هیچ جایی برای خبرنگاران امن نیست

خبرگزاری فرانسه: سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) با ابراز تأسف از اینکه بیشتر موارد قتل خبرنگاران در سراسر جهان بدون مجازات باقی می‌ماند، مقامات کشورها را به تقویت تدابیری برای تحقیق و مجازات عاملان فراخواند. بر پایه داده‌های این نهاد بین‌المللی، نرخ معافیت از مجازات جهانی برای قتل روزنامه‌نگاران به ۸۶ درصد رسیده است که این آمار طی 10 سال گذشته ۹ واحد کاهش داشته است. با‌این‌حال، این میزان برای جلوگیری از اقدامات پیچیده خشونت‌بار بسیار ناکافی است. در بازه زمانی سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ میلادی، ۱۱۷ خبرنگار حین انجام مأموریت کشته شده‌اند.  گزارش یونسکو همچنین حکایت از آن دارد که تنها ۳۶ درصد از خبرنگاران کشته‌شده در سال ۲۰۲۱ جان خود را در درگیری نظامی و جنگ از دست داده‌اند و ۶۴ درصد آنان در کشورهایی به قتل رسیده‌اند که خبری از رویارویی نظامی در آنها نبوده است. از سوی دیگر، این گزارش به افزایش تعداد روزنامه‌نگاران کشته‌شده در جریان شورش‌ها یا تظاهرات اشاره می‌کند: از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ میلادی شش روزنامه‌نگار کشته شده‌اند که این تعداد در همین زمینه در سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷، سه خبرنگار بوده است. یونسکو با اشاره به این واقعیت که هیچ مکان امنی برای خبرنگاران وجود ندارد، در گزارش خود می‌افزاید: از ۱۱۷ کشته در سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۲۱، ۹۱ نفر از آنها (تقریبا هشت نفر از هر ۱۰ خبرنگار) خارج از ساعات کاری، در خانه، وسیله نقلیه خود یا در خیابان کشته شده‌اند و نه در چارچوب یک مأموریت خاص. چند نفر از آنان نیز جلوی چشم اعضای خانواده خود از جمله فرزندانشان کشته شدند. علاوه بر این، سهم زنان در میان خبرنگاران کشته‌شده در سال ۲۰۲۱ تقریبا دو برابر شد و از شش درصد در سال قبل به ۱۱ درصد افزایش یافت. در مواجهه با این مشاهدات، یونسکو بر درخواست خود از مقامات کشورها برای اتخاذ همه اقدامات لازم در جهت حصول اطمینان از اینکه جنایات ارتکابی علیه روزنامه‌نگاران به درستی بررسی می‌شود و عاملان آنها شناسایی و محکوم می‌شوند، تأکید کرد. همچنین رسانه‌های افغانستان نیز از توییت آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل در آستانه روز جهانی پایان‌دادن به خشونت علیه خبرنگاران خبر داده‌اند. او تأکید کرده بود بیش از ۷۰ خبرنگار در سال جاری در جهان کشته شده‌اند. به گزارش هشت صبح افغانستان او از اینکه بیشتر قضایای قتل خبرنگاران که او آن را جنایت می‌خواند حل‌ناشده باقی‌ می‌ماند، انتقاد کرده است. دبیرکل سازمان ملل افزوده است: «ما باید به فرهنگ رایج معافیت از مجازات پایان دهیم و خبرنگاران را قادر به انجام کارهای اساسی‌شان کنیم». او‌ در پایان هشتگ «از خبرنگاران حمایت کنید» را بازنشر کرده است. همچنین معاونت سازمان ملل در کابل (یوناما) می‌گوید که پس از حاکمیت طالبان، ۲۰۰ مورد خشونت علیه خبرنگاران و نقض حقوق‌بشری آنان را ثبت کرده است. یوناما خشونت علیه خبرنگاران افغانستانی را بی‌سابقه خوانده و گفته که این موارد شامل بازداشت‌های خودسرانه، بدرفتاری، تهدید و ارعاب است.

دوم نوامبر در جهان از سوی سازمان ملل به‌عنوان روز بین‌المللی پایان‌دادن به خشونت علیه خبرنگاران نام‌گذاری شده‌ و این روز در کشورهای مختلف جهان گرامی‌ می‌دارند.