مهاجرت سرمایه از وال‌استریت: دهلی، وارث ژئو‌اقتصادی نظم نو؟
در واپسین هفته آوریل ۲۰۲۵، بازارهای مالی آمریکا شاهد موج خروج بی‌سابقه‌ای از سرمایه بودند: بیش از ۱۵.۵ میلیارد دلار از صندوق‌های سهام و تنها ۲۳۰ میلیون دلار ورود به بازار اوراق قرضه. این ارقام صرفا نوساناتی موقتی نیستند؛ بلکه نشانه‌هایی هستند از شکاف عمیق اعتماد در قلب وال‌استریت و تردید جدی درباره مسیر اقتصاد آمریکا در دوران جدید.
در واپسین هفته آوریل ۲۰۲۵، بازارهای مالی آمریکا شاهد موج خروج بی‌سابقه‌ای از سرمایه بودند: بیش از ۱۵.۵ میلیارد دلار از صندوق‌های سهام و تنها ۲۳۰ میلیون دلار ورود به بازار اوراق قرضه. این ارقام صرفا نوساناتی موقتی نیستند؛ بلکه نشانه‌هایی هستند از شکاف عمیق اعتماد در قلب وال‌استریت و تردید جدی درباره مسیر اقتصاد آمریکا در دوران جدید.
آمریکا در دوران ترامپ ۲: بازگشت تعرفه‌گرایی، خیزش ریسک‌های ژئو‌اقتصادی
با بازگشت دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری در ژانویه ۲۰۲۵، سیاست تجاری آمریکا وارد فاز تهاجمی جدیدی شد. ترامپ که از همان روزهای نخست به دنبال بازتعریف نقش ایالات متحده در زنجیره‌های جهانی بود، تعرفه‌هایی تا سقف ۱۲۵ درصد بر واردات از چین اعمال کرد که مجموع تعرفه‌ها را برای برخی اقلام به ۱۴۵ درصد رساند. هم‌زمان واردات کالاهای صنعتی خاص از مکزیک نیز هدف تعرفه‌های ۲۵درصدی قرار گرفت. نتیجه این اقدامات، تشدید فشار بر قیمت‌ها، گسست در زنجیره‌های تأمین جهانی و تضعیف جذابیت آمریکا به‌عنوان مقصد سرمایه بود. صندوق‌های بازنشستگی و سرمایه‌گذاران نهادی، با چشمی نگران از ریسک‌های سیاسی و ناپایداری مقررات، در حال خروج تدریجی از بازار آمریکا هستند.
چین زیر سایه: قدرتی با آینده مبهم
در همین زمان، چین نیز دیگر مقصد مطمئن سرمایه جهانی نیست. نرخ رشد ۴.۵ درصد، رکود در بخش املاک، فشار بر شرکت‌های فناوری، محدودیت در جریان سرمایه و افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیکی، اقتصاد پکن را با انجمادی خاموش مواجه کرده‌اند. در فضای نوین ژئو‌اقتصادی، رقابت چین با آمریکا دیگر صرفا اقتصادی نیست؛ بلکه به میدان برخورد راهبردی تبدیل شده است. سرمایه‌گذاران، به دنبال مقصدی هستند که نه در جنگ قدرت باشد، نه در بی‌ثباتی مقررات.
دهلی‌نو: صعود آرام، جذب پیوسته
در این جابه‌جایی بزرگ، هند آرام اما مستحکم به صدر اولویت‌های سرمایه‌گذاران بین‌المللی رسیده است. رشد اقتصادی ۶.۵ درصد در سال مالی ۲۰۲۳–2024، کاهش تورم به ۴.۹ درصد در مارس ۲۰۲۴ و سیاست‌های محتاطانه بانک مرکزی هند، این کشور را در زمره معدود اقتصادهای باثبات و پیش‌بینی‌پذیر جهان قرار داده است.
• شاخص بورس BSE Sensex در یک سال منتهی به آوریل ۲۰۲۵ حدود ۷.۷ درصد رشد داشته است.
• در اواخر مارس، با بازگشت آرام اعتماد، بیش از ۳.۸ میلیارد دلار سرمایه پرتفوی خارجی (FPI) به بازار سهام بازگشت. البته، جریان خالص سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵ همچنان منفی باقی مانده است.
• طبق داده‌های رسمی، هند در سال مالی گذشته موفق به جذب ۷۱ میلیارد دلار FDI شده است؛ رقمی که با وجود افت نسبت به اوج گذشته، نشان‌دهنده استمرار اعتماد جهانی به این اقتصاد در حال صعود است.
هند نو، دهلی‌نو؟
۱. ساختار حقوقی و پیش‌بینی‌پذیری قضائی
هند برخلاف چین، نظام حقوقی مستقلی دارد که از مالکیت فکری و منافع سرمایه‌گذاران خارجی پشتیبانی می‌کند.
۲. اقتصاد دیجیتال با DNA بومی
هند نه‌فقط پذیرنده فناوری، بلکه خالق مدل‌های دیجیتال بومی قابل صدور است؛ از UPI و Aadhaar تا زیرساخت‌های دولتی India Stack که اکوسیستم مالی کشور را متحول کرده‌اند.
۳. سیاست خارجی متوازن، بدون قطب‌گرایی
دهلی‌نو در برابر تقسیم‌بندی شرق-غرب مقاومت کرده و در عوض، روابط موازی و مستقل با آمریکا، اروپا، کشورهای حوزه خلیج فارس و روسیه را دنبال می‌کند؛ مدلی که جذابیت آن برای سرمایه‌گذاران ژئوپلیتیکی، روز‌به‌روز افزایش می‌یابد.
۴. بازار مصرف جوان با پتانسیل درونی بالا
بیش از ۶۵ درصد جمعیت هند زیر ۳۵ سال دارند. این فاکتور، نه‌فقط در سطح مصرف، بلکه در سطح عرضه نیروی کار و نوآوری، مزیتی ساختاری برای دهلی به شمار می‌رود.
البته مسیر توسعه در هند همچنان با دست‌اندازهایی همراه است: از ضعف زیرساخت‌های لجستیکی و بوروکراسی مزمن گرفته تا شکاف طبقاتی و ضعف در نظام آموزش عمومی. سرمایه‌گذاران باهوش این ریسک‌ها را می‌شناسند، اما در برابر پایداری نسبی و ظرفیت رشد، آنها را مدیریت‌پذیر می‌دانند. سرمایه در قرن ۲۱ دیگر صرفا به دنبال اقتصاد بزرگ نیست، بلکه به دنبال نظام حکمرانی قابل اعتماد، ظرفیت دیجیتال بومی و تعادل ژئوپلیتیکی است. هند با تلاقی همه این ویژگی‌ها، بیش از آنکه «وارث» نظم جهانی باشد، یکی از معماران فعال نظم اقتصادی نوین است. در دنیایی که آمریکا با سیاست‌های محدودگر و چین با کنترل‌های سنگین خود در حال از دست دادن بخشی از اعتماد سرمایه‌اند، دهلی‌نو سکوی پرتاب سرمایه‌هایی است که به دنبال ثبات، نوآوری و انعطاف‌اند.
