روابط بین‌المللی را به فرصتی تازه مبدل کند؛ از بروز جنگ نظامی و اقتصادی جلوگیری کند، سرمایه اجتماعی را افزایش دهد و نظام حکمرانی کشور را کارآمدتر کند.
باید استادان و اندیشمندان را در جایگاه‌های واقعی‌شان قرار داد و آنها را فراخواند تا با برگزاری نشست‌های تخصصی، دیدگاه‌ها و نظرات خود را برای حل چالش‌های خطیر کنونی ارائه دهند. دولت باید زمینه‌های لازم را به نحوی فراهم آورد تا استادان دانشگاه، با اطمینان از امنیت شغلی خود، بتوانند در راستای بیان انتقادات و ارائه راهکارهای مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناسب شرایط امروز کشور، و ایجاد اجماع نظر میان اندیشمندان و سیاست‌گذاران وظیفه خود را به‌درستی ایفا کنند.
آخرین اخبار یادداشت را از طریق این لینک پیگیری کنید.
