اینترنت خط سفید و افراط‌‌گری قومی
قوم‌گرایی یکی از پدیده‌های مخرب و پرهزینه برای کشور است که در دو دهه اخیر در حوزه عمومی بیش از گذشته نمود داشته و بخشی از عرصه‌های رسانه‌ای و فضای مجازی به محلی برای تاخت و تاز عناصر قوم‌گرا مبدل شده است.
قوم‌گرایی یکی از پدیده‌های مخرب و پرهزینه برای کشور است که در دو دهه اخیر در حوزه عمومی بیش از گذشته نمود داشته و بخشی از عرصه‌های رسانه‌ای و فضای مجازی به محلی برای تاخت و تاز عناصر قوم‌گرا مبدل شده است. قوم‌گرایی پیش از آنکه در مناسبات سیاسی و اجتماعی ایرانیان اصالت داشته باشد، زاییده برخی رقابت‌های سیاسی و نیز بازیگری عامل خارجی است و به صورت معمول قوم‌گرایان بی‌هیچ واهمه‌ای از سرسپردگی خود به عامل خارجی دفاع می‌کنند. تا اینجای موضوع، تکلیف روشن است و می‌توان قوم‌گرایان را بازی‌خورده‌ها یا بازیگرانی دانست که آرزوهای خود را با بیگانگان تنظیم کرده‌اند. اما مشکل وقتی بیشتر و نگران‌کننده‌تر می‌شود که گروهی با استفاده از امکانات رسمی اهداف قوم‌گرایانه خود را پیش ببرند و ظرفیت‌های نظام بوروکراتیک و دولتی را در خدمت به بیگانگان و نفرت‌پراکنی میان ایرانیان به کار بگیرند.
نویسنده این یادداشت و روزنامه «شرق» به‌صورت معمول و بارها مشفقانه درباره استفاده ابزاری از امکانات رسمی برای ترویج قوم‌گرایی هشدار داده و این رویکرد را مصداق روشن بر شاخ نشستن و بن‌بریدن ارزیابی کرده است. اگر در سال‌های گذشته امکانات و ظرفیت‌های دولتی در برخی ورزشگاه‌ها در گوشه‌هایی از کشور در خدمت افراطی‌گری قومی قرار گرفت و یا اینکه در برخی محافل یا حتی تربیون‌های رسمی گروهی از دیگر هم‌وطنان، خارجی خوانده شدند و البته کسی نیز برای این نفرت‌پراکنی قومی و دروغ‌پردازی ضد انسجامی به‌صورت علنی بازخواست نشد، امروز شگفتی دیگری رسانه‌ای شده است.
هفته گذشته موضوع خط و سیم‌کارت‌های سفید به جنجالی رسانه‌ای مبدل شد و در جریان افشاگری‌های صورت‌گرفته مشخص شد گروهی از روزنامه‌نگاران، هنرمندان، سلبریتی‌ها و مسئولان کشوری که از سیم‌کارت‌های بدون فیلتر یا به‌اصطلاح سیم‌کارت‌های سفید استفاده می‌کنند و در این میان حتی برخی از چهره‌های مشهور سیاسی و نمایندگان مجلس که سرسختانه از فیلترینگ دفاع می‌کنند خود از امتیاز سیم‌کارت سفید بهره‌مند هستند و رطب‌خوردگانی هستند که منع رطب می‌کنند؛ اما در کنار این اخبار مشخص شد برخی کانال‌ها و شبکه‌های ضد دینی و فحاش به اعتقادات دینی و همچنین برخی کانال‌های افراطی سیاسی که دعوت به شورش و اعتراضات خیابانی می‌کنند نیز توسط کسانی اداره می‌شود که دارای سیم‌کارت سفید هستند. اینکه با چه مجوزی چنین اقداماتی صورت می‌گیرد، موجب بروز ابهام‌ها و پرسش‌های بی‌پایانی شده که درحال‌حاضر پاسخی برای آن وجود ندارد. اما سوی دیگر این ماجرا وقتی نگران‌کننده‌تر می‌شود که مشخص شده برخی از کانال‌ها و مراکز تجزیه‌طلب و افراطی قوم‌گرا نیز با استفاده از سیم‌کارت‌های سفید به نشر مطالب تفرقه‌برانگیز و افراطی می‌پردازند و تاکنون چنین تصور می‌شد که این کانال‌های مجازی فعال در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی در خارج از کشور مستقر هستند.
اینکه گروهی با استفاده از سیم‌کارت سفید آن‌هم در داخل کشور به آتش افراط‌‌گری قومی و تجزیه‌طلبی بدمند، ما را با چند مفروض روبه‌رو می‌کند؛ یک مفروض این است که چنین تلقی شود که عده‌ای از کسانی که سیم‌کارت سفید دارند، به صورت شخصی و فردی یا گروهی و بدون وابستگی به دولت یا نهادی خاص فعالیت‌های قوم‌گرایانه خود را پیش می‌برند. یعنی از این دسته از افراد دارای سیم‌کارت سفید از سیم‌کارت خود سوء‌استفاده کرده و به فعالیت‌های ضد ملی مشغول هستند. مفروض دیگر این است که چنین فعالیت‌های قوم‌گرایانه و تجزیه‌طلبانه‌ای نه توسط دارندگان معمول سیم‌کارت سفید بلکه فرایندی نهادی‌شده و سازمان‌دهی‌شده با اهداف خاصی توسط گروهی خاص است.
اگر مفروض نخست درست باشد و افرادی مستقل از دولت و وابستگی به حاکمیت تنها با استفاده از سیم‌کارت سفید اقدامات تجزیه‌طلبانه و قوم‌گرایانه خود را طراحی و اجرا می‌کنند، پرسشی طرح می‌شود مبنی بر اینکه آیا دولت و دستگاه‌های ذی‌ربط درحالی‌که اکثریت شهروندان از اینترنت فیلترشده استفاده می‌کنند، چرا و چگونه عده‌ای وابسته و قوم‌گرا و تجزیه‌طلب از سیم‌کارت سفید و اینترنت بدون فیلتر استفاده می‌کنند؟ آیا این افراد در حال پیش‌بردن پروژه خاصی هستند یا اینکه در غفلت نهادها، با نفوذ در دستگاه‌های دولتی موفق به دریافت امتیاز سیم‌کارت سفید شده‌اند تا اهداف ضد ایرانی و تجزیه‌طلبانه خود را پیش ببرند؟ در هر حال این سناریو عذر بدتر از گناه است و باید روشن شود که با چه روشی و چرا چنین سیم‌کارت‌های سفیدی در خدمت اهداف ضد انسجامی و تجزیه‌طلبانه و قوم‌گرایانه قرار گرفته است؟
اگر مفروض دوم درست باشد و سیم‌کارت‌های سفید قوم‌گرا و افراطی و ضد انسجامی به صورت نهادمند و سازمان‌یافته در حال فعالیت هستند و جریانی خاص به مدیریت این کانال‌ها اشتغال دارد یا اینکه نفوذی صورت گرفته، باز با ابهام‌های بیشتری روبه‌رو می‌شویم. مگر انسجام و همبستگی ملی را می‌توان با هر دلیل و انگیزه‌ای بازیچه قرار داد و به فعالیت‌های ضد انسجامی پرداخت. به دلیل محدودیت‌های جاری بیش از این نمی‌توان به صورت شفاف به تحلیل و ارزیابی پرداخت اما دوباره درباره فعالیت‌های قوم‌گرایانه و افراط‌‌گری قومی هشدار داده می‌شود. امید است نهادهای مسئول درباره فعالیت‌های افراطی قوم‌گرایی پان‌ترکی و پان‌کردی توسط برخی سیم‌کارت‌های سفید روشنگری کنند و اگر تخلفی صورت گرفته با متخلف برخورد شود یا چنانچه موضوع ابعاد دیگری دارد، با روشنگری به افکار عمومی مانع نشر شایعات و گمانه‌زنی‌های بیشتر دراین‌باره شوند.
آخرین مقالات منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
