استراتژی تلافی‌جویانه یکسان ایران و آمریکا در خاورمیانه
اخیرا خاورمیانه شاهد حملات ایران به اهداف مختلفی در سوریه، عراق و پاکستان بوده که در تشدید تنش‌های منطقه‌ای بسیار مؤثر واقع شده است. در واقع، به نظر می‌رسد که ایران تصمیم گرفته تا با ضربه‌زدن به عناصری که امنیت کشور را به خطر می‌اندازند، همان استراتژی آمریکا را در پیش بگیرد.
اردوان امیراصلانی: اخیرا خاورمیانه شاهد حملات ایران به اهداف مختلفی در سوریه، عراق و پاکستان بوده که در تشدید تنش‌های منطقه‌ای بسیار مؤثر واقع شده است. در واقع، به نظر می‌رسد که ایران تصمیم گرفته تا با ضربه‌زدن به عناصری که امنیت کشور را به خطر می‌اندازند، همان استراتژی آمریکا را در پیش بگیرد. در همین راستا، مدت کوتاهی پس از حملات تروریستی علیه ایران در سیستان و بلوچستان و نیز در شهر کرمان به مناسبت یادبود شهادت سردار سلیمانی، تهران با حمله مستقیم به مبدأ تروریست‌های مسبب این حملات واکنش نشان داد. این دو حمله با بیش از صد کشته نتایج بسیار غم‌انگیزی دربر داشت. بنابراین، ایران نمی‌تواند اقدامات تروریستی که مردم بی‌گناه را هدف قرار می‌دهند، بدون پاسخ بگذارد. در این خصوص، ایران دقیقا از نگرش آمریکا پیروی می‌کند که وقتی نیروهایش توسط نیروهای نیابتی مورد حمله قرار می‌گیرند، واکنش مشابهی نشان می‌دهد.
ایران با تقلید از آمریکا به دنبال انتقال این اصل است که هیچ اقدام تهاجمی علیه کشور بدون مجازات نخواهد ماند. در این میان، بین مواضع تهران و واشنگتن همزیستی وجود دارد. از سوی دیگر، آنچه در واکنش ایران نوظهور است، اجرای مستقیم عملیات توسط سپاه پاسداران است، در حالی که در گذشته ایران از طریق نیروهای نیابتی مانند شبه‌نظامیان شیعه عراق یا حزب‌الله مداخله می‌کرد. یادمان باشد آخرین باری که سپاه پاسداران مستقیما وارد عمل شد، روز بعد از ترور سردار سلیمانی در بغداد توسط آمریکایی‌ها بود. در واقع، تهران به همین مناسبت با حمله به پایگاه‌های آمریکایی در عراق واکنش نشان داد.
در نهایت، سومین واقعیت قابل توجه این است که واکنش‌های ایران علیه سرزمین‌های سه کشور مختلف در فاصله یک روز، نه تنها نشان‌‌دهنده قدرت بیش از حد، بلکه حاکی از اعمال مجازات نیز بوده و این استراتژی دقیقا مشابه استراتژی واشنگتن است.
با توجه به جنگ بین اسرائیل و حماس، این حملات در زمان حساسی انجام شد و در نتیجه باعث افزایش نگرانی‌ها در منطقه شده است. با این حال، تهران از 7 اکتبر 2023 پس از موج وحشت اسرائیل و کشتار بیش از 25 هزار نفر از مردم غزه، حزب‌الله را به اندازه سایر نمایندگان شیعه در منطقه تحت کنترل دارد. بنابراین، از نظر تهران حملات اخیر نباید به درگیری اسرائیل و غزه مرتبط باشد و تنها باید در پرتو تمایل ایران برای محافظت از خاک خود در برابر نفوذهای تروریستی تفسیر شود.
هر دو کشور عراق و پاکستان استدلال تهران مبنی بر حمله به هسته‌های تروریستی که ایران را هدف قرار داده بودند، محکوم کرده و به این حملات اعتراض کردند. اما سوریه به دلیل نزدیکی با ایران واکنش خاصی در این خصوص نداشته است. با توجه به اینکه سرویس‌های اطلاعاتی قادر به پیش‌بینی حملات مورد بحث نبودند، حملات ایران همچنین با هدف اطمینان‌دادن به مردم ایران و نشان‌دادن اقتدار دفاعی کشور صورت گرفته است. در آن سوی دیگر، اسرائیل نیز با هدف قراردادن نیروهای ایرانی در سوریه یا اعضای حماس در بیروت، به دنبال بازخرید اعتبار نزد مردم خود پس از وقایع 7 اکتبر است.
از سوی دیگر، این حملات بهانه‌ای برای تثبیت حضور نظامی و حفظ نیروهای آمریکا در عراق خواهد شد و تهران به هر قیمتی به دنبال اجتناب از آن است.
