واقعیت‌های امروزی در غنی‌سازی
سؤال اول: چه شد که کشور ایران به چالش هسته‌ای با کشورهای غربی کشیده شد؟ پاسخ: فعالیت‌های هسته‌ای ایران عمری به درازای حدود هفت دهه دارد. از قبل از انقلاب سازمان انرژی اتمی ایران تشکیل شد و نظام حاکم آن زمان تصمیم به ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای گرفت. نخستین نیروگاه همان نیروگاه اتمی بوشهر فعلی است که قرار بود با کمک آلمانی‌ها ساخته شود.
سؤال اول: چه شد که کشور ایران به چالش هسته‌ای با کشورهای غربی کشیده شد؟
پاسخ: فعالیت‌های هسته‌ای ایران عمری به درازای حدود هفت دهه دارد. از قبل از انقلاب سازمان انرژی اتمی ایران تشکیل شد و نظام حاکم آن زمان تصمیم به ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای گرفت. نخستین نیروگاه همان نیروگاه اتمی بوشهر فعلی است که قرار بود با کمک آلمانی‌ها ساخته شود. با وقوع انقلاب اسلامی ایران، ساخت نیروگاه بوشهر متوقف ماند و نیروگاه دیگری هم آغاز نشد. پس از انقلاب نیز چند سالی ادامه کار در شک و تردید بود و در نهایت با کمک روس‌ها ادامه یافت. در کنار این فرایند، فعالیت‌هایی نیز در زمینه تولید سوخت نیروگاه و غنی‌سازی اورانیوم صورت گرفت. از سال ۱۳۸۲ که فعالیت‌های مرتبط با غنی‌سازی ایران به عرصه اخبار رسمی راه یافت، تاکنون این مسئله به چالشی بزرگ در سیاست خارجی ایران و رابطه ما با قدرت‌های جهانی تبدیل شده است.
سؤال دوم: برای پرهیز از چالش بر سر غنی‌سازی با کشورهای غربی چه باید می‌کردیم و الان چه باید بکنیم؟
پاسخ: به عقیده من بحث چه باید می‌کردیم در‌حال‌حاضر رافع هیچ مشکلی نیست. بسیاری از نقدها در جای خود بخشی از قضاوت تاریخی هر‌یک از ما را شکل می‌دهند. اگر به فرایندی در گذشته انتقاد داریم، راهش این نیست که برگردیم به عقب و تاریخ را از اول بنویسیم. عقل ایجاب می‌کند به موقعیت فعلی نگاه کنیم و با توجه به داشته‌ها و نداشته‌های خود، بهترین تصمیم را بگیریم. بنابراین همان‌طور که نمی‌توانیم به شرایط قبل از جنگ ۱۲روزه و بمباران برخی از مراکز هسته‌ای خود برگردیم، به همان شکل هم نمی‌توانیم به سه دهه قبل برگردیم و از خود بپرسیم که آیا غنی‌سازی بکنیم یا نکنیم. واقعیت الان را باید به‌درستی دریافت. واقعیت فعلی این است که ما به لحاظ نرم‌افزاری و نیروی انسانی، دانش فنی غنی‌سازی تا درصدهای بسیار بالا را داریم و این با هیچ بمبارانی محو‌شدنی نیست. اما در عرصه سخت‌افزاری، بخش‌هایی از تأسیسات ما آسیب جدی دیده‌اند و سرنوشت آنها در هاله‌ای از ابهام است.
سؤال سوم: آیا توانمندی غنی‌سازی محو‌شدنی است یا همواره قابل بازیابی است؟
پاسخ: وقتی ملتی به دانشی دست یافت، هیچ‌کس نمی‌تواند آن دانش را از آنان بازستاند. نه فناوری غنی‌سازی و نه هیچ فناوری دیگری را نمی‌توان از ملتی گرفت. بنابراین از نگاه سخت‌افزاری، فناوری هسته‌ای در زمینه غنی‌سازی همواره قابل احیا و تکرار است، حتی اگر اراده نظام سیاسی این باشد که تا مدتی فعالیتی را در این زمینه پی نگیرد. ارابه هیچ فناوری را نمی‌توان به‌کلی از حرکت بازایستاند.
آخرین مقالات منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
