شیوه مبادله طلا تغییر کرد

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

نسیم مسیبی: با آتش‌بس جنگ میان ایران و اسرائیل، قیمت طلا در بازار جهان ریزشی شد. بهای هر اونس طلا که در اوج تنش‌ها به سه هزارو ۴۳۲ دلار رسیده بود، با فروکش‌کردن آتش جنگ به سه هزار‌و ۳۲۳ دلار تا زمان نگارش گزارش رسید.‌ فعالان بازار طلا می‌گویند زمان تنش، طلا به‌ عنوان دارایی امن تلقی شده و قیمت صعودی می‌شود؛ اما اکنون با آتش‌بس جنگ ایران و اسرائیل، معاملات بازار طلا هنوز به حالت عادی برنگشته است و فعالان این بازار می‌گویند معاملات کلان به‌ صورت مبادله طلا با طلاست.

نوسان نرخ طلا؛ از جنگ جهانی تا شکل‌گیری صندوق بین‌المللی پول

نرخ طلا طی سال‌ها از زمان بین دو جنگ جهانی که با رکود مواجه شد تاکنون، در اثر تحولات مهم جهان تحت تأثیر و نوسان قرار گرفته است. در دوران بحران اقتصادی دهه ۳۰ میلادی، ایالات‌ متحده سیاست اقتصادی حمایت‌گرایی و انزوا را در پیش گرفت. در سال ۱۹۳۴ ارزش طلا 35 دلار به‌ازای هر اونس تثبیت شد. پس از سال ۱۹۳۴، دلار آمریکا در مقابل سایر ارزهای مهم بین‌المللی قدرت بیشتری گرفت و بعد از جنگ جهانی دوم، سرمایه‌گذاران بیشتر راغب بودند تا معاملات و مراودات خود را بر مبنای دلار آمریکا انجام دهند. در همان دوران بود که ذخایر طلای کشورهای اروپایی به میزان بسیار زیادی به‌سوی ایالات‌ متحده گسیل شد. درنتیجه در سال ۱۹۴۴ میلادی، ۴۴ کشور دنیا در اجلاس برتون وودز که در نیوهمشایر آمریکا برگزار شد، یک سیستم جدید ارزی بین‌المللی را که پاسخ‌گوی نیازهای تجارت بین‌الملل آن زمان بود، بنیان نهادند. تأسیس صندوق بین‌المللی پول (IMF) از نتایج همین اجلاس بوده است. صندوق بین‌المللی پول که با هدف کمک و اعطای تسهیلات به کشورهای با اقتصاد ضعیف تشکیل شد، همواره ناگزیر از فروش طلا و استفاده از عواید آن برای انجام مقاصد خود بوده است. این نهاد بین‌المللی با فروش طلا، از یک‌ سو حمایت اقتصادهای قوی را کسب می‌کند و از سوی دیگر زیان‌های ناشی از وام‌های اعطایی را پوشش می‌دهد. در نمونه‌های دیگر، سال ۲۰۱۳ سالی کابوس‌وار برای طلا بود. آمار بهبود اوضاع اقتصادی ایالات‌ متحده که به تقویت دلار آمریکا انجامید، دلیل اصلی کاهش تقاضای طلا بود. در این سال قیمت‌های طلا از هزارو ۶۷۰ دلار در ابتدای سال به محدوده هزارو 200 دلار کاهش یافت و بیش از ۲۸ درصد افت قیمت در یک سال را تجربه کرد. در سال ۲۰۱۳ کاهش رشد اقتصادی دو کشور مهم مصرف‌کننده طلا یعنی چین و هند نیز روند نزولی طلا را تقویت کرد.

صعود نرخ طلا همسو با تنش‌ها بین ایران و اسرائیل

با حمله اسرائیل به ایران در روز سیزدهم ژوئن (۲۳ خرداد)، بلافاصله نرخ طلای جهانی با افزایش روبه‌رو شد. رویترز در گزارشی روز نوزدهم ژوئن اعلام کرد طلا تا قیمت سه هزارو ۳۶۵ دلار در هر اونس معامله شد. هفته گذشته، بلومبرگ نیز در گزارشی اعلام کرد طلا به دلیل تقاضای سرمایه‌گذاران به عنوان یک دارایی امن، تا ۱.۸ درصد افزایش یافت، اما سپس ( بعد از بالاگرفتن تهدیدها از سوی هر دو کشور) بخشی از سود خود را از دست داد. با این حال اعلام آتش‌بس نرخ طلا را در بازار جهانی نزولی کرد. محمد کشتی‌آرای، رئیس سابق اتحادیه طلا و جواهر، در گفت‌وگو با «شرق» با اعلام اینکه قیمت طلا و فلزات گران‌بها مخصوصا نقره و پلاتین تحت شرایط موجود به‌شدت افزایش یافته است، می‌گوید: باتوجه به افزایش تقاضا در بازارهای جهانی برای پلاتین، میزان درصد افزایش آن به نسبت طلا بیشتر است. کشتی‌آرای تأکید می‌کند که اگر تنش‌ها در خاورمیانه ادامه نداشته باشد، بهای طلا نزولی می‌شود. در غیر این صورت پیش‌بینی می‌شود که طلا به ‌عنوان پشتوانه امن، تقاضای بیشتری داشته باشد و با نوسانات افزایشی روبه‌رو شود. رئیس سابق اتحادیه طلا و جواهر در واکنش به افرادی که از طلا به ‌عنوان سرمایه امن خود استفاده کرده و در حال حاضر با سردرگمی در بازار مواجه شده‌اند، می‌گوید: مسلم است که قدرت نقدشوندگی طلا از فلزات دیگر به‌ صورت قابل توجهی بیشتر است، اما درحال‌حاضر نمی‌شود توصیه خاصی به مردم کرد. البته این موضوع نیز باید بیان شود که فروشندگان طلا در کشور فعلا فروش طلا ندارند و فقط طلا با طلا مبادله می‌کنند. پس بهتر است که مردم در آرامش بازار داد و ستد داشته باشند و در این شرایط عجله نکنند.

نقش بانک‌های مرکزی در نوسان نرخ طلا چیست؟

با وجود کناررفتن نظام استاندارد پولی طلا، بانک‌های مرکزی کشورها همچنان طلا را برای حفظ ارزش دارایی‌ها و تضمین پرداخت تعهدات مالی خود از جمله سپرده‌های بانکی و همچنین به‌ عنوان پشتوانه‌ای برای پول نگهداری می‌کنند. داشتن ذخایر طلای کافی برای یک کشور این امکان را به اقتصاد آن می‌دهد که در مواقع لزوم اقدام به خرید پول داخلی کرده و از افزایش نقدینگی در کشور جلوگیری کند. همچنین بانک‌های مرکزی برای کاهش ریسک ناشی از تغییرات قیمت ارزها در بازار جهانی به افزایش حجم ذخایر طلای خویش روی می‌آورند. این همان دلیلی است که کشور چین در سال‌های اخیر به خرید مقادیر زیادی طلا روی آورد تا با افزایش ذخایر طلا، پول ملی خود را به‌ عنوان ارزی معتبر در مبادلات بین‌المللی جایگزین دلار کند.

واردات طلا؛ مدیریت پیش از بحران؟

پیش از این در خبری که «شرق» روز ۲۱ فروردین منتشر کرده بود، به واردات ۱۰۰ تن طلا به اشکال خام به ارزش هشت میلیاردو ۵۱ میلیون دلار در سال گذشته اشاره شده است. در این گزارش نتیجه‌گیری شد که ایران در میان پنج کشور اول جهان در خرید طلا (چین، هند، آمریکا و امارات) قرار گرفته است و آن‌طور که محمدرضا فرزین، رئیس‌ کل بانک مرکزی اعلام کرده، ایران جزء بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر استراتژیک طلاست. با استناد به این خبر می‌توان نتیجه گرفت که با افزایش ذخایر طلا در کشور، پیش از ورود به جنگ تمهیداتی در کشور اندیشیده شده و از این نظر جای نگرانی وجود ندارد. اما آنچه برای مردم حائز اهمیت است، داشتن درایت و صبر کافی در وضعیت متزلزل بازار است.