ارتباط گرمای هوا و رعایت حقوق حیوانات

سپهر سلیمی: گفته می‌شود تابستان امسال زمین ما گرم‌ترین روزهای خود از زمان ثبت اطلاعات را تجربه می‌کند. تغییرات آب‌و‌هوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی مهم‌ترین دلیل افزایش دمای زمین است. در این نوشته به برخی از مهم‌ترین موارد بی‌توجهی به حقوق حیوانات که موجب گرم‌شدن زمین می‌شود، اشاره خواهم کرد؛ هرچند سخن جدیدی نیست، اما بی‌توجهی به این موارد نشان می‌دهد همچنان باید بارها تکرار کرد، شاید گوش شنوایی باشد. صنعت دامپروری با تولید و کشتار بیش از ۷۵ میلیارد حیوان در مزارع صنعتی موجب انتشار 16.5 درصد از کل گازهای گلخانه‌ای جهان می‌شود. این مقدار برابر است با کل گازهای گلخانه‌ای تولید‌شده در صنعت حمل‌ونقل در جهان‌. در بین گازهای گلخانه‌ای، متان یکی از قوی‌ترین گازهاست؛ زیرا در به دام انداختن گرما بسیار اثرگذار عمل می‌کند. وقتی صحبت از کاهش غلظت گازهای گلخانه‌ای می‌شود، بیشترین توجه بر روی دی‌اکسیدکربن است که مدت طولانی‌تری در جو زمین باقی می‌ماند؛ اما در یک بازه زمانی صدساله ثابت شده است که گاز متان ۲۸ برابر قوی‌تر از دی‌اکسیدکربن عمل می‌کند. یکی از بزرگ‌ترین منابع انتشار متان حیواناتی هستند که برای تولید گوشت پرورش داده می‌شوند؛ به‌ویژه گاو، گوسفند و بزها. صنعت دامپروری به‌تنهایی حدود ۳۲ درصد گاز متان موجود در جهان را تولید می‌کند. یکی دیگر از گازهایی که به مقدار زیاد در صنعت دامپروری تولید می‌شود، گاز دی‌نیتروژن مونوکسید (N2O) است. این گاز در یک بازه زمانی صدساله در به دام انداختن گرمای جو ۲۷۳ برابر قوی‌تر از دی‌اکسیدکربن عمل می‌کند. این گاز در پروسه تولید کود حیوانات مزرعه‌ای ایجاد می‌شود. جنگل‌زدایی یکی دیگر از جنبه‌های تجاوز به زیستگاه حیوانات‌ وحشی است که منجر به افزایش دمای زمین می‌شود. افزایش تقاضای جهانی برای تولید گوشت و لبنیات به توسعه زمین‌های کشاورزی جهت تولید غذای حیوانات منجر شده و جنگل‌ها از بزرگ‌ترین قربانیان ایجاد مزارع جدید هستند. گفته می‌شود ۸۰ درصد جنگل‌زدایی صورت‌گرفته در آمازون برای ایجاد دامداری یا مزارع تولید خوراک دام انجام شده است. با وجود اینکه ۷۷ درصد کل زمین‌های کشاورزی جهان برای صنعت دامپروری استفاده می‌شوند، ولی کمتر از ۴۰ درصد پروتئین و حدود ۱۸ درصد کالری مورد استفاده بشر از خوردن محصولات حیوانی به دست می‌آید‌. با اینکه صنعت دامپروری تنها بخش مؤثر در ایجاد بحران اقلیمی نیست، اما یکی از مهم‌ترین‌هاست؛ به شکلی که گفته می‌شود حتی اگر استفاده از سوخت‌های فسیلی به طور کامل حذف شود، باز هم بدون تغییر در عادات غذایی قادر به پیشگیری از فاجعه تغییر اقلیم نخواهیم بود. نابودی وسیع جنگل‌ها اثرات محیط‌زیستی شدیدی دارد. تخریب یا سوزاندن بخش‌های بزرگی از جنگل موجب ورود مقادیر بالای گاز دی‌اکسیدکربن به جو می‌شود. ازبین‌رفتن جنگل‌ها همچنین ظرفیت زمین در فرایند ذخیره‌سازی کربن را کاهش می‌دهد و همین مسئله باعث افزایش آلودگی بیشتر جو زمین با دی‌اکسیدکربن تولید‌شده از دیگر منابع می‌شود. جنگل‌ها مهم‌ترین ابزار دفاعی زمین در برابر تغییرات اقلیمی محسوب می‌شوند و اینک صنعت دامپروری با از بین بردن این سد دفاعی موجب تشدید بحران اقلیمی می‌شود. به‌تازگی رئیس سازمان منابع طبیعی کشور اعلام کرده بود سالانه ۷۰۰ میلیون نهال به وسیله دام‌ها در جنگل‌های هیرکانی خورده می‌شوند. صنعت ماهیگیری از دیگر وجوه تجاوز به حقوق حیوانات است که نقش مهمی در افزایش دمای زمین دارد. اقیانوس‌ها از بزرگ‌ترین مراکز جذب کربن بر روی کره زمین هستند. تخریب زیست‌بوم اقیانوس‌ها از طریق صنعت ماهیگیری نقش درخور‌ توجهی در تغییرات اقلیمی دارد. علف‌های دریایی 10 درصد ظرفیت اقیانوس‌ها برای نگهداشتن کربن را تشکیل می‌دهند و نقش کلیدی در کند‌کردن روند تغییر اقلیم دارند و یکی از زیستگاه‌های مهم جانوران در اقیانوس‌ها هستند. علف‌های دریایی ۳۵ برابر سریع‌تر از جنگل‌های بارانی باعث جذب کربن می‌شوند. صنعت ماهیگیری با آسیب به اکوسیستم دریایی باعث آسیب به این چرخه می‌شود. تحقیقی نشان داده است که آسیب وارده به علف‌های دریایی به واسطه صنعت ماهیگیری، به اندازه کل صنعت حمل‌‌و‌‌نقل هوایی موجب انتشار گاز دی‌اکسید‌کربن می‌شود.