مدرسه، بستر ترویج فرهنگ آمادگی در برابر حوادث
پیش به سوی «مدرسه آماده»
احمد صادقی . رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران
فلسفه آموزش و پرورش تغییر رفتار است. این مشهورترین و معروف‌ترین جمله در توصیف فلسفه و هدف آموزش است. تاثیر آموزش بر جامعه نیز با بررسی بازخورد یا واکنش آموزش‌گیرنده سنجیده و ارزیابی می‌شود. با این مقدمه هدف از آموزش شهروندان از جمله دانش‌آموزان با مفاهیم ایمنی در برابر حوادث و سوانح، ترغیب و ترویج جامعه هدف در انتخاب شیوه‌های صحیح پیشگیری و کاهش خطر‌پذیری، افزایش توان آمادگی و یادگیری راهکارهای مقابله در برابر انواع حوادث و سوانح پیرامونی اعم از حوادث انسان‌ساز یا سوانح طبیعی است. در این میان گرچه انسان‌ها در هرسن و شرایطی قادر به فراگیری و آموزش‌پذیری هستند و آموزش امری اکتسابی است که فراگیری آن برای همگان امکان‌پذیر است، اما کودکان، نوجوانان و جوانان از اقشار دارای آمادگی بالا در پذیرش آموزش به‌شمار می‌آیند و مراکز رسمی آموزش از جمله مدرسه و دانشگاه از محیط‌های مستعد و مناسب برای آموزش عمومی و تغییر رفتار شهروندان محسوب می‌شود. تاثیر مراکز رسمی آموزش اکنون از تاثیر آموزش خانواده‌ها نیز بیشتر است. از این منظر اجرای طرح «ارتقای آمادگی مدارس شهر تهران در مواجهه با حوادث» واجد اهمیت فراوانی است، چه آنکه
توانایی این قشر از اقشار جامعه را برای آمادگی در برابر سوانح افزایش داده، منجر به توانمندسازی جامعه در برابر سوانح طبیعی می‌شود؛ سوانحی که در قالب رخدادهای گوناگون همواره تهدیدی برای جامعه محسوب می‌شود. ایران یکی از حادثه‌خیزترین کشورهای جهان است. خسارات ناشی از این حوادث علاوه بر تحمیل تلفات انسانی و هزینه‌های هنگفت مالی موجب ایجاد نگرانی و تشویش در سطح جامعه شده و امنیت روانی جامعه را دچار تزلزل می‌کند.
با توجه به ویژگی‌های مخاطرات محتمل، به‌خصوص آسیب‌پذیری شهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی و حوادث شهری، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران بر اساس وظایف ذاتی با همکاری و مشارکت مستقیم اداره کل آموزش‌وپرورش شهر تهران، اقدام به تدوین و برنامه‌ریزی طرح «مدرسه آماده» کرده است. این طرح نخست در یک‌هزارمدرسه اجرا می‌شود و شامل دوبخش تشکیل گروه مدیریت بحران و اجرای جشنواره آموزشی یک‌روزه در هرمدرسه است. بعد از اجرای این طرح در مدارس، علاوه بر افزایش ایمنی دانش‌آموزان در مدارس، با برنامه‌ریزی برای اقدامات پیشگیرانه و آمادگی در برابر حوادث، آموزش اولیای دانش‌آموزان و اطلاع‌رسانی به خانواده‌های آنان، تغییرات قابل‌توجه در ارتقای آگاهی و انگیزه اجرای اقدامات کاهش خطر‌پذیری در سطح جامعه دور از انتظار نخواهد بود.
در این برنامه فرهنگی - آموزشی که با شعار «مدرسه آماده، مدرسه بادوام» در مدارس تهران اجرا خواهد شد، بر ضرورت آشنایی و توجه عموم شهروندان با مباحث مدیریت بحران و ضرورت تمرکز برنامه‌ها بر دانش‌آموزان شهر تهران به عنوان یکی از آسیب‌پذیرترین و موثرترین اقشار جامعه تاکید شده است. ویژگی عمده این برنامه نیز تاثیرپذیری مخاطبان در ارتقای آگاهی و آمادگی شهر و شهروندان و گستره وسیع مخاطبان آن یعنی دانش‌آموزان، خانواده‌ها و اولیای مدارس شهر تهران است. البته در این طرح، اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به‌تنهایی هدف نیست، بلکه بخشی از پروژه مطالبه است که فرآیند آن شامل اطلاع‌رسانی و آموزش، درک خطر و جلب توجه عمومی، افزایش آگاهی و توانمندسازی مدرسه و دانش‌آموزان و اولیا و خواستن و مطالبه عمومی برای ارتقای میزان آمادگی شهر و شهروندان در حوزه سوانح و حوادث طبیعی و استمرار آن می‌شود.
تجربه سوانح طبیعی در جهان و ایران نشان داده مجتمع‌های آموزشی به دلیل برخورداری از پاره‌ای مشخصات از جمله تراکم انسانی، قدرمت ابنیه و تجربه کم، در زمره آسیب‌پذیرترین اماکن به‌شمار می‌آیند و همواره آمار تلفات و خسارات آن قابل‌توجه بوده است. هدف اصلی از اجرای این طرح نیز همان‌گونه که اشاره شد، ارتقای آمادگی و توانمندسازی مدارس شهر تهران در مقابله با حوادث و اهداف فرعی آن زمینه‌سازی مشارکت و همکاری ساختارمند شهروندان، سازمان‌ها و نهادهای مسوول در حوزه مدیریت بحران، تهیه سند کاهش خطر‌پذیری مدارس شهر تهران، بهبود و توسعه عدالت آموزشی، تغییر سبک زندگی شهروندان در راستای ترویج و ارتقای فرهنگ تاب‌آوری در برابر سوانح، افزایش مهارت فردی اولیای مدارس و دانش‌آموزان در مواجهه با حوادث و تقویت ساختارهای فعالیت و مشارکت گروهی اولیا و دانش‌آموزان مدارس است.
مدرسه آماده در تعاریف مندرج در این طرح به مدرسه‌ای گفته می‌شود که مخاطرات آن به حداقل رسیده و توان مقابله با حوادث کوچک را دارد و در حوادث خارج از کنترل، کمترین تلفات و خسارات را متحمل می‌شود. ویژگی‌های چنین مدرسه‌ای نیز شامل شناسایی و مشخص‌کردن مخاطرات مدرسه، در اختیارداشتن برنامه کاهش مخاطرات، فراهم‌آوردن زیرساخت‌های ارتباطی مدرسه برای مشارکت خانواده دانش‌آموزان و سازمان‌های خدمات اضطراری، دارابودن تقویم آموزشی برای آمادگی اولیا و دانش‌آموزان مدرسه در مواجهه با حوادث، تجهیز مدرسه به سیستم‌های هشدار و اعلام خطر و همچنین تجهیز آن به اقلام مورد نیاز مقابله با حوادث است.
این طرح در قالب دومرحله اجرایی می‌شود؛ در مرحله نخست آموزش مربیان و اولیای مدارس، تشکیل گروه مدیریت بحران مدارس، بازدیدهای شناسایی مخاطرات و وضعیت ایمنی مدرسه، تهیه برنامه واکنش در شرایط اضطراری، تهیه برنامه کاهش مخاطرات و برگزاری مانور موردتوجه قرار می‌گیرد و در مرحله دوم اجرای برنامه کاهش مخاطرات، اقدام برای افزایش آمادگی و تجهیز مدرسه به سیستم‌های اعلام خطر، اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های مستمر فرهنگی - آموزشی طرح و تکمیل بانک اطلاعات دانش‌آموزان مدنظر قرار می‌گیرد.
مدرسه به عنوان مکانی که دانش‌آموزان زمان زیادی در آن حضور دارند، باید محیطی ایمن و به دور از تهدید و مخاطرات باشد. به‌گونه‌ای که والدین، با آرامش خاطر، فرزندان خود را به مدرسه بسپارند و دانش‌آموزان نیز بدون نگرانی از بروز حوادث و آسیب‌های احتمالی به تحصیل بپردازند. اهمیت این قشر از جامعه تا حدی است که اصول 10گانه برای تاب‌آورسازی شهرهای جهان در برابر سوانح نیز به این موضوع پرداخته و بر ارزیابی ایمنی مدارس، تنظیم برنامه‌های درسی و آموزشی درخصوص کاهش خطر‌پذیری بلایا، ترویج و گنجاندن دانش کاهش خطر‌پذیری بلایا در برنامه‌های درسی مدارس در همه سطوح تاکید داشته است. شهر تهران به عضویت پویش (کمپین) جهانی شهرهای تاب‌آور درآمده و «مدرسه آماده» طرحی در ذیل اهداف و راهکارهای ترسیم‌شده در این برنامه جهانی است.
با توجه به ویژگی‌های مخاطرات محتمل، به‌خصوص آسیب‌پذیری شهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی و حوادث شهری، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران بر اساس وظایف ذاتی با همکاری و مشارکت مستقیم اداره کل آموزش‌وپرورش شهر تهران، اقدام به تدوین و برنامه‌ریزی طرح «مدرسه آماده» کرده است. این طرح نخست در یک‌هزارمدرسه اجرا می‌شود و شامل دوبخش تشکیل گروه مدیریت بحران و اجرای جشنواره آموزشی یک‌روزه در هرمدرسه است. بعد از اجرای این طرح در مدارس، علاوه بر افزایش ایمنی دانش‌آموزان در مدارس، با برنامه‌ریزی برای اقدامات پیشگیرانه و آمادگی در برابر حوادث، آموزش اولیای دانش‌آموزان و اطلاع‌رسانی به خانواده‌های آنان، تغییرات قابل‌توجه در ارتقای آگاهی و انگیزه اجرای اقدامات کاهش خطر‌پذیری در سطح جامعه دور از انتظار نخواهد بود.
در این برنامه فرهنگی - آموزشی که با شعار «مدرسه آماده، مدرسه بادوام» در مدارس تهران اجرا خواهد شد، بر ضرورت آشنایی و توجه عموم شهروندان با مباحث مدیریت بحران و ضرورت تمرکز برنامه‌ها بر دانش‌آموزان شهر تهران به عنوان یکی از آسیب‌پذیرترین و موثرترین اقشار جامعه تاکید شده است. ویژگی عمده این برنامه نیز تاثیرپذیری مخاطبان در ارتقای آگاهی و آمادگی شهر و شهروندان و گستره وسیع مخاطبان آن یعنی دانش‌آموزان، خانواده‌ها و اولیای مدارس شهر تهران است. البته در این طرح، اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به‌تنهایی هدف نیست، بلکه بخشی از پروژه مطالبه است که فرآیند آن شامل اطلاع‌رسانی و آموزش، درک خطر و جلب توجه عمومی، افزایش آگاهی و توانمندسازی مدرسه و دانش‌آموزان و اولیا و خواستن و مطالبه عمومی برای ارتقای میزان آمادگی شهر و شهروندان در حوزه سوانح و حوادث طبیعی و استمرار آن می‌شود.
تجربه سوانح طبیعی در جهان و ایران نشان داده مجتمع‌های آموزشی به دلیل برخورداری از پاره‌ای مشخصات از جمله تراکم انسانی، قدرمت ابنیه و تجربه کم، در زمره آسیب‌پذیرترین اماکن به‌شمار می‌آیند و همواره آمار تلفات و خسارات آن قابل‌توجه بوده است. هدف اصلی از اجرای این طرح نیز همان‌گونه که اشاره شد، ارتقای آمادگی و توانمندسازی مدارس شهر تهران در مقابله با حوادث و اهداف فرعی آن زمینه‌سازی مشارکت و همکاری ساختارمند شهروندان، سازمان‌ها و نهادهای مسوول در حوزه مدیریت بحران، تهیه سند کاهش خطر‌پذیری مدارس شهر تهران، بهبود و توسعه عدالت آموزشی، تغییر سبک زندگی شهروندان در راستای ترویج و ارتقای فرهنگ تاب‌آوری در برابر سوانح، افزایش مهارت فردی اولیای مدارس و دانش‌آموزان در مواجهه با حوادث و تقویت ساختارهای فعالیت و مشارکت گروهی اولیا و دانش‌آموزان مدارس است.
مدرسه آماده در تعاریف مندرج در این طرح به مدرسه‌ای گفته می‌شود که مخاطرات آن به حداقل رسیده و توان مقابله با حوادث کوچک را دارد و در حوادث خارج از کنترل، کمترین تلفات و خسارات را متحمل می‌شود. ویژگی‌های چنین مدرسه‌ای نیز شامل شناسایی و مشخص‌کردن مخاطرات مدرسه، در اختیارداشتن برنامه کاهش مخاطرات، فراهم‌آوردن زیرساخت‌های ارتباطی مدرسه برای مشارکت خانواده دانش‌آموزان و سازمان‌های خدمات اضطراری، دارابودن تقویم آموزشی برای آمادگی اولیا و دانش‌آموزان مدرسه در مواجهه با حوادث، تجهیز مدرسه به سیستم‌های هشدار و اعلام خطر و همچنین تجهیز آن به اقلام مورد نیاز مقابله با حوادث است.
این طرح در قالب دومرحله اجرایی می‌شود؛ در مرحله نخست آموزش مربیان و اولیای مدارس، تشکیل گروه مدیریت بحران مدارس، بازدیدهای شناسایی مخاطرات و وضعیت ایمنی مدرسه، تهیه برنامه واکنش در شرایط اضطراری، تهیه برنامه کاهش مخاطرات و برگزاری مانور موردتوجه قرار می‌گیرد و در مرحله دوم اجرای برنامه کاهش مخاطرات، اقدام برای افزایش آمادگی و تجهیز مدرسه به سیستم‌های اعلام خطر، اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های مستمر فرهنگی - آموزشی طرح و تکمیل بانک اطلاعات دانش‌آموزان مدنظر قرار می‌گیرد.
مدرسه به عنوان مکانی که دانش‌آموزان زمان زیادی در آن حضور دارند، باید محیطی ایمن و به دور از تهدید و مخاطرات باشد. به‌گونه‌ای که والدین، با آرامش خاطر، فرزندان خود را به مدرسه بسپارند و دانش‌آموزان نیز بدون نگرانی از بروز حوادث و آسیب‌های احتمالی به تحصیل بپردازند. اهمیت این قشر از جامعه تا حدی است که اصول 10گانه برای تاب‌آورسازی شهرهای جهان در برابر سوانح نیز به این موضوع پرداخته و بر ارزیابی ایمنی مدارس، تنظیم برنامه‌های درسی و آموزشی درخصوص کاهش خطر‌پذیری بلایا، ترویج و گنجاندن دانش کاهش خطر‌پذیری بلایا در برنامه‌های درسی مدارس در همه سطوح تاکید داشته است. شهر تهران به عضویت پویش (کمپین) جهانی شهرهای تاب‌آور درآمده و «مدرسه آماده» طرحی در ذیل اهداف و راهکارهای ترسیم‌شده در این برنامه جهانی است.
فلسفه آموزش و پرورش تغییر رفتار است. این مشهورترین و معروف‌ترین جمله در توصیف فلسفه و هدف آموزش است. تاثیر آموزش بر جامعه نیز با بررسی بازخورد یا واکنش آموزش‌گیرنده سنجیده و ارزیابی می‌شود. با این مقدمه هدف از آموزش شهروندان از جمله دانش‌آموزان با مفاهیم ایمنی در برابر حوادث و سوانح، ترغیب و ترویج جامعه هدف در انتخاب شیوه‌های صحیح پیشگیری و کاهش خطر‌پذیری، افزایش توان آمادگی و یادگیری راهکارهای مقابله در برابر انواع حوادث و سوانح پیرامونی اعم از حوادث انسان‌ساز یا سوانح طبیعی است. در این میان گرچه انسان‌ها در هرسن و شرایطی قادر به فراگیری و آموزش‌پذیری هستند و آموزش امری اکتسابی است که فراگیری آن برای همگان امکان‌پذیر است، اما کودکان، نوجوانان و جوانان از اقشار دارای آمادگی بالا در پذیرش آموزش به‌شمار می‌آیند و مراکز رسمی آموزش از جمله مدرسه و دانشگاه از محیط‌های مستعد و مناسب برای آموزش عمومی و تغییر رفتار شهروندان محسوب می‌شود. تاثیر مراکز رسمی آموزش اکنون از تاثیر آموزش خانواده‌ها نیز بیشتر است. از این منظر اجرای طرح «ارتقای آمادگی مدارس شهر تهران در مواجهه با حوادث» واجد اهمیت فراوانی است، چه آنکه
توانایی این قشر از اقشار جامعه را برای آمادگی در برابر سوانح افزایش داده، منجر به توانمندسازی جامعه در برابر سوانح طبیعی می‌شود؛ سوانحی که در قالب رخدادهای گوناگون همواره تهدیدی برای جامعه محسوب می‌شود. ایران یکی از حادثه‌خیزترین کشورهای جهان است. خسارات ناشی از این حوادث علاوه بر تحمیل تلفات انسانی و هزینه‌های هنگفت مالی موجب ایجاد نگرانی و تشویش در سطح جامعه شده و امنیت روانی جامعه را دچار تزلزل می‌کند.
با توجه به ویژگی‌های مخاطرات محتمل، به‌خصوص آسیب‌پذیری شهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی و حوادث شهری، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران بر اساس وظایف ذاتی با همکاری و مشارکت مستقیم اداره کل آموزش‌وپرورش شهر تهران، اقدام به تدوین و برنامه‌ریزی طرح «مدرسه آماده» کرده است. این طرح نخست در یک‌هزارمدرسه اجرا می‌شود و شامل دوبخش تشکیل گروه مدیریت بحران و اجرای جشنواره آموزشی یک‌روزه در هرمدرسه است. بعد از اجرای این طرح در مدارس، علاوه بر افزایش ایمنی دانش‌آموزان در مدارس، با برنامه‌ریزی برای اقدامات پیشگیرانه و آمادگی در برابر حوادث، آموزش اولیای دانش‌آموزان و اطلاع‌رسانی به خانواده‌های آنان، تغییرات قابل‌توجه در ارتقای آگاهی و انگیزه اجرای اقدامات کاهش خطر‌پذیری در سطح جامعه دور از انتظار نخواهد بود.
در این برنامه فرهنگی - آموزشی که با شعار «مدرسه آماده، مدرسه بادوام» در مدارس تهران اجرا خواهد شد، بر ضرورت آشنایی و توجه عموم شهروندان با مباحث مدیریت بحران و ضرورت تمرکز برنامه‌ها بر دانش‌آموزان شهر تهران به عنوان یکی از آسیب‌پذیرترین و موثرترین اقشار جامعه تاکید شده است. ویژگی عمده این برنامه نیز تاثیرپذیری مخاطبان در ارتقای آگاهی و آمادگی شهر و شهروندان و گستره وسیع مخاطبان آن یعنی دانش‌آموزان، خانواده‌ها و اولیای مدارس شهر تهران است. البته در این طرح، اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به‌تنهایی هدف نیست، بلکه بخشی از پروژه مطالبه است که فرآیند آن شامل اطلاع‌رسانی و آموزش، درک خطر و جلب توجه عمومی، افزایش آگاهی و توانمندسازی مدرسه و دانش‌آموزان و اولیا و خواستن و مطالبه عمومی برای ارتقای میزان آمادگی شهر و شهروندان در حوزه سوانح و حوادث طبیعی و استمرار آن می‌شود.
تجربه سوانح طبیعی در جهان و ایران نشان داده مجتمع‌های آموزشی به دلیل برخورداری از پاره‌ای مشخصات از جمله تراکم انسانی، قدرمت ابنیه و تجربه کم، در زمره آسیب‌پذیرترین اماکن به‌شمار می‌آیند و همواره آمار تلفات و خسارات آن قابل‌توجه بوده است. هدف اصلی از اجرای این طرح نیز همان‌گونه که اشاره شد، ارتقای آمادگی و توانمندسازی مدارس شهر تهران در مقابله با حوادث و اهداف فرعی آن زمینه‌سازی مشارکت و همکاری ساختارمند شهروندان، سازمان‌ها و نهادهای مسوول در حوزه مدیریت بحران، تهیه سند کاهش خطر‌پذیری مدارس شهر تهران، بهبود و توسعه عدالت آموزشی، تغییر سبک زندگی شهروندان در راستای ترویج و ارتقای فرهنگ تاب‌آوری در برابر سوانح، افزایش مهارت فردی اولیای مدارس و دانش‌آموزان در مواجهه با حوادث و تقویت ساختارهای فعالیت و مشارکت گروهی اولیا و دانش‌آموزان مدارس است.
مدرسه آماده در تعاریف مندرج در این طرح به مدرسه‌ای گفته می‌شود که مخاطرات آن به حداقل رسیده و توان مقابله با حوادث کوچک را دارد و در حوادث خارج از کنترل، کمترین تلفات و خسارات را متحمل می‌شود. ویژگی‌های چنین مدرسه‌ای نیز شامل شناسایی و مشخص‌کردن مخاطرات مدرسه، در اختیارداشتن برنامه کاهش مخاطرات، فراهم‌آوردن زیرساخت‌های ارتباطی مدرسه برای مشارکت خانواده دانش‌آموزان و سازمان‌های خدمات اضطراری، دارابودن تقویم آموزشی برای آمادگی اولیا و دانش‌آموزان مدرسه در مواجهه با حوادث، تجهیز مدرسه به سیستم‌های هشدار و اعلام خطر و همچنین تجهیز آن به اقلام مورد نیاز مقابله با حوادث است.
این طرح در قالب دومرحله اجرایی می‌شود؛ در مرحله نخست آموزش مربیان و اولیای مدارس، تشکیل گروه مدیریت بحران مدارس، بازدیدهای شناسایی مخاطرات و وضعیت ایمنی مدرسه، تهیه برنامه واکنش در شرایط اضطراری، تهیه برنامه کاهش مخاطرات و برگزاری مانور موردتوجه قرار می‌گیرد و در مرحله دوم اجرای برنامه کاهش مخاطرات، اقدام برای افزایش آمادگی و تجهیز مدرسه به سیستم‌های اعلام خطر، اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های مستمر فرهنگی - آموزشی طرح و تکمیل بانک اطلاعات دانش‌آموزان مدنظر قرار می‌گیرد.
مدرسه به عنوان مکانی که دانش‌آموزان زمان زیادی در آن حضور دارند، باید محیطی ایمن و به دور از تهدید و مخاطرات باشد. به‌گونه‌ای که والدین، با آرامش خاطر، فرزندان خود را به مدرسه بسپارند و دانش‌آموزان نیز بدون نگرانی از بروز حوادث و آسیب‌های احتمالی به تحصیل بپردازند. اهمیت این قشر از جامعه تا حدی است که اصول 10گانه برای تاب‌آورسازی شهرهای جهان در برابر سوانح نیز به این موضوع پرداخته و بر ارزیابی ایمنی مدارس، تنظیم برنامه‌های درسی و آموزشی درخصوص کاهش خطر‌پذیری بلایا، ترویج و گنجاندن دانش کاهش خطر‌پذیری بلایا در برنامه‌های درسی مدارس در همه سطوح تاکید داشته است. شهر تهران به عضویت پویش (کمپین) جهانی شهرهای تاب‌آور درآمده و «مدرسه آماده» طرحی در ذیل اهداف و راهکارهای ترسیم‌شده در این برنامه جهانی است.
با توجه به ویژگی‌های مخاطرات محتمل، به‌خصوص آسیب‌پذیری شهر تهران در برابر مخاطرات طبیعی و حوادث شهری، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران بر اساس وظایف ذاتی با همکاری و مشارکت مستقیم اداره کل آموزش‌وپرورش شهر تهران، اقدام به تدوین و برنامه‌ریزی طرح «مدرسه آماده» کرده است. این طرح نخست در یک‌هزارمدرسه اجرا می‌شود و شامل دوبخش تشکیل گروه مدیریت بحران و اجرای جشنواره آموزشی یک‌روزه در هرمدرسه است. بعد از اجرای این طرح در مدارس، علاوه بر افزایش ایمنی دانش‌آموزان در مدارس، با برنامه‌ریزی برای اقدامات پیشگیرانه و آمادگی در برابر حوادث، آموزش اولیای دانش‌آموزان و اطلاع‌رسانی به خانواده‌های آنان، تغییرات قابل‌توجه در ارتقای آگاهی و انگیزه اجرای اقدامات کاهش خطر‌پذیری در سطح جامعه دور از انتظار نخواهد بود.
در این برنامه فرهنگی - آموزشی که با شعار «مدرسه آماده، مدرسه بادوام» در مدارس تهران اجرا خواهد شد، بر ضرورت آشنایی و توجه عموم شهروندان با مباحث مدیریت بحران و ضرورت تمرکز برنامه‌ها بر دانش‌آموزان شهر تهران به عنوان یکی از آسیب‌پذیرترین و موثرترین اقشار جامعه تاکید شده است. ویژگی عمده این برنامه نیز تاثیرپذیری مخاطبان در ارتقای آگاهی و آمادگی شهر و شهروندان و گستره وسیع مخاطبان آن یعنی دانش‌آموزان، خانواده‌ها و اولیای مدارس شهر تهران است. البته در این طرح، اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به‌تنهایی هدف نیست، بلکه بخشی از پروژه مطالبه است که فرآیند آن شامل اطلاع‌رسانی و آموزش، درک خطر و جلب توجه عمومی، افزایش آگاهی و توانمندسازی مدرسه و دانش‌آموزان و اولیا و خواستن و مطالبه عمومی برای ارتقای میزان آمادگی شهر و شهروندان در حوزه سوانح و حوادث طبیعی و استمرار آن می‌شود.
تجربه سوانح طبیعی در جهان و ایران نشان داده مجتمع‌های آموزشی به دلیل برخورداری از پاره‌ای مشخصات از جمله تراکم انسانی، قدرمت ابنیه و تجربه کم، در زمره آسیب‌پذیرترین اماکن به‌شمار می‌آیند و همواره آمار تلفات و خسارات آن قابل‌توجه بوده است. هدف اصلی از اجرای این طرح نیز همان‌گونه که اشاره شد، ارتقای آمادگی و توانمندسازی مدارس شهر تهران در مقابله با حوادث و اهداف فرعی آن زمینه‌سازی مشارکت و همکاری ساختارمند شهروندان، سازمان‌ها و نهادهای مسوول در حوزه مدیریت بحران، تهیه سند کاهش خطر‌پذیری مدارس شهر تهران، بهبود و توسعه عدالت آموزشی، تغییر سبک زندگی شهروندان در راستای ترویج و ارتقای فرهنگ تاب‌آوری در برابر سوانح، افزایش مهارت فردی اولیای مدارس و دانش‌آموزان در مواجهه با حوادث و تقویت ساختارهای فعالیت و مشارکت گروهی اولیا و دانش‌آموزان مدارس است.
مدرسه آماده در تعاریف مندرج در این طرح به مدرسه‌ای گفته می‌شود که مخاطرات آن به حداقل رسیده و توان مقابله با حوادث کوچک را دارد و در حوادث خارج از کنترل، کمترین تلفات و خسارات را متحمل می‌شود. ویژگی‌های چنین مدرسه‌ای نیز شامل شناسایی و مشخص‌کردن مخاطرات مدرسه، در اختیارداشتن برنامه کاهش مخاطرات، فراهم‌آوردن زیرساخت‌های ارتباطی مدرسه برای مشارکت خانواده دانش‌آموزان و سازمان‌های خدمات اضطراری، دارابودن تقویم آموزشی برای آمادگی اولیا و دانش‌آموزان مدرسه در مواجهه با حوادث، تجهیز مدرسه به سیستم‌های هشدار و اعلام خطر و همچنین تجهیز آن به اقلام مورد نیاز مقابله با حوادث است.
این طرح در قالب دومرحله اجرایی می‌شود؛ در مرحله نخست آموزش مربیان و اولیای مدارس، تشکیل گروه مدیریت بحران مدارس، بازدیدهای شناسایی مخاطرات و وضعیت ایمنی مدرسه، تهیه برنامه واکنش در شرایط اضطراری، تهیه برنامه کاهش مخاطرات و برگزاری مانور موردتوجه قرار می‌گیرد و در مرحله دوم اجرای برنامه کاهش مخاطرات، اقدام برای افزایش آمادگی و تجهیز مدرسه به سیستم‌های اعلام خطر، اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های مستمر فرهنگی - آموزشی طرح و تکمیل بانک اطلاعات دانش‌آموزان مدنظر قرار می‌گیرد.
مدرسه به عنوان مکانی که دانش‌آموزان زمان زیادی در آن حضور دارند، باید محیطی ایمن و به دور از تهدید و مخاطرات باشد. به‌گونه‌ای که والدین، با آرامش خاطر، فرزندان خود را به مدرسه بسپارند و دانش‌آموزان نیز بدون نگرانی از بروز حوادث و آسیب‌های احتمالی به تحصیل بپردازند. اهمیت این قشر از جامعه تا حدی است که اصول 10گانه برای تاب‌آورسازی شهرهای جهان در برابر سوانح نیز به این موضوع پرداخته و بر ارزیابی ایمنی مدارس، تنظیم برنامه‌های درسی و آموزشی درخصوص کاهش خطر‌پذیری بلایا، ترویج و گنجاندن دانش کاهش خطر‌پذیری بلایا در برنامه‌های درسی مدارس در همه سطوح تاکید داشته است. شهر تهران به عضویت پویش (کمپین) جهانی شهرهای تاب‌آور درآمده و «مدرسه آماده» طرحی در ذیل اهداف و راهکارهای ترسیم‌شده در این برنامه جهانی است.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
