ادامه فیلترینگ؛ مقاومت در برابر منطق
روزهای گذشته برای جریان‌های حامی ادامه و گسترش سیاست فیلترینگ و قطع اینترنت، هفته پرکاری بود. به قدری پرکار که یادآور روزهایی از دهه 90 بود که برخی از به‌اصطلاح کارشناسان سعی می‌کردند توجیهاتی برای فیلترکردن پیام‌رسان تلگرام پیدا کنند و تعدادی اکانت سایبری را به خط کنند تا از مضرات و مشکلات اینکه دیتای کلان در دسترس بیگانگان باشد برای ما مردم توضیحاتی ارائه دهند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
حسین رمضان‌زاده *
روزهای گذشته برای جریان‌های حامی ادامه و گسترش سیاست فیلترینگ و قطع اینترنت، هفته پرکاری بود. به قدری پرکار که یادآور روزهایی از دهه 90 بود که برخی از به‌اصطلاح کارشناسان سعی می‌کردند توجیهاتی برای فیلترکردن پیام‌رسان تلگرام پیدا کنند و تعدادی اکانت سایبری را به خط کنند تا از مضرات و مشکلات اینکه دیتای کلان در دسترس بیگانگان باشد برای ما مردم توضیحاتی ارائه دهند. قرار بود با فیلترشدن تلگرام، دیگر تروریست‌ها نتوانند از این اپلیکیشن‌ها برای انتقال اطلاعات حساس و هماهنگی عملیات‌های تروریستی استفاده کنند و به این ترتیب امنیت ملی در همه سطوح حفظ شود.
اکنون دوباره صداهایی بلند شده‌اند، این بار نه با استدلال‌های گذشته، بلکه با رویکردی تندتر، آن‌چنان تند که حتی چهره‌ای چون جواد لاریجانی گفته است: «اینترنت‌بازی بس است، کلا محدودش کنید!». اینکه ایشان تا چه حد با مختصات عصر دیجیتال آشنا هستند یا چه تخصصی در این حوزه دارند، موضوع بحث نیست؛ پرسش این است که چرا مسئولان رسمی و تخصصی حوزه فضای مجازی، به‌ویژه مرکز ملی فضای مجازی، در برابر چنین اظهارنظرهایی سکوت اختیار کرده‌اند؟ نقش این نهاد دقیقا چیست و چرا در برابر روندهای خسارت‌بار، توضیحی، بیانیه‌ای یا حتی واکنشی حداقلی ندارد؟
در روزهای اخیر بسیاری از فعالان اقتصاد دیجیتال کشور صراحتا از این گفته‌اند که محدودیت‌ها منجر به این شده که مشکلات امنیتی از جمله خطر هک‌شدن پلتفرم‌های داخلی چندین برابر شود. به‌طور مثال مدیرعامل یکی از صرافی‌های ارز دیجیتال هفته گذشته در مصاحبه‌ای از جسورتر‌شدن هکرها در شرایط محدودیت دسترسی‌ها گفته و این‌گونه توضیح داده است که محرومیت از سرویس‌های بین‌المللی عملا سبب شده ریسک امنیتی دو برابر شود. از طرفی مشاور وزیر ارتباطات نیز طی یادداشتی هشدار داده است که از عوامل اصلی ناامنی و آلودگی میلیون‌ها دستگاه موبایل، VPNهایی هستند که مشخص نیست هر‌کدام به کجا متصل‌اند و هریک روی موبایل کاربران چه دسترسی‌هایی دارند. ماجرا تا آنجا پیش رفته که حتی برخی از حامیان سیاست محدودسازی اینترنت نیز به تأکید بیش از حد روی مشکلات امنیتی یک پیام‌رسان خاص انتقاد کرده‌اند.
سؤال کلیدی در اینجا این است که در این شرایط، تصمیم درباره اینترنت، گسترش فیلترینگ و محدودکردن دسترسی مردم بیشتر یک نکته فنی و مرتبط با امنیت مردم است یا یک ایده سیاسی؟ در شرایطی که معاونان و مشاوران وزارت ارتباطات به دفعات از اهمیت دسترسی آزاد و عادلانه مردم به اینترنت صحبت کرده‌اند، چگونه است که یک جریان خاص که در این حوزه قدرت دارد همچنان در برابر همه کارشناسان، فعالان اقتصادی و عموم مردم می‌ایستد و از محدودکردن بیشتر دسترسی‌ها صحبت می‌کند؟ چگونه می‌توان پذیرفت که استفاده از سیستم‌عامل آمریکایی روی گوشی مجاز باشد، اما به‌محض باز‌کردن یک اپلیکیشن آمریکایی، خطر امنیتی ایجاد می‌شود؟
در این شرایط، مرکز ملی فضای مجازی که یکی از وظایف آن «مدیریت تشخیص حملات سایبری به کشور و همچنین دفاع از زیرساخت‌های حیاتی در برابر حملات سایبری» ذکر شده است، نمی‌خواهد درباره وقایع اخیر اظهارنظر رسمی داشته باشد؟ آیا وقت آن نیست که این مرکز از راه گذشته بازگردد و این بار نه در فضایی سیاسی، بلکه با توجه به نظرات کارشناسی سیاست‌هایی جدید تدوین کند و حداقل گزارشی از نقشه راه طی‌شده و مسیر آینده ارائه دهد؟ آیا زمان آن نرسیده که مرکز ملی فضای مجازی نسبت به رخدادهای اخیر کمی مسئولیتپذیرانه رفتار کند و دست‌کم درباره چرایی ناتوانی در عمل به وظایفش با مردم به گفت‌وگو بپردازد؟
در شرایط فعلی کشور، برای مردم باورپذیر نیست که فیلترینگ و قطع دسترسی به اینترنت منجر به امنیت می‌شود؛ چرا‌که دهه‌هاست شدیدترین محدودیت‌ها بر اینترنت اعمال شده و نتایج آن در بزنگاه‌ها مشخص است. تا جایی که حتی سیستم‌های توزیع بنزین کشور نیز از حملات هکری در امان نماندند.
حال چرا و چگونه مردم باید قبول کنند که فلان پیام‌رسان یا بهمان اپلیکیشن بوده که منجر به کمک به دشمن شده است؟ اگر چنین است آیا نباید تمامی دستگاه‌های موبایل را بسوزانیم؟ فیلترشدن تلگرام، اینستاگرام، یوتیوب و اکنون واتس‌اپ نه‌تنها امنیت نیاورد، بلکه به گسترش بی‌اعتمادی، آسیب به اقتصاد دیجیتال و تضعیف انسجام اجتماعی انجامید. این بار نیز اگر قرار است با کاهش پهنای باند یا فیلتر پیام‌رسانی دیگر امنیت حاصل شود، باید پرسید چرا در دهه گذشته این نسخه کارگر نبوده است؟
در شرایط فعلی که کارشناسان، مسئولان صنفی و مدیران پلتفرم‌ها و استارتاپ‌ها از اهمیت باز‌کردن فضا می‌گویند، باید دید تصمیم‌گیران به کجا می‌روند؛ ادامه سیاست گذشته و مقاومت در برابر منطق یا پذیرش نظر کارشناسی و در انداختن طرحی نو؟
* عضو هیئت‌مدیره پلتفرم کارزار
آخرین اخبار روزنامه را از طریق این لینک پیگیری کنید.
