اساطیر خیال‌انگیز
فرهنگ و تاریخ هند قدمتی طولانی دارد و سرشار از اسطوره‌ها، افسانه‌ها و آیین‌های مختلف است. عباس مخبر در درسگفتارهای «اساطیر» هند به سراغ افسانه‌ها و اسطوره‌های هند رفته و در چند فصل مختلف به اساطیر هندی پرداخته است.
شرق: فرهنگ و تاریخ هند قدمتی طولانی دارد و سرشار از اسطوره‌ها، افسانه‌ها و آیین‌های مختلف است. عباس مخبر در درسگفتارهای «اساطیر» هند به سراغ افسانه‌ها و اسطوره‌های هند رفته و در چند فصل مختلف به اساطیر هندی پرداخته است.
کتاب «اساطیر هند» شامل 10 فصل است و از تمدن دوره سند آغاز می‌شود. این کتاب را می‌توان اثری مقدماتی برای آشنایی با وجوه گوناگون و مهم اساطیر هند به شمار آورد. هند سرزمین شگفتی‌ها‌ست همراه با اقوام گوناگون و دین‌های بی‌شمار و زبان‌های متعدد. کتاب تأکید دارد که دنیای اساطیر هند، از یک سو دنیایی رازآلود و آکنده از خواب و خیال است و از سوی دیگر دنیایی است با درون‌کاوی عمیق و نگرش فلسفی پیچیده به جهان: «در اساطیر هند جهان خلق می‌شود، برای مدتی برقرار می‌ماند و سپس ویران می‌شود تا بار دیگر پس از وقفه‌‌ای کوتاه آغاز شود. الهه‌های هندی بازیگوش‌اند و هدفشان از آفرینش صرفا سرگرمی، تفریح، لذت‌بردن، بازی و گریز از تنهایی است». مخبر در کتاب «اساطیر هند» به تحلیل این جهان و اسطور‌ه‌هایش پرداخته و تصویری کلی و چندوجهی از اسطوره‌های هند و زمینه‌های پیدایش آنها به دست داده است. او همچنین کتاب‌های مهم هند باستان را معرفی و تلاش کرده به سمت نگاهی تحلیلی پیش برود.
عباس مخبر جهان اسطوره‌های هندی را جهانی با خصلت بازیگوشانه می‌نامد: «الهه‌های هند، بازیگوش‌اند و هدفشان از آفرینش صرفا سرگرمی، تفریح، لذت‌بردن، بازی و گریز از تنهایی است. آنها با دو رانه ترس و میل به حرکت درمی‌آیند تا در جان تمامی موجودات منتشر شوند و به‌این‌ترتیب همه انسان‌ها و موجودات دیگر با ماهیتی متافیزیکی آفریده می‌شوند و سرانجام نیز همچون قطره‌ای در اقیانوس، با آن اصل غیرقابل تعریف و توصیف یگانه خواهند شد. نه‌تنها الهه‌ها که کل موجودات، قطره‌هایی از این اقیانوس بی‌کران و بلکه کل این اقیانوس‌اند.
هندوها برخلاف عموزادگان زردشتی خود به تغییر و اصلاح جهان کاری ندارند. خیر و شر وجود دارند، اما جهان عرصه نبرد آشتی‌ناپذیر این دو نیست. خیر و شر در هم تنیده‌اند و از هم زاده می‌شوند». مخبر در آغاز کتاب اطلاعاتی درباره سرزمین هند و تاریخ و فرهنگ آن ارائه کرده و سپس به سراغ اسطوره‌های هند رفته و آنها را در بستری که خلق شده‌اند، بررسی کرده است. عناوین 10 فصل این کتاب عبارت‌اند از: «سرزمین و فرهنگ هند»، «دوران ودایی»، «کتاب‌های مقدس ودانتایی»، «خدایان بزرگ ودانتایی»، «هندویسم»، «دوران حماسی هند»، «بودیسم»، «جینیسم»، «اسطوره‌های آفرینش در هند» و «الهه‌ها در اساطیر هند». کتاب همچنین بخشی با عنوان «پایان سخن» هم دارد که در آن چند نکته کلی و مهم درباره جهان اساطیر هند آمده است. مخبر در بخش پایانی کتاب می‌گوید که نگاه هندی به هستی، انسان، کیهان و طبیعت متنوع و متفاوت است؛ نگاهی که هم‌زمان هم اغوایت می‌کند و هم خشمگین. در چنین جهانی است که یک هندو می‌تواند دو اندیشه متضاد را در آنِ واحد داشته باشد بی‌آنکه مغزش منفجر شود.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
