گزارش «شرق» از چالش دانشجویان ساکن خوابگاه‌ها پس از بازگشت به کلاس‌ها
بحران آب، برق و حشرات موذی در اتاق‌ها
«در خوابگاه با شته و ساس درگیریم، بالش‌ها، لباس‌ها و ... پر از ساس و شته شده‌اند. سوسک‌ها نیز همیشه در اتاق هستند. مسئولان اما جواب سر بالا می‌دهند»
اتاق‌ها زیستگاه حشرات شده‌اند؛ موش و ساس و شته به وسایل‌شان حمله کرده‌اند. به همه اینها قطعی آب و برق و در ادامه آن اختلال اینترنت را هم باید اضافه کرد. دانشجویان بازگشته به خوابگاه‌ها شرایط سختی را تجربه می‌کنند. بسیاری از وسایل در نبودشان سرقت رفته و کسی هم پاسخ‌گو نیست.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
محمدحسین موسوی: اتاق‌ها زیستگاه حشرات شده‌اند؛ موش و ساس و شته به وسایل‌شان حمله کرده‌اند. به همه اینها قطعی آب و برق و در ادامه آن اختلال اینترنت را هم باید اضافه کرد. دانشجویان بازگشته به خوابگاه‌ها شرایط سختی را تجربه می‌کنند. بسیاری از وسایل در نبودشان سرقت رفته و کسی هم پاسخ‌گو نیست.
23 خرداد، با شروع حملات اسرائیل به ایران و آغاز رسمی جنگ، تمام دانشگاه‌ها تصمیم به تعویق امتحانات و تخلیه خوابگاه‌ها گرفتند. در این زمان، تصور بر بازگشایی دوباره دانشگاه‌ها و برقراری امتحانات در تیرماه بود. همین شد که بسیاری از دانشجویان که دستور اضطراری تخلیه خوابگاه را داشتند، تنها به جمع‌آوری بخشی از وسایل و مرتب‌سازی کمی از محل سکونت خود دست زدند. اما با شدت‌گرفتن درگیری و اطلاعیه وزارت علوم درباره تعویق امتحانات تا شهریورماه با وجود پایان حملات در سوم تیرماه، خوابگاههای دانشجویی تعطیل ماندند تا شهریور که هم‌زمان با شروع فرجه امتحانی، دانشگاه‌ها به بازگشایی خوابگاههای خود دست زدند. حال اما دانشجویان از وضعیت نابسامان خوابگاه‌ها می‌گویند. از فقدان وسایل سرمایشی تا نبود آب و حضور بی‌شمار حشرات زنده و مرده در اتاق‌های خود. دانشجویان خوابگاهی می‌گویند وقتی پس از دو ماه به اتاق‌های خود بازگشتند، با آماده‌نبودن خوابگاه برای اسکان دانشجویان مواجه شدند. «با توجه به تغییر زمان امتحانات و با در نظر گرفتن شرایط ویژه و اضطراری کشور و همین‌طور اولویت حفظ امنیتی روانی و جسمی دانشجویان عزیز، تمام دانشجویان مقیم خوابگاه تا روز چهارشنبه 28 خرداد نسبت به تخلیه خوابگاه اقدام نمایند»؛ این متن، پیام معاونت دانشجویی یکی از دانشگاه‌های تهران، تنها چند روز بعد از شروع جنگ 12روزه بود.
اختصاص‌ندادن خوابگاه به دانشجویان اطراف تهران
«احمد» دانشجوی دانشگاه تهران است. او ساکن کوی دانشگاه تهران، بزرگ‌ترین مجموعه خوابگاه دانشجویی کشور است. کوی دانشگاه که از اول شهریور پذیرش دانشجویان را آغاز کرده است، از نظر تأمین آب و برق شرایط مناسبی دارد، اما از نظر بهداشتی، وضعیت خوابگاه اصلا مناسب نیست: «در زمان تخلیه اضطراری اتاق‌ها در خرداد، به دلیل اینکه دانشجویان خیلی سریع و فوری خوابگاه را ترک کرده بودند، اتاق‌ها به شکل نامرتبی باقی ماند. پس از اینکه به خوابگاه بازگشتیم، با این مواجه شدیم که از زمان تخلیه خوابگاه توسط ما، کولرها و هواکش‌های خوابگاه روشن نشده‌اند و حتی یک پنجره در بلوک‌ها باز نشده، به همین علت دمای هوا در اتاق‌ها به 40 درجه رسیده و اتاق‌ها تبدیل به محیط مناسبی برای رشد و نمو حشرات شده بود. مثلا اتاق من پر از سوسک بود و من دو روز شخصا سم‌پاشی کردم تا بتوانم در اتاق زندگی کنم». او می‌گوید سیاست جذب گسترده دانشجویان خارجی باعث شده تا دانشگاه تصمیم بگیرد خوابگاه را به دانشجویانی که از شهرهای اطراف تهران آمده‌اند، ندهد. این مسئله از نظر «احمد» نسبت ظرفیت اتاق و تعداد دانشجویان ساکن در آن را تبدیل به موضوعی بحرانی کرده است: «ما با یک مسئله اساسی درباره اسکان دانشجویان در کوی مواجهایم. دانشگاه به دانشجویانی که از شهرهای اطراف تهران مثل کرج، دماوند و... می‌آیند، خوابگاه نمی‌دهد و خود دانشجویان برای حل این مشکل به یک نوع همزیستی تن داده‌اند؛ به شکلی که ساکنان یک اتاق امضا جمع می‌کنند تا یک دانشجو به‌عنوان ظرفیت اضافه امکان اسکان در خوابگاه را داشته باشد و این مسئله باعث شده اتاق‌ها بیشتر از ظرفیت‌شان شاهد اقامت دانشجو باشند. اختصاص‌ندادن خوابگاه به دانشجویان ساکن شهرهای اطراف تهران در حالی است که در چند سال اخیر با رشد چشمگیر ظرفیت پذیرش و اسکان دانشجویان خارجی مواجهایم؛ دانشجویان چینی، عراقی، اماراتی و...».
آب، برق و اینترنت نداریم
«زهرا» و «پرنیا» در یکی از خوابگاههای دخترانه دانشگاه علامه طباطبایی ساکن هستند. در خوابگاه آنها مشکل آب و برق همه دانشجویان را کلافه کرده است. «زهرا» می‌گوید: «ما در خوابگاه مشکل جدی آب داریم. طبقات اول فشار آب خوبی دارند، اما هرچقدر به طبقات بالاتر می‌رویم فشار آب کمتر می‌شود تا جایی که دو طبقه بالای ساختمان خوابگاه در بیشتر ساعت‌های روز آب ندارند. تقریبا سه روز در هفته هم دو ساعت قطعی برق داریم». این در حالی است که با قطع برق و آب، اینترنت خوابگاه و آنتن گوشی دانشجویان نیز از کار می‌افتد. «پرنیا» می‌گوید: «ما در خوابگاه روزی دو ساعت برق نداریم، وقتی برق قطع است چون پمپ آب از کار می‌افتد، آب نیز قطع می‌شود. اینترنت نیز قطع می‌شود و آنتن گوشی از کار می‌افتد. این مسئله زندگی ما را مختل کرده و اجازه درس‌خواندن به ما نمی‌دهد». اما مسئله تنها آب و برق نیست؛ دانشجویان ساکن در خوابگاه دختران دانشگاه علامه طباطبایی با فراوانی حشرات نیز مواجه‌اند. «پرنیا» می‌گوید: «وقتی به خوابگاه برگشتیم، با کلی سوسک مرده در اتاق‌مان مواجه شدیم. در محیط‌های عمومی خوابگاه نیز دانشجویان با مارمولک و انواع حشرات موذی برخورد داشتند؛ انگار پیش از بازگشایی هیچ تمیزکاری یا سم‌پاشی‌ای انجام نشده بود». در کنار همه اینها ادامه ساخت‌وسازها در خوابگاه دختران، با وجود مهلت دوماهه برای اتمام کارها، دانشجویان را برای رفت‌و‌آمد با مشکل مواجه کرده است: «یک شهریور که خوابگاه باز شد، ما با این مسئله مواجه شدیم که در خوابگاه بنایی و تعمیرات در جریان است. هنوز نیز با وجود حضور بیشتر دانشجویان در خوابگاه این تعمیرات ادامه دارد. بوی رنگ و گچ تمام خوابگاه را گرفته و حضور بناهای مرد نیز باعث شده مسئولان محدودیت‌های زیادی برای حضور ما در محیط‌های عمومی خوابگاه قائل شوند».
صف‌های طولانی غذا
در خوابگاه دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی پس از پایان جنگ تعدادی از دانشجویان تحصیلات تکمیلی پذیرش شدند. این دانشجویان که برای درس‌خواندن و تکمیل تز و پایان‌نامه به خوابگاه مراجعه کرده بودند، از طرف دانشگاه نادیده گرفته شدند. «سپهر» که از دانشجویان خوابگاهی این دانشگاه است، به «شرق» می‌گوید: «دانشگاه خواجه نصیر در تابستان همیشه به دانشجویانی که در خوابگاه بودند غذا و خدمات ارائه می‌کرد؛ چون تعداد دانشجوهایی که اسکان داشتند خیلی پایین بود و از نظر مالی هزینه سنگینی برای دانشگاه محسوب نمی‌شد. تا تابستان قبل تنها مسئله ما بحث درباره دادن دو وعده غذای گرم به جای یک وعده و افزایش جیره غذایی خوابگاه بود، اما در تابستان امسال با استناد به شرایط جنگی و وضعیت اضطرار، با اینکه تعداد دانشجوهای خوابگاهی به‌شدت کاهش یافته بود، هیچ امکانات غذایی و خدماتی به دانشجویان تعلق نگرفت». با بازگشایی عمومی خوابگاه در اول شهریور و حضور دانشجویان تمام مقاطع برای امتحانات، دانشگاه در ارائه ابتدایی‌ترین امکانات و خدمات ناتوان است. یکی از مهم‌ترین مسائل، نبود امکانات برای تأمین آب و برق با وجود اخطار وزارت علوم به دانشگاه در اردیبهشت مبنی بر لزوم آمادگی برای بحران آب و برق است: «ما در خوابگاه با معضل نبود آب مواجهایم. بعضی خوابگاه‌ها مخزن آب ندارند، برخی هم مخزن آب برقی دارند، اما وقتی برق می‌رود آب نیز قطع می‌شود. پمپ آب بعضی خوابگاه‌ها مجهز نیست و وقتی برق می‌آید تا مدت‌ها آب وصل نمی‌شود. درباره برق نیز ما هر روز نزدیک دو ساعت قطعی برق در خوابگاه داریم و دانشگاه تنها اقدامی که کرده اطلاع‌رسانی ساعت قطعی برق در گروه‌های خوابگاه است». در کنار همه اینها مشکل دیگر صف‌های غذاست. دانشجویان ساکن خوابگاه خواجه نصیر به علت خرابی گیت‌های تحویل غذا، گاهی تا دو ساعت برای دریافت شام و ناهار باید در صف بایستند: «خرابی گیت‌ها باعث شده بچه‌های خوابگاهی برای دریافت غذا بعضا حدود یک ساعت در صف باشند تا غذا دریافت کنند. تعمیر این گیت‌ها کار چند ساعت است، اما تا حالا مسئولان دانشگاه اقدامی برای حل این مشکل نکرده‌اند».
دانشجو به‌جای یخچال
از 13 تیرماه، اسکان در خوابگاه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و برخی دانشجویان ارشد دانشگاه علم و صنعت ممکن شد. دانشجویان این دانشگاه بر‌خلاف دانشگاه علامه طباطبایی و خواجه نصیرالدین طوسی، به علت توجه مسئولین دانشگاه به اخطار بحران انرژی که در اردیبهشت‌ماه داده شده بود، با مشکل قطعی آب و برق درگیر نیستند، اما با مشکلاتی اساسی در مسئله ظرفیت اتاق‌ها مواجه‌اند. «رها» از دانشجویان فعال این دانشگاه است و به «شرق» می‌گوید: «بزرگ‌ترین مسئله ما، ظرفیت است. اتاق خوابگاه‌ها برای چهار نفر ساخته شده‌اند اما با افزایش ظرفیت پذیرش دانشگاه، اتاق‌های چهار و پنج‌نفره، محل سکونت شش تا هفت نفر شده‌اند. ما مجبور شدیم یخچال‌‌هارا جابه‌جا کنیم و تغییر در چینش اتاق‌ها بدهیم تا این افراد در اتاق جا شوند. متأسفانه تعداد قبولی‌های دانشگاه که توسط سازمان سنجش اعلام می‌شود فراتر از ظرفیت خوابگاههای دانشگاه است». «رها» معتقد است خوابگاه‌ها جز کنترل ظرفیت، نیاز به بازسازی هم دارند: «مسئله اصلی خوابگاههای ما قدیمی‌بودن و فرسودگی است. در دوره ریاست قبلی دانشگاه، به اندازه کافی به بازسازی خوابگاه‌ها نپرداختند و ما با تخریب‌های متعددی در بخش‌های مختلف خوابگاه روبه‌رو هستیم. سال گذشته مشکل ریزش سقف در برخی خوابگاه‌ها داشتیم که البته امسال آنها را تعمیر کردند».
دزدی، شیوع ساس، غذای بد و گرما
«بهار» و «جواد» ساکن خوابگاه کوی دانشگاه شهید بهشتی‌اند؛ یکی در کوی دختران و یکی در کوی پسران. آنها از 29 مرداد در خوابگاه ساکن شده‌اند. «جواد» درباره وضعیت تأمین آب و برق خوابگاه می‌گوید: «در حال حاضر مشکل آب نداریم، زیرا در خوابگاه دو مخزن آب قرار داده شده، اما مسئله اینجاست که گفتند در همین یک هفته‌ای که دانشجویان در خوابگاه‌ها ساکن شدند، نزدیک به یک‌سوم آب مخزن‌ها خالی شده و احتمالا در روزهای آینده دچار مشکل بی‌آبی خواهیم شد. درباره برق هم مشکل زیاد داریم، چون ژنراتورهایی که دانشگاه خریده، درست کار نمی‌کنند. یکشنبه هفته پیش چند ساعت قطعی برق داشتیم، پنجشنبه گذشته دو ساعت برق قطع بود، دانشگاه هم قبول دارد که این ژنراتورها مشکل دارند اما اقدامی برای حل خرابی نمی‌کنند». با وجود فرصتی بیش از دو ماه، از نظر نظافت خوابگاه‌ها برای حضور دانشجویان آماده نبود: «زمانی که به خوابگاه برگشتم، موج انفجار حمله اسرائیل به اوین شیشه‌های اتاقم را خرد کرده و چون هیچ نظافتی انجام نشده بود، اتاقم پر از خرده‌شیشه بود. از سوی دیگر ما درگیر شیوع ساس هستیم. اتاق‌های خوابگاه پر از ساس است. در اتاق‌ها گاهی سوسک، مارمولک و حتی موش دیده می‌شود». برای حل این مسئله «جواد» و دیگر دانشجویان خوابگاهی به مسئولین دانشگاه مراجعه کرده‌اند، اما پاسخی غیرمنطقی گرفته‌اند: «ما بارها از قبل درخواست کرده بودیم که سم‌پاشی کنند، اما پاسخی که دریافت کردیم این بود که چون ما دانشجویان خارجی ساکن در کل 12 ماه داریم و نمی‌توانیم آنها را از خوابگاه خارج کنیم، امکان سم‌پاشی نیز نداریم». «جواد» از وضعیت نابسامان تغذیه در کوی دانشگاه بهشتی هم انتقاد دارد: «بعد از بازگشت ما به دانشگاه برای امتحانات، وضعیت سلف بدتر از قبل شده. برای مثال دانشگاه اعلام کرده برای وعده ناهار باید سالاد به دانشجویان تعلق بگیرد، هزینه‌اش را نیز می‌گیرند، اما سالادی داده نمی‌شود. یا طبق مقررات دانشجو در جیره غذایی‌ای که در خوابگاه دریافت می‌کند باید چهار وعده میوه نیز بگیرد، اما در این تابستان به ما گفتند چون میوه تابستانی گران است نمی‌توانیم جیره میوه را تأمین کنیم، در حالی که برای این کار بودجه هنگفتی در نظر گرفته شده است. کیفیت برنج و مرغ و گوشت افت شدیدی کرده، در غذاها گاهی سنگ‌ریزه و نخ دیده می‌شود». اما مسئله فقط به اینجا ختم نمی‌شود، دانشجویان با خطر دزدیده‌شدن اموال‌شان در مسیر‌های منتهی به خوابگاه و حتی حمله سگ‌های ولگرد در خود فضای بین بلوک‌ها مواجه‌اند: «بارها خودرو دانشجویان در همین بلوار دانشجو که حدفاصل دانشگاه و ورودی خوابگاه است مورد سرقت قرار گرفته است. در همین بهار گذشته یک دختری نزدیک خوابگاه کوی دختران مورد سوءقصد قرار گرفت و دوربینش دزدیده شد و دندانش شکست. در خود محوطه خوابگاه نیز ما با وجود سگ‌های ولگرد مواجهایم که بارها به دانشجویان حمله کرده‌اند». اما موضع دانشگاه درباره تأمین امنیت دانشجویان نیز، نوعی از سر باز کردن است: «دانشگاه می‌گوید حتی یک سانتی‌متر دورتر از خوابگاه هم حوزه کاری ما نیست و برای حل این ناامنی هیچ اقدامی نمی‌کنند. درباره سگ‌ها نیز می‌گوید ما نمی‌توانیم آنجا را حصارکشی کنیم که از ورود سگ‌ها جلوگیری بشود».
جولانگاه ساس، سوسک و شته
«بهار» نیز از وضعیت نابسامان خوابگاه دختران می‌گوید، وضعیتی که شباهت‌های زیادی با خوابگاه پسران دارد. او از دزدیده‌شدن وسایل‌شان در طول تعطیلات تابستانی به «شرق» می‌گوید: «پس از تخلیه اضطراری خوابگاه به علت جنگ در خردادماه، بسیاری از ساکنین وسایل‌شان را دست‌نخورده گذاشتند و رفتند. وقتی برای امتحانات به خوابگاه بازگشتیم خیلی‌ها خبر از نبود وسایل شخصی‌شان دادند. از قرار نیروهای خدمات یا کسانی که در دوره نبود دانشجویان به خوابگاه‌ها آمده بودند تعدادی از وسایل را برداشته‌اند». در این مورد نیز مسئولان خوابگاه شهید بهشتی هیچ مسئولیتی را قبول نکردند: «ما در خوابگاه با شته و ساس درگیریم، بالش‌ها، لباس‌ها و... پر از ساس و شته شده‌اند. سوسک‌ها نیز همیشه در اتاق هستند. در این مورد هم حتی مسئولین خوابگاه جواب سربالا می‌دهند و می‌گویند کاری نداشته باشید خودشان می‌روند».
خطر گازگرفتگی در خوابگاه
«بهار» روایتی بحث‌برانگیز از گازگرفتگی دانشجویان دختر خوابگاه شهید بهشتی در 16 تیر 1403 دارد که در آن رد پای بی‌مسئولیتی مدیران خوابگاه دانشگاه شهید بهشتی قابل مشاهده است: «چند وقت پیش یک مورد گازگرفتگی در خوابگاه دختران اتفاق افتاد. وقتی دانشجویان اعلام کردند بوی گاز حس می‌کنند، سرپرست خوابگاه گفت توهم زده‌اید. بعد از اینکه حال چند دانشجو بد شد نیز از ورود آمبولانس جلوگیری می‌کردند و می‌گفتند اتفاقی نیفتاده و دانشجویان دارند به خودشان گازگرفتگی را تلقین می‌کنند». اما از قرار معلوم سرپرست و مسئولین خوابگاه‌ها هرچقدر برای حل مشکلات دانشجویان اقدامی نمی‌کنند، در ارشاد آنها عزمی جزم دارند: «حراست و سرپرست‌های خوابگاه، بارها درباره مسائل شخصی دانشجویان مثل تتوهایشان، داروهایشان، پوششان خارج از دانشگاه و... به دانشجویان اخطار داده‌اند و آنها را تهدید به اخراج از خوابگاه کرده‌اند». وضعیت نابسامان خوابگاه‌ها با اینکه فرصتی بیش از دو ماه برای تعمیر، بازسازی و نظافت اتاق‌ها وجود داشت، نشان‌دهنده نبود برنامه‌ریزی و خط‌مشی مشخص بین دانشگاه‌های ذیل مدیریت وزارت علوم و نهادهای ذی‌ربط آن است. اینکه خوابگاههای یک دانشگاه آب دارد اما خوابگاههای یک دانشگاه روزی دو ساعت از نبود آب رنج می‌برد، یک خوابگاه در تأمین جیره‌های غذایی مشکل دارد و خوابگاهی دیگر در ارائه ناهار و شام معضل دارد و اغلب خوابگاه‌ها با مشکل نظافت و وجود حشرات مواجه‌اند، نشان می‌دهد که دستورالعملی اجرائی و قانونی که تمام دانشگاه‌ها را موظف به تأمین ابتدایی‌ترین امکانات کند، وجود ندارد. اعلام دستوری از بالا مبنی بر بازگشایی دانشگاه در شهریور برای برگزاری حضوری امتحان‌ها، بدون پیگیری و نظارت بر اقدامات دانشگاه‌ها برای تأمین پیش‌نیازهای اجرای این تصمیم، فقط به ضرر دانشجویانی تمام شده است که از شهرهایی دور به امید درس‌خواندن به تهران آمده‌اند اما حالا مجبورند در شرایطی سخت زندگی کنند.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
