شیوع آسم رو به افزایش است

دکتر مصطفی معین، رئیس انجمن آسم و آلرژی ایران، به مناسبت روز جهانی آسم پیامی را منتشر کرد. در متن این پیام آمده است:

فرارسیدن بیست‌و‌پنجمین سال «روز جهانی آسم» (چهارشنبه 21/2/۱۴۰۱)، فرصت مناسبی است که در جهت جلب توجه و مشارکت همگان به یکی از شایع‌ترین معضلات بهداشت جهانی و ملی در جهت کمک به رفع مشکلات و چالش‌های پیشگیری، کنترل و مراقبت از بیماران مبتلا به آسم اقدام گردد. به این مناسبت علاوه بر همایش علمی و میزگردهای تخصصی، در روز پنجشنبه (22/2/۱۴۰۱) کنفرانس آموزش بزرگسالان و کودکان مبتلا به آسم و خانواده‌های آنان نیز به صورت وبینار برگزار می‌شود. [از ساعت ۱۱ تا ۱۳ به نشانی [(https://cmelearn.ir/course/32901) شعار روز جهانی آسم در سال ۱۴۰۱ (۲۰۲۲)، «رفع کاستی‌ها در مراقبت از بیماران مبتلا به آسم» تعیین شده است. هم‌اکنون بیش از ۳۵۰ میلیون تن از جامعه بشری دچار بیماری آسم هستند و طبق جدیدترین پژوهش‌های ملی انجام‌شده در مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی، بیش از ۸/۹ درصد از بزرگسالان و ۱۰/۹ درصد از کودکان ایرانی از مشکلات تنفسی آسم رنج می‌برند. فرایند روبه افزایش شیوع آسم که از نیمه دوم سده پیشین آغاز شده است، کم و بیش در مناطق مختلف جهان به‌ویژه کشورهای توسعه‌نیافته یا درحال‌توسعه مانند کشور ما ادامه یافته است. این بیماری که تحت تأثیر برهم‌کنش زمینه‌های ژنتیک با عوامل خطرزای طبیعی و محیط اجتماعی بروز می‌یابد، با خود هزینه‌های سنگین دارو و درمان، مشکلات روانی و اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی از نظر رکود تحصیلی و اشتغال، مزاحمت با خواب و استراحت، محدودیت در ورزش و فعالیت‌های روزمره برای بیماران، خانواده‌ها و جامعه به‌همراه آورده است. واقعیت این است که بر پایه نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش‌های علمی و پیشرفت‌هایی که در روش‌های درمانی و تجویز دارویی حاصل شده، خوشبختانه میزان مرگ‌و‌میر به علت آسم کاهش یافته، ولی هنوز هم علائم و مشکلات تنفسی بیماران در حدود ۵۰ درصد از موارد به‌خوبی کنترل نشده است. عدم‌کنترل مطلوب بیماری آسم دلایل و کاستی‌های مختلفی دارد که رفع آن کاستی‌ها بر عهده پزشکان معالج با همکاری بیماران و خانواده‌های آنان و برنامه‌ریزی مناسب نظام سلامت قرار دارد. رفع این کاستی‌ها در سه محور به شرح زیر جمع‌بندی می‌شود:

الف- رفع کاستی‌های مربوط به تشخیص، درمان و پیشگیری توسط پزشکان

۱. عدم تشخیص دقیق و به‌هنگام آسم با وقت‌گذاری کافی برای بیماران

۲. درمان ناقص (مقدار دارو و طول مدت مصرف) با اسپری‌های کورتیکواستروئیدی

۳. عدم ارتباط منظم با بیماران و ارزیابی پیشرفت بهبودی با انجام آزمون‌های تنفسی یا آزمون‌های حساسیت (آلرژی)

۴. عدم آموزش و آگاهی به بیماران نسبت به مزمن‌بودن بیماری، چگونگی مصرف درست داروها در بلندمدت و سالم‌سازی محیط زندگی

۵. عدم تشخیص و درمان بیماری‌های هم‌زمان و نیز عدم توجه به شرایط خانوادگی، مسائل روانی- اجتماعی و وضعیت اقتصادی بیماران

ب- رفع کاستی‌های مربوط به آگاهی و همکاری بیماران و خانواده‌ها

۱. نداشتن آگاهی و در نتیجه عدم همکاری در مراجعه منظم به پزشک و مصرف طولانی‌مدت داروها

۲. عدم مصرف دقیق داروهای استنشاقی و استفاده از ابزار کمک‌دارویی به شکل درست

۳. نگرانی و یا وحشت از مصرف اسپری‌های تنفسی به‌ویژه کورتیکواستروئیدها

۴. عدم همکاری در رعایت توصیه‌های پزشک معالج برای بهداشتی‌کردن محیط زندگی و پرهیز از مواد آلرژی‌زا یا تحریک‌کننده

۵. عدم گزارش سوابق پزشکی و ابتلا به بیماری‌های دیگری غیر از آسم به پزشک معالج

ج- رفع کاستی‌های مربوط به برنامه‌ها و اقدامات نظام سلامت و دولت

۱. عدم دسترسی برابر بیماران به مراقبت‌های بهداشتی اولیه، پزشکان عمومی و خانواده

۲. عدم دسترسی برابر بیماران به خدمات تخصصی و فوق تخصصی بر پایه نظام ارجاع

۳. عدم دسترسی برابر بیماران به داروها و ابزار بهداشتی و کمک‌دارویی با توجه به هزینه‌های سنگین، کمیابی یا نایابی برخی از داروها

۴. عدم پوشش مطلوب، پاسخ‌گو و همگانی بیمه‌های درمانی در سطح کشور

۵. عدم برنامه‌ریزی ملی از سوی دولت برای کنترل ریزگردها، آلاینده‌های شیمیایی و آلودگی شهرهای پرترافیک و قطب‌های صنعتی