نبرد خونین «باخموت»

نبرد میان ارتش روسیه و نیروهای اوکراینی در منطقه باخموت شدت گرفته است و هر دو طرف ادعا می‌کنند صدها نفر از نیروهای دشمن در این جبهه کشته شده‌اند. «سرهی چرواتی»، سخنگوی ارتش اوکراین، اعلام کرد ۲۲۱ نیروی تحت فرمان مسکو در باخموت کشته و بیش از ۳۰۰ نفر زخمی شده‌اند. در همین حال، وزارت دفاع روسیه ادعا کرد ۲۱۰ سرباز اوکراینی در بخش وسیع‌ خط مقدم دونتسک جان باختند اما میزان تلفات در باخموت را مشخص نکرد. هر دو طرف اعتراف کرده‌اند که در باخموت خسارات قابل‌توجهی متحمل شده‌اند؛ هرچند تأیید تعداد دقیق تلفات دشوار است. درحالی‌که شبه‌نظامیان واگنر تحت فرمان روسیه ادعا می‌کند کنترل بیشتر بخش شرقی باخموت را به دست گرفته است، اوکراین اصرار دارد نیروهایش همچنان به مقاومت در این شهر ادامه می‌دهند.

به گزارش رویترز، شهر شرقی باخموت بیش از هفت ماه است که به هدف اصلی روسیه تبدیل شده است. تصرف باخموت برای مسکو اهمیت زیادی دارد، زیرا معتقد است با به‌دست‌آوردن این منطقه، دفاع اوکراین دچار مشکل اساسی می‌شود و پس از آن، تصرف کل منطقه صنعتی دونباس ممکن خواهد بود. وزارت دفاع بریتانیا در گزارشی درباره وضعیت باخموت، اعلام کرد: «این منطقه به یک کشتارگاه تبدیل شده است». در این بیانیه آمده است: «نیروهای اوکراینی در برابر تلاش‌های مستمر روسیه برای ورود از شمال و جنوب آسیب‌پذیرند». با‌این‌حال، بر اساس گزارش مؤسسه مطالعات جنگ، نیروهای روسیه روز شنبه هیچ پیشروی قابل‌توجهی در باخموت نداشتند. روس‌ها همچنین در تلاش‌‌ هستند تا مناطق ازدست‌رفته در کوپیانسک، واقع در ۱۵۶ کیلومتری شرق پایتخت اوکراین را پس‌ بگیرند. از زمانی که کوپیانسک در سپتامبر ۲۰۲۲ از اشغال روسیه آزاد شد، به دلیل نزدیکی به مرز، هدف حملات روزانه قرار گرفته است.

ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین در جلسه توجیهی اخیر خود خبر داد که ارتش اوکراین روز شنبه بیش از ۹۲ حمله روسیه را در پنج منطقه دفع کرده است. بر اساس اعلام این ستاد، نیروهای روسی تلاش خود را بر حمله به لیمان، باخموت، آودیوکا، مارینکا و شاختارسک در استان دونتسک متمرکز کرده‌اند.

در همین حال، ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین گفته در کمتر از یک هفته، بیش از هزارو 100 سرباز روس در نزدیکی شهر باخموت در شرق اوکراین کشته و هزارو 500 سرباز دیگر زخمی شدند. زلنسکی افزوده که در باخموت، نقطه کانونی درگیری‌ها، ده‌ها قطعه تجهیزات نظامی و بیش از ۱۰ انبار مهمات روسیه نیز منهدم شده‌اند. کی‌یف پیش از این هم گفته بود که ۲۲۱ نیروی هوادار مسکو در باخموت کشته و بیش از ۳۰۰ نفر زخمی شدند. اما روسیه هم ادعا کرده که ۲۱۰ سرباز اوکراینی در بخش وسیع‌تر خط مقدم دونتسک کشته شدند. در همین حال، روسیه حملات موشکی به شهرهای مختلف اوکراین نیز همچنان ادامه می‌دهد. فقط در دو روز اخیر، مسکو پنج موشک به شهر زاپوریژژیا شلیک کرد و سبب شد ارتش اوکراین درباره تهدید شدید حملات موشکی در سراسر اوکراین هشدار بدهد.

از سوی دیگر، دیمیترو کولبا، وزیر خارجه اوکراین، از آلمان خواست به ارسال مهمات سرعت ببخشد و آموزش خلبانان اوکراینی با جت‌های جنگنده غربی را آغاز کند. کولبا در یک گفت‌وگوی مطبوعاتی اشاره کرد که کمبود مهمات مشکل اصلی اوکراین برای دفع تهاجم روسیه است. او گفت که سازندگان تسلیحات آلمانی ماه گذشته در کنفرانس امنیتی مونیخ اعلام کردند آماده تحویل مهمات‌اند اما باید منتظر امضای قراردادها از سوی دولت باشند.

از سوی دیگر، برخی خبرها از بروز اختلاف‌نظرهای داخلی در روسیه حکایت دارند. گاردین گزارش داد که ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت که در حلقه داخلی کرملین درگیری‌های درونی وجود دارد. زاخارووا در کنفرانسی در مسکو گفت که با وجود درگیری میان «نخبگان» کرملین، روسیه نمی‌تواند رویکرد واحد اطلاعاتی اتخاذ کند. این گفته‌ها نشان می‌دهد که پوتین فضای اطلاعاتی روسیه را تا حد زیادی به طیف وسیعی از عناصر شبه‌مستقل واگذار کرده است و قادر نیست برای به‌دست‌آوردن کنترل مجدد بر فضای اطلاعات روسیه اقدام‌های قاطعی انجام دهد. مشخص نیست چرا زاخارووا به‌عنوان یک سخنگوی ارشد باتجربه این مشکلات را آشکارا و در یک محیط عمومی بیان کرده است. به نظر می‌رسد هدف او از مطرح‌کردن این مشکلات برای اولین‌بار پایین‌آوردن انتظارات ناسیونالیست‌های روسی درباره توانایی‌های فعلی کرملین برای انسجام حول یک روایت واحد یا یک سیاست یکپارچه باشد.

گمانه‌زنی درباره حضور پوتین در نشست گروه 20

به گفته مقام‌های آگاه به زمان‌بندی‌های کاری رهبر روسیه، انتظار می‌رود ولادیمیر پوتین بعد از غیبت در دو دوره پیاپی اجلاس رهبران جهان،‌ در نشست ماه سپتامبر گروه ۲۰ در هند شرکت کند. به گزارش بلومبرگ به نقل از افراد ناشناسی که از برنامه‌های روزانه پوتین آگاه‌ هستند، کرملین در حال آزادکردن وقت او برای حول‌وحوش همان زمان است تا او بتواند برای شرکت در نشست سران به دهلی پرواز کند. معاونان پوتین به همین دلیل تاریخ مجمع اقتصادی سالانه‌ در ولادی‌وستوک را که ۹ تا ۱۰ سپتامبر بود، یک هفته عقب انداختند.

در نتیجه اگر پوتین در اجلاس گروه ۲۰ حضور یابد، نخستین بار پس از جنگ اوکراین، با رهبران غربی در یک اتاق قرار خواهد گرفت. شرکت رئیس‌جمهوری روسیه در این اجلاس هنوز رسما تأیید نشده است. روسیه قبل‌تر دعوت رسمی هند به این اجلاس را پذیرفته بود. به‌تعویق‌افتادن مجمع اقتصادی ولادی‌وستوک امکان حضور مقام‌های ارشد هند و چین در این هم‌اندیشی بلندپایه را هم مهیا می‌کند. یکی از مشاوران پوتین با صدور بیانیه‌ای، تغییر تاریخ برگزاری اجلاس سالانه مجمع اقتصادی شرق (ای‌ای‌اف) به ۱۲ تا ۱۵ سپتامبر را تأیید کرد.

آنتون کوبیاکوف، مشاور پوتین و دبیر اجرایی انجمن برگزاری ای‌ای‌اف، گفت: «تصمیم تغییر تاریخ مجمع اقتصادی شرق با زمان‌بندی رویدادهای بین‌المللی رابطه دارد. انتظار داریم رهبران خارجی و میهمانان بلندپایه در آن حضور یابند». پوتین در نشست پارسال گروه ۲۰ به ریاست اندونزی شرکت نکرد. نشست سال گذشته نخستین گردهمایی رهبران گروه ۲۰ بعد از حمله روسیه به اوکراین در تاریخ ۲۴ فوریه بود. او در نشست سال ۲۰۲۱ گروه ۲۰ در رم نیز به دلیل رعایت تدابیر قرنطینه‌ای ناشی از همه‌گیری کرونا شرکت نکرد اما از طریق ارتباط ویدئویی در آن حضور داشت.

رئیس‌جمهور روسیه با شرکت‌نکردن در نشست بالی، از رویارویی احتمالی با ایالات متحده و متحدانش شانه خالی کرد. در آن نشست، جو بایدن، ریشی سوناک و امانوئل مکرون با شدیدترین لحن از حمله روسیه به اوکراین انتقاد کردند. این گزارش‌ها در حالی منتشر شد که در نشست وزرای خارجه گروه ۲۰ در دهلی، چین و روسیه با همکاری یکدیگر اجازه ندادند محکومیت جنگ بخشی از بیانیه مشترک مورد توافق رهبران غربی باشد. نشست وزرای خارجه گروه ۲۰ که در آن سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه هم حضور داشت، بدون صدور بیانیه مشترک پایان یافت. «اس جایشانکار» وزیر خارجه هند، گفت اختلاف‌ها بر سر اوکراین «حل‌شدنی نبودند». گردهمایی وزرای اقتصاد و رؤسای بانک مرکزی گروه ۲۰ در شهر بنگلور نیز قبل‌تر بدون صدور بیانیه مشترک، پایان یافته بود. این گروه نتوانست درباره کلمات مورداستفاده برای تشریح جنگ اوکراین به اجماع برسد.

در همین حال، رویترز به نقل از منابع آگاه خود اعلام کرد که شی‌ جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین برای دیدار و گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه هفته آینده به مسکو سفر خواهد کرد. سفر هفته آینده رئیس‌جمهوری چین به مسکو و دیدار با همتای روس خود زودتر از آنچه انتظار می‌رفت، انجام می‌شود. پیش‌تر وال‌استریت‌ژورنال پیش‌بینی کرده بود که دیدار شی‌ جین‌پینگ از مسکو در ماه آوریل یا اوایل ماه می‌ انجام شود. سفر شی‌ جین‌پینگ به روسیه و دیدار با ولادیمیر پوتین در حالی انجام می‌شود که چین پیش‌تر با رونمایی از یک طرح پیشنهادی برای حل‌وفصل مناقشه جاری در اوکراین بر آمادگی این کشور برای میانجی‌گری میان مسکو و کی‌یف تأکید کرده بود.

حمایت دیپلماتیک چین از روسیه باعث شده است که کشورهای غربی نسبت به میانجی‌گری بی‌طرفانه پکن در جنگ اوکراین تردید داشته باشند. منابع آگاه رویترز که به علت «حساسیت موضوع» تمایل نداشتند هویتشان فاش شود، به جزئیات بیشتری از این خبر اشاره نکرده‌اند. دولت‌های چین و روسیه تا این لحظه، واکنشی به این خبر نشان نداده‌اند.

پکن و مسکو در فوریه سال ۲۰۲۲ و پیش از حمله نظامی روسیه به اوکراین بر همکاری «بدون محدودیت» در همه زمینه‌ها با یکدیگر تأکید کردند.