نخست‌وزیر اسرائیل از ابهام و نابسامانی استقبال می‌کند
بازی بی‌پایان آتش و مرگ
تک‌تیراندازها مشغول کارند و می‌گویند حتی به خاطر ندارند چند نفر را که در صف دریافت غذا در غزه کشته‌اند و ساختمان‌های بلند و دانشگاه‌ها زیر بمباران بی‌امان ارتش اسرائیل فرو می‌ریزند. کمتر کسی در باریکه امید دارد که این وضعیت دراماتیک و نسل‌کشی پایانی خوش و نزدیک داشته باشد. با این حال در پایتخت‌های اروپایی، مقامات در حال چانه‌زنی درمورد راه‌هایی هستند که بدون واردکردن هزینه‌های گزاف بر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، به ایجاد آتش‌بس کمک کنند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق،
تک‌تیراندازها مشغول کارند و می‌گویند حتی به خاطر ندارند چند نفر را که در صف دریافت غذا در غزه کشته‌اند و ساختمان‌های بلند و دانشگاه‌ها زیر بمباران بی‌امان ارتش اسرائیل فرو می‌ریزند. کمتر کسی در باریکه امید دارد که این وضعیت دراماتیک و نسل‌کشی پایانی خوش و نزدیک داشته باشد. با این حال در پایتخت‌های اروپایی، مقامات در حال چانه‌زنی درمورد راه‌هایی هستند که بدون واردکردن هزینه‌های گزاف بر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، به ایجاد آتش‌بس کمک کنند.
نتانیاهو با حمله به دوحه، پایتخت قطر، با هدف ترور سران حماس نشان داد کمترین میلی به آتش‌بس ندارد. او درست در زمانی که انتظار می‌رفت به خاطر دلگیری ترامپ دست از تهدید متحدان ایالات متحده در خاورمیانه بشوید، بار دیگر تهدید کرد رهبران حماس در هیچ نقطه‌ای آرامش نخواهند داشت. هم‌زمان امیدها برای ادامه میانجی‌گری قطر کاهش پیدا کرده است.
حالا وقت آن است که اعتراف کنیم نتانیاهو از روز نخست، به دنبال ایجاد آتش‌بس در غزه نبوده است. او حتی وقتی به اجبار به یک آتش‌بس تن داد، به آن پایبند نماند و بعد از گذشت مدتی کوتاه حملات به غزه را از سر گرفت و اهالی را که از آوارگی به خانه برگشته بودند، بار دیگر ناامید و آواره کرد. پس از آن نخست‌وزیر اسرائیل که از سوی راست‌گرایان افراطی در تل‌آویو تهدید شده تا دست از جنگ برندارد، هر بار که در آستانه یک توافق و آتش‌بس قرار گرفته، زیر میز زده است.
اگر گزینه آتش‌بس احتمالی را از روی میز برداریم، چه احتمالات و سناریوهایی درمورد غزه مطرح است؟
1. راست‌گرایان اسرائیل از نتانیاهو توقع دارند که فلسطینی‌ها را از غزه بیرون رانده و شهرک‌نشینان را جایگزین آنها کند. این ایده دست‌کم تا امروز، از سوی نتانیاهو پذیرفته شده است. او روز دوشنبه در دیدار با مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، بار دیگر تأکید کرد به اهالی غزه پیشنهاد می‌کند تا این باریکه را ترک کنند. او از ایده خراب‌کردن ساختمان‌های غزه دفاع می‌کند و مدعی است آنها مکان‌هایی هستند که نیروهای حماس را در خود جای داده‌اند. با همه اینها، وسعت خرابی‌ها نشان می‌دهد که ارتش اسرائیل در حال تخریب گسترده در غزه است تا آنجا را تبدیل به زمینی سوخته کند. مسئله نتانیاهو در مواجهه با این ایده، آن است که او باید نخست فکری به حال گروگان‌ها کند. تا زمانی که آنها آزاد نشوند، خانواده‌های آنها و یهودیان ساکن سرزمین‌های اشغالی کینه‌اش را به دل خواهند داشت. مسئله دیگر اینکه دستیابی به چنین هدفی هزینه مالی گزافی روی دست دولت نتانیاهو می‌گذارد. او در سال ۲۰۲۶ باید انتخابات برگزار کند و باید تا آن زمان کارنامه قابل قبولی را به رأی‌دهندگان ارائه کند. تخلیه غزه از فلسطینی‌ها هزینه‌های مالی و غیرمالی زیادی دارد که بعید است نتانیاهو بتواند آن را پرداخت کند. به همین دلیل، اکنون امکان آنکه جنگ غزه وارد مرحله‌ای فرسایشی شود، بیش از همیشه است. در حقیقت ممکن است نتانیاهو برای حفظ جایگاه سیاسی خود در اسرائیل و برای مدتی مدید اوضاع را به شکل فعلی اداره کرده و مانع هرگونه تغییر اساسی شود.
2. بنیامین نتانیاهو به‌وضوح اعلام کرده است که جز شکست کامل حماس به هیچ چیز دیگری رضایت نمی‌دهد. با توجه به ساختار گروه حماس، این ایده زمان‌بر و پیشبرد آن بسیار دشوار است. با این حال او با همین حرف تا امروز غزه را به محلی تبدیل کرده که تقریبا غیرقابل سکونت است. ایده‌ای که نتانیاهو آن را به متحدانش می‌فروشد، این است که همه بمباران‌ها، تیراندازی‌ها و گرسنه نگه‌داشتن‌ها برای آن است که جهان از شر حماس و سرانش راحت شود. مهم‌ترین متحد نخست‌وزیر اسرائیل در پیشبرد این خواسته دونالد ترامپ است. او هرچند مدام می‌گوید از صلح استقبال می‌کند، اما مطلقا علاقه‌ای ندارد تا نتانیاهو را به یک آتش‌بس یا یافتن یک راه‌حل برای بحران انسانی در غزه مجاب کند. هرچند ممکن است نتانیاهو بتواند همین راه را تا مدت‌های مدید ادامه دهد، اما طبعا با مخالفت‌های فراوانی روبه‌رو خواهد شد. او حالا یک شکست را به نام خود ثبت کرده و متحدان اروپایی پیشین را در حالی می‌بیند که برای به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطینی تلاش می‌کنند. این یک شکست دیپلماتیک برای نخست‌وزیر اسرائیل است که سال‌ها از سوی غرب چک سفید امضایی در دست داشت که به او اجازه می‌داد هر وقت بخواهد دست به سرکوب فلسطینی‌ها بزند. از سوی دیگر در داخل اسرائیل هم ایده پیشبرد جنگ به همین شیوه فعلی مخالفانی دارد. همین حالا تعداد خودکشی سربازان افزایش پیدا کرده است و ارتش اسرائیل هزینه گزاف انسانی بابت ایده‌های نتانیاهو می‌پردازد. ادامه وضعیت فعلی، احتمالا در نقطه‌ای از جنگ ارتش را کلافه خواهد کرد. با همه اینها چنین سناریویی از بقیه محتمل‌تر به نظر می‌رسد.
3. همان‌طور که در ابتدا هم گفتیم، امکان وقوع یک‌آتش‌بس از هر زمان دیگری کمتر شده است. دیپلمات‌های اسرائیلی وقتی دور میز مذاکره قرار می‌گیرند، می‌گویند که به دنبال وضعیتی هستند که حماس مطلقا قدرت و نفوذی در باریکه غزه نداشته باشد. از سوی دیگر آنها نقش و نفوذ تشکیلات خودگردان و رهبر آن که حدود ۹۰ سال سن دارد را در آینده غزه رد می‌کنند و ایده جایگزینی برای اداره غزه ندارند. این همان وضعیت مبهمی است که نتانیاهو مدت‌ها توانسته از آن به سود خود استفاده کند. او از میز مذاکره عقب‌نشینی نمی‌کند و کماکان بازی راه می‌اندازد و همه چیز را به گردن طرف مقابل می‌اندازد و در عین حال به بمباران بیمارستان‌ها، کشتن خبرنگاران و مددکاران و افراد عادی ادامه می‌دهد. با وجود اینکه نتانیاهو در این بازی بی‌شرمانه مشغول سر دواندن میانجی‌گران است که رهبران حماس را در نقاط دیگری به جز غزه هدف قرار می‌دهد. در چنین وضعیتی دورنمای پیشبرد هر ایده‌ای که به پایان رسمی جنگ و درگیری بینجامد تیره و تار به نظر می‌رسد. در بهترین حالت، ممکن است نخست‌وزیر اسرائیل پس از فشارهای بین‌المللی به طور دوره‌ای و برای کوتاه‌مدت از شدت حملات به غزه بکاهد و دوباره در هر زمانی که نیاز ببیند، بار دیگر این شهر را هدف بمباران‌های بی‌رحمانه قرار دهد.
حمله به قطر نشان داد که در کوتاه‌مدت، نمی‌توان به پایان کشتار در غزه امیدوار بود و نتانیاهو که به دلیل داشتن پرونده‌های فساد ممکن است روزی در اسرائیل زندانی شود، حاضر نیست به‌سادگی عقب‌نشینی کند. اعمال او نه‌تنها اوضاع را در منطقه دشوار کرده، بلکه ایالات متحده و متحدانش را در خاورمیانه به دردسر انداخته است؛ دردسری که نتانیاهو بابت آن به‌هیچ‌وجه احساس شرمندگی نمی‌کند.
آخرین مطالب منتشر شده در روزنامه شرق را از طریق این لینک پیگیری کنید.
