حضور هنرمندان در رویداد دوبی
هنرمندان ایرانی در نمایشگاه هارمونی صداهای متفاوت
رویکردهای متأخر دوبی در زمینه هنر این شهر را به یکی از پایگاههای مهم و جریانساز هنر معاصر جهان بدل کرده است به طوری که بسیاری از گالریها و حراجیهای مهم دنیا شعباتی در این شهر تأسیس کردهاند. از دیگر سو توسعه روزافزون انواع گالریها و فضاهای نمایشگاهی، بستری برای جریانسازی و معرفی هنرمندان نوظهور است.


سارا کریمان
رویکردهای متأخر دوبی در زمینه هنر این شهر را به یکی از پایگاههای مهم و جریانساز هنر معاصر جهان بدل کرده است به طوری که بسیاری از گالریها و حراجیهای مهم دنیا شعباتی در این شهر تأسیس کردهاند. از دیگر سو توسعه روزافزون انواع گالریها و فضاهای نمایشگاهی، بستری برای جریانسازی و معرفی هنرمندان نوظهور است. درواقع علاوه بر ایفای نقش محوری در سطوح نخست اقتصاد هنر، زمینهساز جریانات معاصر و شناخت و معرفی هنرمندان در حال رشد نیز هست. از این منظر سیاستهای کلان فرهنگی این کشور دروازههایی را برای ترقی گونههای هنری متنوع گشوده است.
اهمیت رویدادهای هنری دوبی و نقش واسطهگری آن در تعامل جامعه هنری ایران با جهان غیر قابلانکار است. چنانچه در مقام یک پایگاه عرصهای را برای نمایش و معرفی هنری با عنوان «هنر خاورمیانه» ایجاد کرده است. این گفتمان هنری علاوه بر ابعاد زیباییشناسی معرف مسائل و دغدغهمندیهای جوامع خاورمیانه است.
در جهان معاصر اقتصاد خلاق که اقتصاد هنر را میتوان ذیل آن بررسی کرد، رقابتی مستمر، علمی و هدفمند در راستای پرورش و معرفی هنرمندان جوان و همچنین ایجاد مراکزی با رویکرد نمایش و فروش گنجینههای ارزشمند هنری وجود دارد که به دلایل متعدد از جمله مشکلات موجود در دیپلماسی فرهنگی به طرز چشمگیری از فرایندهای جهانی فاصله دارد.
از این رو اهمیت و ظرفیتسنجی فضاها و رویدادهای هنری دوبی در میان هنرمندان و گالریداران ایرانی دوچندان است؛ چراکه در حقیقت با راهیابی به فضاهای هنری دوبی عملا امکان ظهور و تعامل در سطح بینالمللی پدید خواهد آمد، معضلی که از جانب آن همواره هنر ایران در غربت خانگی دچار عدول و آسیب میشود. حضور هنرمندان ایرانی علاوه بر اهمیت آن رویداد به مثابه سکوی پرتاب برای ورود به آرتفرها و بیینالهای شاخص جهانی است.
یکی از این رویدادهای قابلتوجه «قصههای زیر دروازه» tales under the gate است. مرکز مالی بینالمللی دوبی DIFC (Dubai International Financial Centre) برای دومین سال پیاپی نمایشگاهی از آثار تجسمی و حجمی را در فضای باز برگزار میکند. این باغ مجسمه در سال 2023 نمایشگاهی با عنوان «هارمونی صداهای متفاوت» پیرامون دروازه عظیمی قرار گرفته است. در این نمایشگاه آثاری از هنرمندان مطرح جهان مانند سالوادور دالی، جف کونز، آنتونی جیمز و همچنین هنرمندان دیگر منطقهای و جهانی به نمایش گذاشته شده است. در این نمایشگاه از تاریخ هفتم فوریه تا 30 سپتامبر با حضور گالریهای پرسابقه و همچنین هنرمندان جوان برگزار خواهد شد. در متن منتشرشده درباره این نمایشگاه ضمن اشاره به تجربه سال گذشته عنوان شده که نمایشگاه اخیر بهصورت گستردهتر برنامهریزی شده و هدف از برگزاری آن تجربه هنری استثنائی و همهجانبه، منطبق با دیدگاه فرهنگی دوبی، در دسترس قراردادن هنر برای همه و تثبیت جایگاه امارات بهعنوان یک مقصد جهانی برای فرهنگ، نوآوری و استعداد بیان شده است. در این رویداد هنرمندانی نیز از ایران شرکت دارند. در نمایشگاه «هارمونی صداهای متفاوت» در مرکز تجارت جهانی دوبی «DIFC» اثر «هفت سرو» نیز از سوی تیم کیوریتوری این نمایشگاه برگزیده شده و به نمایش درآمده است. این نمایشگاه به مناسبت افتتاح اولین پارک مجسمه در خاورمیانه با تمرکز بر بحث تنوع فرهنگی برنامهریزی شده و ۶۲ اثر از هنرمندان برجسته از کشورها و زمینههای فکری مختلف را نمایش میهد.
چیدمان هفت سرو از بنفشه همتی که درحالحاضر در Difc دوبی به نمایش درآمده است، در ادامه مجموعه آثار دیزاین اوست. در استیتمنت اثر همتی اینطور آورده شده است: «این چیدمان یک «جواهر بزرگ» است که بهجای بدن انسان در فضا آویخته شده است و اساسا مجسمههایم برایم جواهرات بزرگ هستند. جواهر برای من صرفا بر بدن انسان جای نمیگیرد و میتواند در مکانهای دیگر و در ابعادی عظیمتر به نمایش درآید. در این مجموعه به فرم سرو در نگارگری ایرانی نظر داشتم و آن را به فرمهای هندسی هنر گوتیک بدل کردم. از حیث مفهومی هم این سروها برای من نمادی از زنان معاصر هستند که در تعلیق به سر میبرند. به این خاطر تصمیم گرفتم که نحوه نصب آنها بهصورت معلق باشد. آنها هم به ادبیات و نگارگری ارجاع دارند و هم به موضوع زنان معاصر».
بنفشه همتی هنرمند و دیزاینری است که در فضای دیزاین و مجسمه فعالیت میکند، تمرکز اصلی او در سالهای اخیر روی خودسازی و آشناییزدایی از هندسه اسلامی است. صورت چندبعدی شده و هندسی حالتی رازآلود و البته بیانی فلسفی برای آثار او ایجاد میکند که علاوه بر حظ بصری ناآگاهانه بیننده را متوجه فرمهای هنر اسلامی میکند. عارف منتظری دیگر شرکتکننده ایرانی این رویداد نیز که پیشتر در ابوظبیآرت 2021 هم شرکت داشت غالبا مجسمههایی انتزاعی خلق میکند که بیش از هر چیز بهرهگیری از خطوط صریح و بعضا در ایجاد فرم جلب توجه میکند. آثار عارف منتظری فرمهایی متناسب و با ساختاری هندسی هستند که رگههایی از آپآرت را به ذهن متبادر میسازند، باوجود بهکارگیری خطوط شکسته موازی نمایی لطیف و ملایم ایجاد میکنند شبیه به هارمونی که در طبیعت با تمام تیزیها و شکستها آرام و موزون است.