در اوکراین کسی از سیاست‌مداران آلمانی استقبال نمی‌کند
دست رد «زلنسکی» به تقاضای «اشتاین‌مایر»
چند روز پس از آنکه بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، در سفری اعلام‌نشده رهسپار اوکراین شد تا اولین مقام ارشد خارجی نام گیرد که پس از حمله روسیه به اوکراین به کی‌یف سفر کرده است، رئیس‌جمهور آلمان برای سفر به اوکراین اعلام آمادگی کرد؛ اما واکنش ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، کاملا متفاوت با استقبال از جانسون بود.
چند روز پس از آنکه بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، در سفری اعلام‌نشده رهسپار اوکراین شد تا اولین مقام ارشد خارجی نام گیرد که پس از حمله روسیه به اوکراین به کی‌یف سفر کرده است، رئیس‌جمهور آلمان برای سفر به اوکراین اعلام آمادگی کرد؛ اما واکنش ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، کاملا متفاوت با استقبال از جانسون بود. زلنسکی در واکنش به تمایل ولفگانگ اشتاین‌مایر گفت در اوکراین کسی از رئیس‌جمهوری آلمان استقبال نخواهد کرد و تقاضای او برای بازدید از کی‌یف و اعلام همبستگی با اوکراین را رد کرده است.
روزنامه «بیلد» آلمان دلیل رد‌شدن تقاضای اشتاین‌مایر از سوی زلنسکی را روابط نزدیک سوسیال‌دموکرات‌های آلمان با «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه، در گذشته و همچنین سابقه طرفداری او از برقراری روابط اقتصادی نزدیک میان آلمان و روسیه عنوان کرده است. یک دیپلمات اوکراینی در گفت‌وگو با این روزنامه گفت: «همه ما از روابط نزدیک اشتاین‌مایر با روسیه اطلاع داریم. هیچ‌کس در کی‌یف پذیرای اشتاین‌مایر نیست و باید دید دیدگاه ما به او در آینده تغییری خواهد کرد یا خیر».
اشتاین‌مایر هم در واکنش به مواضع منفی اوکراینی‌ها، برنامه سفر خود را لغو کرد و گفت: «عدم استقبال اوکراین از حضور من در کی‌یف باعث شد در‌خصوص قصد سفرم به این کشور تجدیدنظر کنم. باید این موضوع را مورد بررسی بیشتری قرار دهم». در سال‌های گذشته و زمانی که اشتان‌مایر وزیر خارجه آلمان بود، روابط نزدیکی با روسیه داشته و نقش او در پروژه «نورت‌استریم2» که گاز روسیه را به آلمان منتقل می‌کند و طرح معروف «فرمول اشتاین‌مایر» انکارنشدنی است. در توضیح فرمول اشتاین‌مایر باید به این نکته اشاره کرد که توافق سال ۲۰۱۵ در شهر مینسک بلاروس بر سر برنامه‌ای که به موجب آن در مناطقی با تحریک و اعمال زور حکومت روسیه از اوکراین جدا شدند، انتخابات برگزار و قوانین تازه‌ای نیز وضع می‌شد که این مناطق را مشمول وضعیت ویژه می‌کرد. این طرح از سوی فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه وقت آلمان، پیشنهاد و به «فرمول اشتاین‌مایر»
معروف شد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین که پیش از این و قبل از حمله روسیه، قصد بهبود روابط با مسکو را داشت، خواستار آتش‌بس، خروج نیروهای تحت حمایت روسیه و بازگشت کنترل مرزها به دست اوکراین پیش از برگزاری انتخابات شد. او به خبرنگاران گفت: «اگر خواستار برگزاری انتخابات تحت قوانین اوکراین هستیم، باید متوجه باشیم که مرزها هم باید در اختیار ما باشند. اگر نیرویی تحت حمایت روسیه در مناطق مورد مناقشه باقی بماند، انتخابات نمی‌تواند برگزار شود». با وجود حمایت اشتاین‌مایر از مواضع روسیه تا قبل از حمله به اوکراین، رئیس‌جمهوری آلمان در روزهای گذشته در چرخشی ملموس، خواستار تشکیل دادگاه ویژه رسیدگی به «جنایات جنگی» علیه روسیه شد. اشتاین‌مایر گفت: «هرکسی که مسئول چنین جرائمی است، باید آن را توضیح دهد. این دادگاه شامل نظامیان و فرماندهان ارتش نیز می‌شود و البته سیاست‌مدارانی که در آن دخیل هستند. این در حالی است که رئیس‌جمهوری آلمان چندی قبل با اشاره به مناسبات اقتصادی گسترده آلمان و روسیه و همچنین وابستگی این کشور به واردات انرژی از روسیه، در پیامی گفته بود تحریم‌ها علیه روسیه، زیان‌هایی جدی متوجه آلمان کرده و روزهای سخت‌تری در راه خواهند بود».
اخیرا در آلمان گزارش‌ها و مقالاتی منتشر شد که اشتاین‌مایر را در حال گفت‌و‌گوی دوستانه با «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهوری و «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه نشان می‌داد. زلنسکی چندی قبل هم «آنگلا مرکل»، صدراعظم سابق آلمان را به خاطر مخالفت با ورود اوکراین به ناتو مورد انتقاد قرار داد. کشورهای ناتو از جمله آلمان در سال ۲٠٠٨ وعده پذیرش اوکراین را دادند، اما به گفته زلنسکی، آلمان در دوران مرکل به نفع روسیه خود را عقب کشید.
آلمان بزرگ‌ترین واردکننده گاز روسیه در سطح اتحادیه اروپا به شمار می‌رود و ۵۸.۹ درصد از نیاز خود به واردات را از روسیه تأمین می‌کند. با‌این‌حال، پس از اینکه به خاطر درگیری نظامی روسیه با اوکراین، اتحادیه اروپا تحریم‌های سنگینی علیه روسیه وضع کرد، واردات گاز این کشور به خطر افتاد. مسکو نیز در واکنش به تحریم‌های اروپا اعلام کرده پول گاز باید به «روبل»، واحد پول روسیه، پرداخت شود که با مخالفت رهبران اتحادیه اروپا همراه شد.
مرکل و اشتاین‌مایر تنها مقام‌های آلمانی نیستند که رابطه نزدیک آنها با حکومت پوتین خشم اوکراینی‌ها را برانگیخته است؛ گردهارد شرودر، صدراعظم سابق آلمان نیز یکی دیگر از چهره‌های شاخص سیاسی آلمان است که پس از کناره‌گیری از قدرت در آلمان، رابطه‌ای نزدیک با مسکو برقرار کرد؛ تا جایی که به عنوان یکی از اعضای هیئت‌مدیره شرکت گازپروم، بزرگ‌ترین شرکت گاز روسیه انتخاب شد. حمله روسیه به اوکراین باعث شد اعتراض‌های گسترده‌ای در آلمان علیه او مطرح شود.
