سنت وزیر خارجه‌ کشی

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،

سنتی از دیرباز در ایران رایج است که من آن را «وزیر خارجه کشی» می‌نامم. وزارت خارجه، وزارت جنگ نیست، کار ابواب جمعی این وزارت آن است که با استفاده از ابزار گفت‌وگو و مذاکره، از منافع کشور دفاع کند. برای اعلام اینکه «ما با شما به هیچ توافقی نمی‌رسیم»، «دشمنی ما با شما دشمنی هابیل با قابیل است»، «تا محو و نابودی شما هیچ حرفی با شما نداریم» و امثال این گزاره‌ها نیازی به دستگاه دیپلماسی و سفارتخانه‌ها و اعزام سفیر و نماینده نداریم.

این کار را می‌توان با استفاده از هر نوع ابزار اطلاع‌رسانی انجام داد. در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۰ به یاد دارم که دکتر ولایتی خطاب به یکی از کاندیداها می‌گفت: شما به جای مذاکره می‌رفتید آنجا خطابه می‌خواندید. حقیقت این است که کار دیپلمات شعاردادن و خطابه‌خواندن نیست. این کار را می‌توان به دیگران سپرد. مذاکره‌کننده‌ای که از سوی ما مأمور این کار می‌شود، نماینده ماست. تأکید می‌کنم: نماینده ماست. او وظیفه دارد مواضع کشور ما را به‌درستی منتقل کند و از آن سو مواضع طرف مقابل را به مسئولان عالی نظام اطلاع دهد. برخی تصور می‌کنند که عامل مذاکره ما پاسخ‌گوی رفتار طرف مقابل ما باید باشد. مثلا اینکه ظریف باید پاسخ‌گوی عهدشکنی آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها در برجام و عراقچی باید پاسخ‌گوی خیانت آمریکایی‌ها به مذاکرات اخیرشان باشد. چنین نیست. مذاکره برشی از تاریخ تقابل میان قدرت‌هاست. قبل و بعد از مذاکرات ممکن است اتفاقات زیادی بیفتد.

مذاکره‌کننده پاسخ‌گوی آنچه بعد از مذاکرات رخ داده نیست. او صرفا باید پاسخ‌گوی مأموریتی باشد که به وی محول شده است. او حتی پاسخ‌گوی برد و باخت کشورش در عرصه تعارض سیاسی و امنیتی با دولت‌های رقیب یا متخاصم نیست. چرا کسانی فکر می‌کنند در فرایند گردن‌کشی دشمن باید وزیر خارجه را به سیخ کشید و کباب کرد؟ چرا بعضی انتظار دارند در هر فقره از مذاکرات و تماس‌های دیپلماتیک، وزیر خارجه باید برگ مأموریتش را به آقایان نشان دهد و در رسانه‌ها جار بزند که والا بلا ما مأمور از طرف نظام هستیم. چنین چیزی نه برای او وجاهت می‌آورد و نه به مصلحت نظام است. این امر واضح در همه دنیا پذیرفته شده است که وزیر خارجه یا معاونان او مأمور از طرف نظام سیاسی حاکم خود هستند وگرنه مذاکره با یک شخص معنی ندارد. این روزها وزارت خارجه ما کانون تلاش برای دفاع از منافع حیاتی نظام در عرصه جهانی است. همه باید پشت این سربازان عرصه سیاست خارجی باشیم. اگر کسانی در راهبردهایی که باید به کار گرفته شود بحثی دارند، حق ندارند عوامل مذاکره و مأموران سیاسی جمهوری اسلامی ایران را خطاب قرار دهند و آنها را پاسخ‌گوی دشمنی طرف مقابل به شمار آورند.