توافق اسرائیل و حماس برای کمک به گروگان‌ها و غزه

‌اندکی پس از ابراز امیدواری کاخ سفید درباره توافق اسرائیل و حماس برای آزادی گروگان‌ها در ازای آتش‌بس، دوحه اعلام کرد با میانجیگری قطر و فرانسه، توافقی برای ارسال دارو به گروگان‌های اسرائیلی و محموله‌های بشردوستانه به غزه حاصل شده است. وزارت خارجه قطر در بیانیه‌ای از توافق بین اسرائیل و گروه حماس خبر داد که به موجب آن، در ازای تحویل داروهای مورد نیاز برای گروگان‌های اسرائیلی اسیر حماس در نوار غزه، کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان غزه برسد. سخنگوی وزارت خارجه قطر گفت ‌این توافق با میانجیگری مشترک قطر و فرانسه حاصل شده است. ماجد الانصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر‌ گفت: «محموله‌های دارو و کمک‌ها روز گذشته از دوحه به مقصد شهر عریش مصر فرستاده شدند تا به نوار غزه برسند‌».

کاخ سفید ساعتی بعد اعلام کرد برت مک‌گورک، فرستاده آمریکا در خاورمیانه، در روزهای اخیر در دوحه درباره توافق احتمالی برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی اسیر حماس در غزه مذاکره کرده است. جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید، درباره به نتیجه رسیدن مذاکرات «بسیار جدی و فشرده» مک‌گورک درباره گروگان‌های اسرائیلی ابراز امیدواری کرده بود. کربی در جلسه توجیهی گفت: «مایل نیستم‌ در اینجا علنی بگویم، اما امیدواریم ‌مذاکرات بتواند به بار بنشیند و به‌زودی ثمر آن را ببینیم‌». برت مک‌گورک، مشاور اصلی جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا‌ در امور خاورمیانه، هفته گذشته به دوحه سفر کرد تا درباره توافق احتمالی درباره گروگان‌های اسرائیلی اسیر حماس گفت‌وگو کند. اسرائیل می‌گوید در حال حاضر ۱۳۲ نفر از گروگان‌ها از‌ جمله شهروندان آمریکایی کماکان در دست حماس در غزه به سر می‌برند.

کربی در عین حال از اعلامیه «مهم» اسرائیل مبنی بر پایان‌دادن به مرحله شدید جنگ که بر تنش‌ها در سراسر خاورمیانه دامن زده است، استقبال کرد. کربی گفت خروج یک لشکر از نیروهای ارتش اسرائیل از غزه «گامی مثبت و به جلو برای رسیدن به عملیات با شدت کمتر» است. او افزود: عملیات‌ آرام‌‌تر اسرائیل، توزیع بیشتر کمک‌ها در داخل غزه را فراهم می‌کند.

همکاری سیا با  اسرائیل علیه  رهبران حماس

مهم‌ترین نهاد اطلاعاتی آمریکا اطلاعات مربوط به رهبران حماس و گروگان‌های در اختیار این گروه را با اسرائیل به اشتراک می‌گذارد. نیویورک‌‌تایمز با انتشار گزارشی به نقل از مقامات رسمی آمریکا که نمی‌خواستند نامشان ذکر شود، خبر داد که یک کارگروه جدید در سازمان سیا تشکیل شده و کارش به طور ویژه تمرکز بر جمع‌آوری اطلاعات از رهبران ارشد حماس و گروگان‌های اسرائیلی تعریف شده است. نیویورک‌تایمز گفته است این کارگروه بعد از حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل و به دستور جیک سالیوان مشاور امنیت ملی ایالات متحده تشکیل شده و او با ارسال یادداشتی برای سازمان‌های اطلاعاتی و وزارت دفاع، دستور ایجاد این «گروه ضربت» و اولویت جمع‌آوری اطلاعات درباره رهبران ارشد حماس را صادر کرده است.

ایالات متحده همچنین برای جمع‌آوری اطلاعات از سران حماس و رهگیری ارتباطات میان مقامات این سازمان، پروازهای پهپادی خود را بر فراز غزه افزایش داده است. در این گزارش آمده است هنوز مشخص نیست اطلاعات به‌دست‌آمده از رهبران حماس، که در اختیار اسرائیل گذاشته شده‌اند، چقدر برای تل‌آویو ارزشمند بوده است. تعیین مکان گروگان‌ها و تهیه اطلاعات در مورد شرایط جسمی و روحی آنها نیز از اولویت‌های گروه ضربت جدید است.

به گفته این مقامات، ایالات متحده اطلاعاتی در مورد عوامل سطح پایین یا متوسط حماس به اسرائیل ارائه نمی‌کند. واشنگتن در واقع اعتقاد دارد که هدف قراردادن اعضای سطح پایین حماس کاری اشتباه است، هم به خاطر خطر غیرقابل توجیه برای غیرنظامیان و هم به خاطر اینکه می‌توان این افراد را به راحتی جایگزین کرد.

در این چارچوب هدف‌گرفتن کادر رهبری حماس بدل به بخشی اساسی از استراتژی مقامات ارشد ارتش ایالات متحده در جنگ اسرائیل و حماس شده است. ژنرال مایکل اریک کوریلا رئیس فرماندهی مرکزی ایالات متحده که از ۷ اکتبر دست‌کم دو بار از اسرائیل بازدید کرده و همچنین سایر ژنرال‌های آمریکایی که به تل‌آویو رفته‌اند، به مقامات اسرائیلی توصیه کرده‌اند برنامه هدفمندتری را با تمرکز بر ترور رهبران ارشد حماس اتخاذ کنند.

اسرائیل پیش از ۷ اکتبر تخمین زده بود که حماس ۲۰ تا ۲۵ هزار نظامی دارد. اسرائیل در پایان سال ۲۰۲۳ ادعا کرده که حماس تقریبا یک‌سوم این نیروها را از آغاز جنگ از دست داده است.

با این حال حذف رهبری استراتژیک نظامی حماس موضوع دیگری است. دستیابی به یحیی سنوار که «معمار حمله ۷ اکتبر» خوانده می‌شود و همین‌طور محمد ضیف فرمانده شاخه نظامی حماس می‌تواند پیروزی بزرگی برای اسرائیل باشد و به ادعای نتانیاهو راه را برای پایان جنگ در غزه هموار کند.

این در شرایطی است که از میان برداشتن یحیی سنوار صرفا به یافتن او محدود نمی‌شود. به گفته مقامات آمریکایی، گمان می‌رود سنوار در عمیق‌ترین قسمت‌های شبکه تونل زیر خان‌یونس در جنوب غزه پنهان شده باشد. هم‌زمان اعتقاد بر این است که او در کنار تعدادی از گروگان‌ها نگهداری می‌شود. امری که عملیات نظامی علیه او را بسیار پیچیده می‌کند.

قبل از حمله ۷ اکتبر، حماس در اولویت سطح چهار امنیت ملی آمریکا قرار داشت. به این معنی که منابع کمی برای جمع‌آوری اطلاعات در مورد این گروه اختصاص داده می‌شد. اما از آن زمان به گفته مقامات آمریکایی، دفتر مدیر اطلاعات ملی حماس را در اولویت سطح دو قرار داده است. سطح یک، که بیشتر منابع اطلاعاتی صرف آن می‌شود برای «دشمنان بین‌المللی آمریکا» نظیر چین، روسیه، کره شمالی و ایران که می‌توانند خطر بیشتری را متوجه آمریکا بکنند محفوظ مانده است.