توسعه همکاری‌های ترکیه با بوسنی

‌رجب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در راستای توسعه همکاری‌های این کشور با منطقه بالکان به بوسنی و هرزگوین سفر کرد و با اعضای شورای ریاست‌جمهوری بوسنی و وزیران خارجه، امنیت و تجارت خارجی و روابط اقتصادی این کشور دیدار و گفت‌و‌گو داشت. در این سفر بهبود همکاری‌های دوجانبه، روابط تجاری و ارتباطات بین ملت‌های منطقه مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این سفر طرفین به توافق رسیدند اتباع دو کشور از این پس با کارت شناسایی به دو کشور سفر کنند. در این سفر درباره ساخت بزرگراه 

سارایوو - بلگراد و حل مشکلات در این زمینه تبادل‌نظر شد. ترکیه در شرایط بحران اقتصادی این کشور به همکاری تجاری خود با بوسنی نیز اهمیت ویژه‌ای می‌دهد. حجم مبادلات تجاری بوسنی و ترکیه در سال جاری نسبت به سال گذشته حدود 266 میلیون مارک (واحد پول بوسنی) بیشتر بوده است. میزان صادرات بوسنی به ترکیه در سال جاری حدود چهار‌ میلیون مارک افزایش یافته، در‌حالی‌که واردات از ترکیه در مقایسه با سال گذشته حدود 262 میلیون مارک رشد کرده است. بیش از 15 درصد از کل سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بوسنی در سال 2021 متعلق به ترکیه است. حجم مبادلات تجاری بوسنی و ترکیه در شش ماه نخست سال 2022 میلادی 916‌میلیون‌و 576 هزار مارک است. اردوغان که انتخابات عمومی آتی بوسنی را بسیار مهم می‌داند، معتقد است «بوسنی در دوم اکتبر انتخابات دارد و بدون شک این سفر قبل از انتخابات برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است. بر اهمیتی که برای صلح قائل هستیم و همچنین بر حمایت ما از بوسنی تأکید دارم. شفاف‌بودن انتخابات از اهمیت حیاتی برخوردار است. این امر برای کل منطقه مهم است، به ‌همین دلیل ترویج فضای انتخاباتی برای صلح و ثبات بوسنی اهمیت ویژه‌ای دارد. می‌خواهم نتایج انتخابات، برای سراسر بوسنی مفید باشد».

شفیق جعفروویچ، رئیس شورای ریاست‌جمهوری بوسنی، در دیدار با اردوغان تأکید کرد ترکیه و بوسنی روابط و ارتباطات دوستانه و برادرانه فوق‌العاده‌ای دارند. این روابط و ارتباطات هم تاریخی و هم سیاسی، هم اقتصادی و هم فرهنگی هستند. ما به تقویت روابط و ارتباطات دو کشور ادامه خواهیم داد. ترکیه در زمینه تجارت آزاد، مساعدترین شرایط را به بوسنی داده است. میلوراد دودیک، عضو صرب شورای ریاست‌جمهوری بوسنی نیز اعتقاد دارد دیدار با اردوغان یکی از موارد نادری است که اعضای شورای ریاست‌جمهوری بوسنی با یکدیگر اختلاف و دعوا ندارند. ما هرگز به اندازه دیدار با اردوغان تفاهم نداشته‌ایم. اردوغان همچنین با باقر بگوویچ، رئیس حزب «اقدام دموکراتیک» ملاقات کرد. از دیدگاه باقر بگوویچ، هرگونه راه‌حلی که تبعیض موجود را عمیق‌تر و عملکرد موجودیت فدراسیون بوسنی را پیچیده‌تر کند، غیرقابل‌قبول است. اردوغان در دیدار با حسین افندی کاوازوویچ، رئیس‌العلمای جامعه اسلامی‌ بوسنی اعلام کرد بوسنی در گذشته رنج‌های زیاد و نسل‌کشی را متحمل شد، تهدیدهایی برای بقای مسلمانان حتی در صحن پارلمان نیز بیان می‌شد و ده‌ها هزار شهید جان خود را از دست دادند، با‌این‌حال، ما هرگز اجازه نداده‌ایم صدای اذان در این سرزمین که قرن‌ها وجود داشته است، خاموش شود. این سرزمین آغشته به خون شهداست. مسلمانان بخشی واقعی از این سرزمین هستند و اسلام همیشه به لطف شما در آن وجود خواهد داشت. بوسنی دوران سختی را پشت ‌سر می‌گذارد. فراموش نکنیم کسانی هستند که سعی می‌کنند ما را از هم جدا کنند. البته این سفر با مخالفت‌هایی روبه‌رو بود. فخرالدین رادونچیچ، رئیس حزب اتحادیه برای آینده بهتر بوسنی، به سخنان اردوغان در جریان سفر به سارایوو واکنش نشان داد. به‌ باور او‌ در تلاشیم تا درک کنیم رئیس‌جمهور ترکیه نامزد مورد علاقه خود را برای سمت عضو شورای ریاست‌جمهوری بوسنی دارد. حتی می‌توان از این واقعیت نیز که سخنان اردوغان مداخله مستقیم در مبارزات انتخاباتی و روابط داخلی در بوسنی است، چشم‌پوشی کرد. متأسفانه این کار نه‌تنها توسط رئیس‌جمهور ترکیه بلکه توسط شماری دیگر از سران کشورهای منطقه و فراتر از آن نیز انجام می‌شود. اما مشکل بزرگ این است که اردوغان مستقیما بوشنیاک‌ها را به‌ سمت رفتارهای ضدغربی سوق می‌دهد. مجلس قومی‌ کروات‌های بوسنی نیز به سخنان اردوغان مبنی بر مخالفتش با تحمیل اصلاحات قانون انتخابات بوسنی توسط کریستین اشمیت، نماینده عالی جامعه بین‌الملل در بوسنی واکنش نشان داد. از دیدگاه این مجلس‌ حمایت اردوغان‌ از محافل پیشتاز بوشنیاک و پیام‌‌های او ضد‌ دموکراسی‌ و نظام‌‌های غربی، مشوقی برای سیاست‌‌های افراطیون بوشنیاک بوده و باعث تسریع در روندهای ضد قرارداد دیتون و تعمیق بی‌اعتمادی در بین اقوام تشکیل‌دهنده بوسنی می‌شود. میهن ما به شرکایی نیاز دارد که پیام ایجاد اعتماد و درک متقابل را به‌منظور حفظ جامعه و کشور بوسنی ارسال کنند.