فاتح سکوهای افتخار

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

افسون حضرتی: تاریخ ورزش ایران به‌تدریج محوریت صرف مردها را کنار می‌زند و این زنان هستند که پایاپای آنها در عرصه مدال‌آوری و کسب مقام می‌درخشند. گذشت روزگاری که زنان پشت خط می‌ماندند و حسرت یک مسابقه بین‌المللی حتی در کشورهای همسایه را داشتند. از آن زمان که تیراندازی تنها رشته ورزشی بود که دختران و زنان ایران می‌توانستند در آن فعالیت کنند،‌ حداقل سه دهه گذشته است. امروز آنها به جام‌های جهانی رشته‌های مختلف می‌روند،‌ در مسابقات جهانی و آسیایی مدال طلا می‌گیرند و نکته جالب اینجاست که معمولا اولین مدال‌های طلا را زنان و دختران کسب می‌کنند. اینکه دلیل توسعه ورزش زنان در سال‌های اخیر آیا ارتباط مستقیم با نگاه برابر سیاست‌گذاران ورزش،‌ به زنان و مردان دارد،‌ نیازمند یک پژوهش مفصل است، اما به نظر می‌رسد که حمایت نهادهای بین‌المللی برای توسعه ورزش زنان و مردان و داشتن نگاه برابر این الزام را ایجاد کرده که آنها کمی فراتر از حداقل‌های دهه‌های گذشته رفتار کنند. در این بین نقش خانواده‌ها هم در توسعه ورزش زنان و تشویق دخترانشان به شکستن حد و مرزها قابل کتمان نیست.

ششمین دوره بازی‌های کشور‌های اسلامی در حالی برگزار شد که کاروان ورزش ایران در بیشتر رشته‌ها نماینده داشت؛ اما آنچه این دوره را از دوره‌های قبل متمایز کرد، جهش کم‌نظیر دختران ورزش ایران بود. جهشی که هم در آمار، هم در کیفیت مدال‌ها و هم در مقایسه با رقبا قابل تحلیل است. بر اساس داده‌های رسمی دختران و زنان ورزشکار ایران در این دوره از مسابقات،‌ 9 مدال طلا،‌ چهار نقره و 14 برنز کسب کردند که از مجموع مدال‌های ایران 27 مدال متعلق به بخش زنان بود. آمارها نشان می‌دهد که عملکرد زنان ایران نسبت به ازبکستان در این دوره بهتر بوده است. ازبکستان با ریشه‌های سنتی از ورزش قدرتی شوروی سابق در حال تبدیل‌شدن به یکی از قطب‌های ورزش آسیاست.

دختران ازبکستان در مجموع هفت مدال طلا گرفتند، یعنی دو مدال طلا کمتر از زنان ایران. با این حساب، زنان ورزشکار ایرانی در جدول اختصاصی زنان در رتبه دوم ایستادند؛ جایگاهی که فقط ترکیه با سرمایه‌گذاری چند‌ده‌ساله و زیرساخت‌های گسترده بالاتر از ما قرار می‌گیرد. در این بررسی آماری حتی اگر مردان را از کاروان ایران جدا کنیم، باز هم زنان عملکرد قابل دفاعی داشته‌اند و در بین 47 کشور اسلامی جزء دو تیم برتر قرار می‌گیرند. این یعنی اگر کاروان زنان ایران خود به‌تنهایی وارد بازی‌ها می‌شد، همچنان در جمع مدعیان اصلی قرار می‌گرفت. ۳۸ درصد از کل مدال‌های طلای کاروان ایران را بانوان کسب کردند؛ رقمی قابل توجه که از نقش اثرگذار دختران ورزشکار در موفقیت کلی کاروان ایران حکایت دارد. افزون بر این، ۴۱ درصد از کل مدال‌های ایران در این دوره به بانوان اختصاص یافت؛ سهمی که در مقایسه با دوره قبل از این بازی‌ها در قونیه ترکیه، رشدی ۱۷درصدی را نشان می‌دهد.

توزیع و گستره مدال‌ها هم در این مسابقات از نظر تنوع رشته‌های ورزشی قابل توجه است. زنان و دختران ورزشکار ایران در طیف گسترده‌ای توانستند مدال کسب کنند. این برخلاف کشورهایی است که در یک رشته شرکت کرده بودند. ورزشکاران زن ایران در کاراته سه مدال طلا،‌ در وزنه‌برداری دو طلا، در تنیس روی میز در بخش انفرادی و دوبل مدال طلا گرفتند و تیم‌های والیبال و هندبال هم مدال برنز کسب کردند.

نکته دیگری که اهمیت حضور زنان در عرصه ورزشی را ثابت می‌کند،‌ موفقیت در رشته‌های تیمی است. برخلاف آنچه در رویدادهای بزرگ جهانی ورزش به طور معمول برای کاروان ایران اتفاق می‌افتد و مدال‌ها وابستگی فردی دارد، این اتفاق در ورزش زنان در شکل گروهی هم خود را نشان می‌دهد. به غیر از بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی،‌ تیم‌های فوتبال و فوتسال زنان ایران هم راهی بازی‌های جام ملت‌های آسیا و جام جهانی شده‌اند. با اینکه توجه مسئولان ورزش به رشته‌های گروهی مردان بیشتر است، زنان از این موهبت بی‌بهره هستند و بدون دریافت پاداش یا داشتن تدارک مناسب راه خود را می‌روند. این یعنی خوشبختانه ورزش زنان شیفتگی دیوانه‌واری که ورزش مردان به پول دارد را ندارد.

در بازی‌های کشورهای اسلامی تیم ملی والیبال زنان ایران با ترکیبی از بازیکنان جوان، مدال برنز این رقابت‌ها را از آن خود کرد. هندبال هم که چند سالی است مسیر پیشرفت را در پیش گرفته، سوم شد و یک برنز دیگر برای ورزش ایران کسب کرد.

با پایان‌یافتن بازی‌های کشورهای اسلامی،‌ تیم ایران با کسب 29 مدال طلا،‌ 19 مدال نقره و 33 مدال برنز عنوان سومی را از آن خود کرد؛ رتبه‌ای که در دوره‌های قبلی هم آن را تکرار کرده بود.

در بازی‌های کشورهای اسلامی قونیه، زنان ایران موفق به کسب شش مدال طلا، ۱۷ نقره و ۱۳ برنز شده بودند و سهم آنان از کل مدال‌های کاروان ایران ۲۷ درصد بود. مقایسه این دو دوره، نشان‌دهنده رشد معنادار در مجموع مدال‌های کسب‌شده و همچنین افزایش قابل توجه سهم زنان از مدال‌های طلاست.

در پایان این مسابقات کمیته ملی المپیک با انتشار بیانیه‌ای به رشد ورزش زنان اشاره کرد و نوشت:‌ «ویژگی برجسته این دوره، درخشش زنان ورزشکار ایران بود؛ زنان ۳۸ درصد از مدال‌های طلا و ۴۱ درصد از کل مدال‌ها را به خود اختصاص دادند که نسبت به دوره قبل (۱۷ درصد) نشان‌دهنده گسترش عمق استعدادها و پیشرفت قابل توجه ورزش زنان است». مهدی علی‌نژاد، دبیر کل کمیته ملی المپیک هم بعد از پایان مسابقات کشورهای اسلامی در پیامی گفت:‌ «اینکه توانستیم مقام سوم را کسب کنیم و تنه به تنه و شانه به شانه با ازبکستان رقابت کنیم، به طوری که هر دو 29 مدال طلا کسب کردیم و فقط تعداد مدال‌های نقره آنها از ما بیشتر بود، این نشان‌دهنده پیشرفت قابل توجه کاروان است. این در حالی است که در دوره گذشته، با وجود کسب مقام سوم، از همین ازبکستان 12 مدال طلا کمتر گرفته بودیم. این نشان‌دهنده این است که ورزش ایران، مجددا سر پا و احیا شده و حال خوبی دارد».

اما موازی با این موفقیت باید واقع‌گرایانه به نتایج کسب‌شده در بازی‌های همبستگی کشورهای اسلامی توجه کرد. آیا تیم‌هایی که در این مسابقات شرکت کرده بودند،‌ از نظر فنی به غیر دو تیم اول یعنی ترکیه و ازبکستان،‌ حریفان دندان‌گیری برای ورزش ایران بودند؟ به عنوان مثال تیم تکواندو زنان در مسابقات قهرمانی جهان،‌ نتوانست حتی به یک مدال برسد،‌ اما در این بازی‌ها سه مدال طلا کسب کرد. این تفاوت فاحش، نشان‌دهنده اختلاف فاحش بین کشورهای سطح اول جهان با کشورهایی بود که در این رقابت‌ها شرکت کرده بودند. موفقیت‌های ورزش زنان در بازی‌های کشورهای اسلامی یک دستاورد برای زنانی است که سال‌ها طعم محرومیت را چشیده‌اند،‌ مدال‌های طلا، نقره و برنزی که کسب کرده‌اند، ارزشمند است و حاکمیت تدریجی ورزش زنان بر مردان را نشان می‌دهد،‌ اما واقعیت این است که هنوز هستند زنانی که پشت درها مانده‌اند؛ درهایی که استعدادها را کشف نمی‌کند، و اصلا آنها را نمی‌بیند. آیا این نتایج در دوره بعدی رقابت‌ها هم پابرجا می‌ماند؟ اگر به دنبال توسعه بیشتر ورزش در بخش زنان و مردان هستیم، باید نگاهی به برنامه‌های توسعه ورزش در کشوری مثل ازبکستان داشت. کشوری که توسعه را از راه ورزش می‌داند و می‌خواهد از این طریق راه‌های توسعه اقتصادی،‌ سیاسی و اجتماعی را طی کند. ورزش ما هم با بودجه‌ای که دارد، باید همین مسیر را طی کند. مسیری شاید سخت، اما نتیجه آن درخشان خواهد بود.

آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.