ارتقای مراودات انسانی در فضای مجازی

این‌روزها منشأ و منبع اصلی اغلب مراودات ما، شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی است. تا پیش از همه‌گیری کرونا، گرچه اغلب افراد در فضای مجازی ارتباطات گسترده‌ای داشتند، اما بی‌گمان پس از همه‌گیری، این ارتباطات رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفته است.
ما یاد گرفتیم از راه دور دوست بداریم، از راه دور دیدار کنیم و با آدم‌های ناشناخته ارتباط عمیق‌تری بگیریم و بیشتر به آنها اعتماد کنیم. ناگفته پیداست که کسب‌و‌کارهای دنیای مجازی نیز رونق بسیار بالایی گرفته است. خرید از آنلاین‌شاپ‌ها و فروشگاه‌های مجازی عادت روزانه اغلب ما شده است و حتی این روزها برای ساده‌ترین خریدهایمان اول سری به فضای مجازی می‌زنیم.
حتما برای شما هم پیش آمده که قبل از خرید کالا یا استفاده از خدمات یک مرکز خاص، به بخش نظرات مردمی مراجعه کنید و بر اساس میزان رضایت از مصرف‌کنندگان یا خدمات‌گیرندگان، انتخاب کنید. در بسیاری موارد ممکن است یک نظر منفی یا حتی یک نظر مثبت که به برخی ویژگی‌های خاص اشاره کرده باشد، شما را از خرید منصرف کند؛ بر همین اساس، اغلب ارائه‌دهندگان کالا و خدمات در فضای مجازی، توجه ویژه‌ای به بخش نظرات مردمی دارند تا جایی که حتی گاهی با ارائه آمار و ارقام مربوط به این بخش، به تبلیغ فعالیت خود می‌پردازند. بخش نظرات مردمی تنها درخصوص خریدهای آنلاین و فروشگاهی کاربرد ندارد؛ یکی از مهم‌ترین کاربردهای این بخش، مربوط به ارتباط‌گیری افراد در استفاده از خدمات عمومی و خصوصی است.
مثلا مسیریاب «بلد» که از ابتدای همه‌گیری ویروس کرونا، با فعالیت‌های گسترده نظیر نمایش نقاط پرتردد به‌منظور جلوگیری از تردد غیرضروری و اطلاع‌رسانی رنگ‌بندی شهرها و محدودیت‌های تردد توانسته بود خدمات خوبی به کاربران خود ارائه دهد، پس از آغاز واکسیناسیون نیز با ارائه فیلترهای مشخص به کمک کاربران آمد تا بتوانند به‌راحتی تمامی مراکز واکسن اطراف خود را ببینند و از نوع واکسن، میزان خلوتی و شلوغی، خودرویی و شبانه‌روزی یا مراکز مخصوص بیماران خاص نیز آگاه شوند.
اما این قابلیت زمانی جذاب‌تر شد که کاربران نظرات واقعی خود را نیز با یکدیگر در میان گذاشتند. هر کاربر می‌توانست قبل از مراجعه به هر مرکز، به بخش نظرات برود و از افرادی که همان روز در آن مرکز تزریق داشته‌اند درباره وضعیت آنجا سؤال بپرسد و جالب آنکه در اغلب موارد پاسخ خود را نیز دریافت می‌کرد. تا جایی که بر اساس گزارش آماری «بلد»، از مجموع بیش از 53 هزار سؤال پرسیده‌شده، به بیش از 45 هزار سؤال توسط حدود 12 هزار نفر کاربر پاسخ داده شده است.
اغلب سؤالات مربوط به میزان شلوغی و خلوتی مراکز بود و افراد بسیاری نیز از عملکرد پرسنل مراکز تقدیر می‌کردند. این تقدیرها گرچه ممکن است هیچ‌گاه به چشم پرسنل مراکز تزریق نیاید، اما قطعا در انتخاب افراد تأثیر بالایی داشت و توانست از ازدحام و شلوغی در بسیاری مراکز کاسته و باعث صبوری بیشتر افراد در صف‌های طولانی تزریق شود. آمار ارائه‌شده از سوی «بلد» نکات جذاب دیگری را نیز نشان می‌دهد. مثلا مشخص شده که حدود 120 نفر از کاربران این اپلیکیشن به بیش از 30 سؤال هم‌وطنان پاسخ داده‌اند؛ یعنی فردی که برای تزریق به یکی از مراکز مراجعه کرده، در زمان انتظار برای تزریق، به چندین سؤال کلی و جزئی پرسیده‌شده درباره آن مرکز پاسخ داده است که این امر علاوه بر کمک به افراد برای انتخاب مرکز واکسیناسیون، باعث ارتقای مراودات انسانی نیز شده و مشارکت عمومی را در جامعه بالا برده است.
از ابتدای واکسیناسیون عمومی علیه کرونا، شهروندان همواره از اطلاعات ضد‌و‌نقیض درباره مراکز واکسیناسیون و نوع واکسن و تمهیدات ارائه‌شده توسط منابع رسمی گلایه داشتند؛ اما به نظر می‌رسد شکل‌های مختلف ارتباط در دنیای مجازی توانسته‌ تا حد زیادی در انتقال تجربیات عمومی موفق عمل کند و مردم این بار به جای اعتماد به رسانه‌های رسمی، به تجربه عینی هم‌وطنان خود اعتماد کرده‌اند.
در یکی از مراکز تزریق واکسن کرونا در تهران (مرکز خودرویی پارک پرندگان)، یک سرباز وظیفه به‌تنهایی به بیش از پنج‌هزار‌و 300 سؤال هم‌وطنان پاسخ داده است؛ در حالی که این کار نه وظیفه او بوده و نه برای آن پاداشی دریافت کرده است. این شخص به‌عنوان یکی از پرسنل موظف، در این مرکز حضور داشته و بدون چشمداشت سعی در راهنمایی درست هم‌وطنان خود داشته است؛ چیزی که در دنیای صفر و صد مجازی کمتر به آن پرداخته شده و کارشناسان علوم اجتماعی می‌توانند با بررسی دقیق‌تر این موضوع به نکات مؤثری برای ارتقای ارتباطات انسانی در دنیای مجازی دست یابند. بخش نظرات مردمی در تمامی پلتفرم‌های مجازی، بستر مناسبی برای کاوش و ارتقای ارتباطات انسانی است؛ به شرط آنکه واقعا توسط خود مردم اداره شود و هوش مصنوعی به دستکاری نظرات نپردازد. در چنین محیطی می‌توان نوع‌دوستی، اشتیاق برای راه‌انداختن کار مردم، همدلی و همراهی را به وفور گسترش داد و یقین داشت که ارتباطات انسانی به بالاترین درجه خود نائل خواهد آمد.

این‌روزها منشأ و منبع اصلی اغلب مراودات ما، شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی است. تا پیش از همه‌گیری کرونا، گرچه اغلب افراد در فضای مجازی ارتباطات گسترده‌ای داشتند، اما بی‌گمان پس از همه‌گیری، این ارتباطات رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفته است.
ما یاد گرفتیم از راه دور دوست بداریم، از راه دور دیدار کنیم و با آدم‌های ناشناخته ارتباط عمیق‌تری بگیریم و بیشتر به آنها اعتماد کنیم. ناگفته پیداست که کسب‌و‌کارهای دنیای مجازی نیز رونق بسیار بالایی گرفته است. خرید از آنلاین‌شاپ‌ها و فروشگاه‌های مجازی عادت روزانه اغلب ما شده است و حتی این روزها برای ساده‌ترین خریدهایمان اول سری به فضای مجازی می‌زنیم.
حتما برای شما هم پیش آمده که قبل از خرید کالا یا استفاده از خدمات یک مرکز خاص، به بخش نظرات مردمی مراجعه کنید و بر اساس میزان رضایت از مصرف‌کنندگان یا خدمات‌گیرندگان، انتخاب کنید. در بسیاری موارد ممکن است یک نظر منفی یا حتی یک نظر مثبت که به برخی ویژگی‌های خاص اشاره کرده باشد، شما را از خرید منصرف کند؛ بر همین اساس، اغلب ارائه‌دهندگان کالا و خدمات در فضای مجازی، توجه ویژه‌ای به بخش نظرات مردمی دارند تا جایی که حتی گاهی با ارائه آمار و ارقام مربوط به این بخش، به تبلیغ فعالیت خود می‌پردازند. بخش نظرات مردمی تنها درخصوص خریدهای آنلاین و فروشگاهی کاربرد ندارد؛ یکی از مهم‌ترین کاربردهای این بخش، مربوط به ارتباط‌گیری افراد در استفاده از خدمات عمومی و خصوصی است.
مثلا مسیریاب «بلد» که از ابتدای همه‌گیری ویروس کرونا، با فعالیت‌های گسترده نظیر نمایش نقاط پرتردد به‌منظور جلوگیری از تردد غیرضروری و اطلاع‌رسانی رنگ‌بندی شهرها و محدودیت‌های تردد توانسته بود خدمات خوبی به کاربران خود ارائه دهد، پس از آغاز واکسیناسیون نیز با ارائه فیلترهای مشخص به کمک کاربران آمد تا بتوانند به‌راحتی تمامی مراکز واکسن اطراف خود را ببینند و از نوع واکسن، میزان خلوتی و شلوغی، خودرویی و شبانه‌روزی یا مراکز مخصوص بیماران خاص نیز آگاه شوند.
اما این قابلیت زمانی جذاب‌تر شد که کاربران نظرات واقعی خود را نیز با یکدیگر در میان گذاشتند. هر کاربر می‌توانست قبل از مراجعه به هر مرکز، به بخش نظرات برود و از افرادی که همان روز در آن مرکز تزریق داشته‌اند درباره وضعیت آنجا سؤال بپرسد و جالب آنکه در اغلب موارد پاسخ خود را نیز دریافت می‌کرد. تا جایی که بر اساس گزارش آماری «بلد»، از مجموع بیش از 53 هزار سؤال پرسیده‌شده، به بیش از 45 هزار سؤال توسط حدود 12 هزار نفر کاربر پاسخ داده شده است.
اغلب سؤالات مربوط به میزان شلوغی و خلوتی مراکز بود و افراد بسیاری نیز از عملکرد پرسنل مراکز تقدیر می‌کردند. این تقدیرها گرچه ممکن است هیچ‌گاه به چشم پرسنل مراکز تزریق نیاید، اما قطعا در انتخاب افراد تأثیر بالایی داشت و توانست از ازدحام و شلوغی در بسیاری مراکز کاسته و باعث صبوری بیشتر افراد در صف‌های طولانی تزریق شود. آمار ارائه‌شده از سوی «بلد» نکات جذاب دیگری را نیز نشان می‌دهد. مثلا مشخص شده که حدود 120 نفر از کاربران این اپلیکیشن به بیش از 30 سؤال هم‌وطنان پاسخ داده‌اند؛ یعنی فردی که برای تزریق به یکی از مراکز مراجعه کرده، در زمان انتظار برای تزریق، به چندین سؤال کلی و جزئی پرسیده‌شده درباره آن مرکز پاسخ داده است که این امر علاوه بر کمک به افراد برای انتخاب مرکز واکسیناسیون، باعث ارتقای مراودات انسانی نیز شده و مشارکت عمومی را در جامعه بالا برده است.
از ابتدای واکسیناسیون عمومی علیه کرونا، شهروندان همواره از اطلاعات ضد‌و‌نقیض درباره مراکز واکسیناسیون و نوع واکسن و تمهیدات ارائه‌شده توسط منابع رسمی گلایه داشتند؛ اما به نظر می‌رسد شکل‌های مختلف ارتباط در دنیای مجازی توانسته‌ تا حد زیادی در انتقال تجربیات عمومی موفق عمل کند و مردم این بار به جای اعتماد به رسانه‌های رسمی، به تجربه عینی هم‌وطنان خود اعتماد کرده‌اند.
در یکی از مراکز تزریق واکسن کرونا در تهران (مرکز خودرویی پارک پرندگان)، یک سرباز وظیفه به‌تنهایی به بیش از پنج‌هزار‌و 300 سؤال هم‌وطنان پاسخ داده است؛ در حالی که این کار نه وظیفه او بوده و نه برای آن پاداشی دریافت کرده است. این شخص به‌عنوان یکی از پرسنل موظف، در این مرکز حضور داشته و بدون چشمداشت سعی در راهنمایی درست هم‌وطنان خود داشته است؛ چیزی که در دنیای صفر و صد مجازی کمتر به آن پرداخته شده و کارشناسان علوم اجتماعی می‌توانند با بررسی دقیق‌تر این موضوع به نکات مؤثری برای ارتقای ارتباطات انسانی در دنیای مجازی دست یابند. بخش نظرات مردمی در تمامی پلتفرم‌های مجازی، بستر مناسبی برای کاوش و ارتقای ارتباطات انسانی است؛ به شرط آنکه واقعا توسط خود مردم اداره شود و هوش مصنوعی به دستکاری نظرات نپردازد. در چنین محیطی می‌توان نوع‌دوستی، اشتیاق برای راه‌انداختن کار مردم، همدلی و همراهی را به وفور گسترش داد و یقین داشت که ارتباطات انسانی به بالاترین درجه خود نائل خواهد آمد.