تمام هزینه‌های احداث یک ساختمان

«نظام ساخت‌وساز» و کیفیت ساختمان‌های شهری و روستایی در کشور متأثر از عواملی مانند قوانین و مقررات و عملکرد سازمان‌های اداری و نیروهای اجرائی است و آنچه بر کیفیت قوانین و شرایط اداری و اجرائی این نظام مؤثر است، آگاهی مردم و مطالبه عمومی درباره استانداردها و اصول ساخت‌وساز است.

در «دانش مدیریت پروژه» برآورد هزینه‌‌های یک ساختمان فقط به هزینه طراحی و ساخت محدود نمی‌شود و همه هزینه‌های «طول عمر» ساختمان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در بازار ساخت‌وسازهای شهری در ایران که در یک سو مالکان و سرمایه‌‌گذاران قرار دارند و در سویی دیگر بهره‌‌برداران، آنچه مورد ارزیابی و توجه است، هزینه‌‌های طراحی و ساخت است که با کاهش هر‌چه بیشتر آن، سود حاصله برای گروه اول بیشتر می‌شود، اما در صورت وجود فرهنگ عمومی و آگاهی اجتماعی و همچنین قوانین و مقررات کارآمد و نظارت‌‌های اصولی، انتظارات تمامی ذی‌نفعان پروژه برآورده و تأمین می‌شود.

مالکان، سرمایه‌گذاران، نیروهای اجرائی، بهره‌برداران، همسایگان و مجاوران پروژه و مردم حال و آینده کشور جزء گروه‌هایی هستند که از احداث یک ساختمان شهری و روستایی نفع می‌‌برند. یک پروژه ساختمانی انواع «هزینه‌‌های آشکار و پنهان» دارد که در یک برآورد درست و دقیق باید مد‌نظر قرار گیرد. مواردی مانند هزینه‌‌های طراحی و ساخت، هزینه مجوزها و گواهی‌‌ها، هزینه‌های راه‌اندازی، هزینه‌های تعمیر و نگهداری، هزینه سلب آسایش و مزاحمت برای همسایگان و مجاوران در دوره اجرا (موانع عبور و مرور، آلودگی‌‌های صوتی و آلودگی‌‌های بصری)، هزینه عدم آسایش و رفاه و رضایت بهره‌برداران در استفاده از یک مسکن و ساختمان بی‌‌کیفیت، هزینه مال و جان مردم در بروز حوادث ساختمانی، هزینه مصرف نامناسب و هدررفت معادن و منابع ملی، هزینه آلایندگی محیط زیست در تولید مصالح و‌... .

در «دانش مهندسی ارزش»، تفاوت اساسی بین دو مفهوم «ارزان‌سازی» و «ارزنده‌سازی» وجود دارد. «ارزان‌سازی» موجب کاهش کیفیت یک محصول می‌شود ولی «ارزنده‌سازی» ضمن حفظ کیفیت و حتی افزایش کیفیت محصول با بهره‌گیری از ایده‌های جدید موجبات حذف هزینه‌‌های زائد تولید را 

فراهم می‌کند.

در ساخت‌وسازهای شهری برای مثال آنچه درباره حضور عوامل و نیروهای ماهر و دارای صلاحیت در کارگاه‌ها مطرح و آنچه در کاربرد و استفاده از مصالح و کالاهای استاندارد مورد تأکید است، نظر به ارزنده‌سازی پروژه است. حضور مجری و سازنده‌ای صاحب صلاحیت و با دانش و تجربه، انجام مراحل مختلف کار توسط عوامل و کارگران ماهر و دوره‌دیده، نه‌تنها موجب افزایش هزینه‌‌ها نمی‌‌شود‌ بلکه به دلیل رعایت اصول و جزئیات فنی و حذف هزینه‌های زائد، استفاده بهینه از مصالح و حذف ندانم‌کاری‌ها و دوباره‌کاری‌ها، موجب ارزندگی کار می‌شود. به عکس آنکه در غیبت متخصصان و افراد ماهر تلاش سرمایه‌گذاران به جهت ارزان‌‌سازی پروژه است و به کاهش کیفیت و نقص در استحکام ساختمان ختم می‌شود.

با در‌نظر‌گرفتن همه هزینه‌‌های طول عمر یک پروژه، در صورت استانداردسازی و ساخت باکیفیت ساختمان و مسکن در کشور، از بسیاری از هزینه‌‌های پنهان و بعدی پروژه‌ها از‌جمله تعمیر و نگهداری و هدر‌‌رفت منابع صرفه‌‌جویی می‌شود. ساختمان‌ها حتی وقتی با سرمایه‌های شخصی افراد ساخته می‌شوند، جزء دارایی‌های ملی هستند. وقتی به «سرجمع هزینه‌ها» نظر داریم و در پی کاهش آنها هستیم، وقتی «هزینه‌های آتی» را هم در اجرای پروژه‌ها در نظر می‌گیریم و نه‌فقط «هزینه‌های آنی» را، وقتی «تمامی ذی‌نفعان» پروژه را در برنامه‌ریزی‌هایمان مورد توجه قرار می‌دهیم و نه‌فقط آنها که «پول نقد» با خود آورده‌اند، وقتی محاسباتمان درست و اصولی باشد، نحوه طراحی و اجرای ساختمان‌هایمان نیز تغییر می‌کند. آگاهی عمومی مردم نسبت به هزینه‌های احداث یک ساختمان و اصول و استانداردهای لازم برای پایداری و استحکام ساختمان‌ها و مطالبه آنها از متولیان و دست‌اندرکاران و سازندگان، نحوه تدوین قوانین و مقررات و نحوه عمل سازمان‌های اداری و نیروهای اجرائی را اصلاح و بهبود می‌بخشد و این وظیفه صاحب‌‌نظران و رسانه‌های جمعی است تا با اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی چراغ راه جامعه در رسیدن مردم به مطالبات بحق خود باشند.