آیا ناوالنی بر انتخابات روسیه تأثیر دارد؟
احمد وخشیته. دانشیار دانشگاه ملی اوراسیا
روز گذشته روسیه شاهد برگزاری انتخابات محلی بود که به موجب آن ۱۵۶ هزار نامزد برای کسب ۷۸ هزار مقام دولتی با یکدیگر به رقابت پرداختند. این دومین رویداد اجتماعی- سیاسی پس از آغاز اپیدمی کروناست که در این کشور برگزار میشود. پس از همهپرسی اصلاح قانون اساسی در ابتدای تابستان سال جاری، یکشنبه این هفته ۵۶ هزار شعبه اخذ رأی با حضور 500 هزار کارمند و ناظر در روسیه دایر شد تا بر اجرا و سلامت برگزاری آن نظارت داشته باشند.
این انتخابات که در ۸۳ منطقه روسیه برگزار شد، ابعاد گوناگونی داشت. در برخی مناطق شهروندان برای انتخاب مجلس دومای محلی پای صندوق رأی رفتند و در برخی دیگر همچون کورسک، پنزا، یراسلاو و جمهوری تاتارستان، رأیگیری میاندورهای برای نامزدهای ورود به دومای دولتی روسیه انجام شد. همچنین در ۲۲ منطقه روسیه نظیر لنینگراد، سواستاپول، اسمولنسک و... رأیگیری برای انتخاب استانداران نیز صورت گرفت. البته در برخی مناطق نیز انتخابات به شهرداریها معطوف میشد.
اگرچه رأیگیری حضوری تنها در روز یکشنبه (۱۳ سپتامبر) انجام شد، اما شهروندان میتوانستند در روزهای جمعه، شنبه و یکشنبه نیز رأی خود را از طریق آنلاین اعلام کنند تا با توجه به رعایت پروتکلهای بهداشتی در حوزههای انتخابیه، از تراکم جمعیت نیز کاسته شود؛ انتخاباتی که گفته میشود در آن نامزدهای ۳۶ حزب شرکت میکنند. با وجود این، به گفته روزنامه راسیسکایا گازتا، بیشترین میزان مشارکت مردمی به تاتارستان با ۵۶.۶۴ درصد بازمیگردد و البته منطقه یراسلاو نیز کمترین میزان مشارکت را با ۱۰.۴۷ درصد به خود اختصاص داده است. این روزنامه در رابطه با میزان مشارکت پایین در برخی مناطق روسیه به صحبتهای «الا پامفیلوا»، رئیس کمیته مرکزی انتخابات در روسیه، اشاره میکند که بر این باور است «مردم هر طور که صلاح میدانند باید عمل کنند و ما وظیفه نداریم میزان مشارکت آنها را افزایش دهیم».
از سوی دیگر، سه هفته پیش بود که «آلکسی ناوالنی»، منتقد رئیسجمهوری روسیه، در طول پروازی از اومسک به مسکو هوشیاری خود را از دست داد و اگرچه در بیمارستانی در روسیه بستری بود، با این وجود پس از چند روز به درخواست خانوادهاش و با موافقت مقامات کرملین برای ادامه درمان به آلمان منتقل شد. اندکی بعد مقامات آلمانی این اتفاق را مسمومیت دانستند و انگشت اتهام را به سوی مسکو نشانه گرفتند، اما کرملین اعلام کرد در زمانی که او در روسیه بوده است، پزشکان مدارکی مبنی بر مسمومیت او یافت نکردهاند و دادستانی روسیه از وزارت دادگستری آلمان درخواست کرد مدارک پزشکی ناوالنی را برای بررسی به روسیه تحویل بدهد؛ موضوعی که البته تاکنون اتفاق نیفتاده است. در این میان برخی رسانههای غربی که مدعی مسمومیت ناوالنی از سوی روسیه هستند، بر این باورند که این اقدام با توجه به انتخابات محلی در روسیه رخ داده تا از بازیگری این منتقد کرملین در انتخابات بکاهد. اگرچه به نظر میرسد این ادعا همزمان با بحران سیاسی در بلاروس، بیشتر برای فشار به مسکو است؛ چراکه اگر ناوالنی از اقبال گسترده اجتماعی برخوردار بود، پس از اینکه ادعای مسمومیت او مطرح شد، باید
اعتراضات قابل توجهی در مسکو رخ میداد.
حال باید روزهای پس از انتخابات را نظارهگر بود؛ که آیا پس از برگزاری فرایند انتخابات و اعلام نتایج، اعتراضی از سوی هواداران ناوالنی صورت میگیرد؟ چراکه بر اساس این فرضیه اگر او از خاستگاه سیاسی قابل ملاحظهای در جامعه سیاسی روسیه برخوردار باشد، باید منتج به واکنش گستردهای از سوی شهروندان روسیه باشد.
در تبیین بنیاد سیاسی روسیه نیز باید به این نکته توجه داشت که مدل نظام حکومتی در این کشور بر اساس ساختار فدرال است و از این رو مطابق مواد قانون اساسی این کشور، مناطق در موضوعات در سطح محلی از استقلال برخوردار هستند و این موضوع در مورد استقلال مالی آنها نیز صدق میکند که این اجازه را به مقامات مناطق و دومای محلی و شهرداران میدهد که بر اساس صلاحیت خویش منابع مالی را مدیریت کنند. در عین حال باید به این موضوع نیز توجه داشت که با رویکارآمدن پوتین در سال ۲۰۰۰، در کنار موضوع دیکتاتوری قانون برای عبور از بحرانهای پس از فروپاشی، او بر نقش قدرت عمودی نیز تأکید بسیاری داشت. از همین رو با توجه به تنوع قومیتی در کشور پهناوری همچون روسیه با ۱۷ میلیون کیلومترمربع، از یک سو مناطق این کشور از یک استقلال نسبی در حوزه اختیارات خود برخوردار هستند و از سوی دیگر قدرت عمودی از مرکز با تأکید بر سرزمین مادری و هویت ملی، سبب همبستگی در این کشور با نزدیک به ۲۰۰ قومیت شده است.
روز گذشته روسیه شاهد برگزاری انتخابات محلی بود که به موجب آن ۱۵۶ هزار نامزد برای کسب ۷۸ هزار مقام دولتی با یکدیگر به رقابت پرداختند. این دومین رویداد اجتماعی- سیاسی پس از آغاز اپیدمی کروناست که در این کشور برگزار میشود. پس از همهپرسی اصلاح قانون اساسی در ابتدای تابستان سال جاری، یکشنبه این هفته ۵۶ هزار شعبه اخذ رأی با حضور 500 هزار کارمند و ناظر در روسیه دایر شد تا بر اجرا و سلامت برگزاری آن نظارت داشته باشند.
این انتخابات که در ۸۳ منطقه روسیه برگزار شد، ابعاد گوناگونی داشت. در برخی مناطق شهروندان برای انتخاب مجلس دومای محلی پای صندوق رأی رفتند و در برخی دیگر همچون کورسک، پنزا، یراسلاو و جمهوری تاتارستان، رأیگیری میاندورهای برای نامزدهای ورود به دومای دولتی روسیه انجام شد. همچنین در ۲۲ منطقه روسیه نظیر لنینگراد، سواستاپول، اسمولنسک و... رأیگیری برای انتخاب استانداران نیز صورت گرفت. البته در برخی مناطق نیز انتخابات به شهرداریها معطوف میشد.
اگرچه رأیگیری حضوری تنها در روز یکشنبه (۱۳ سپتامبر) انجام شد، اما شهروندان میتوانستند در روزهای جمعه، شنبه و یکشنبه نیز رأی خود را از طریق آنلاین اعلام کنند تا با توجه به رعایت پروتکلهای بهداشتی در حوزههای انتخابیه، از تراکم جمعیت نیز کاسته شود؛ انتخاباتی که گفته میشود در آن نامزدهای ۳۶ حزب شرکت میکنند. با وجود این، به گفته روزنامه راسیسکایا گازتا، بیشترین میزان مشارکت مردمی به تاتارستان با ۵۶.۶۴ درصد بازمیگردد و البته منطقه یراسلاو نیز کمترین میزان مشارکت را با ۱۰.۴۷ درصد به خود اختصاص داده است. این روزنامه در رابطه با میزان مشارکت پایین در برخی مناطق روسیه به صحبتهای «الا پامفیلوا»، رئیس کمیته مرکزی انتخابات در روسیه، اشاره میکند که بر این باور است «مردم هر طور که صلاح میدانند باید عمل کنند و ما وظیفه نداریم میزان مشارکت آنها را افزایش دهیم».
از سوی دیگر، سه هفته پیش بود که «آلکسی ناوالنی»، منتقد رئیسجمهوری روسیه، در طول پروازی از اومسک به مسکو هوشیاری خود را از دست داد و اگرچه در بیمارستانی در روسیه بستری بود، با این وجود پس از چند روز به درخواست خانوادهاش و با موافقت مقامات کرملین برای ادامه درمان به آلمان منتقل شد. اندکی بعد مقامات آلمانی این اتفاق را مسمومیت دانستند و انگشت اتهام را به سوی مسکو نشانه گرفتند، اما کرملین اعلام کرد در زمانی که او در روسیه بوده است، پزشکان مدارکی مبنی بر مسمومیت او یافت نکردهاند و دادستانی روسیه از وزارت دادگستری آلمان درخواست کرد مدارک پزشکی ناوالنی را برای بررسی به روسیه تحویل بدهد؛ موضوعی که البته تاکنون اتفاق نیفتاده است. در این میان برخی رسانههای غربی که مدعی مسمومیت ناوالنی از سوی روسیه هستند، بر این باورند که این اقدام با توجه به انتخابات محلی در روسیه رخ داده تا از بازیگری این منتقد کرملین در انتخابات بکاهد. اگرچه به نظر میرسد این ادعا همزمان با بحران سیاسی در بلاروس، بیشتر برای فشار به مسکو است؛ چراکه اگر ناوالنی از اقبال گسترده اجتماعی برخوردار بود، پس از اینکه ادعای مسمومیت او مطرح شد، باید
اعتراضات قابل توجهی در مسکو رخ میداد.
حال باید روزهای پس از انتخابات را نظارهگر بود؛ که آیا پس از برگزاری فرایند انتخابات و اعلام نتایج، اعتراضی از سوی هواداران ناوالنی صورت میگیرد؟ چراکه بر اساس این فرضیه اگر او از خاستگاه سیاسی قابل ملاحظهای در جامعه سیاسی روسیه برخوردار باشد، باید منتج به واکنش گستردهای از سوی شهروندان روسیه باشد.
در تبیین بنیاد سیاسی روسیه نیز باید به این نکته توجه داشت که مدل نظام حکومتی در این کشور بر اساس ساختار فدرال است و از این رو مطابق مواد قانون اساسی این کشور، مناطق در موضوعات در سطح محلی از استقلال برخوردار هستند و این موضوع در مورد استقلال مالی آنها نیز صدق میکند که این اجازه را به مقامات مناطق و دومای محلی و شهرداران میدهد که بر اساس صلاحیت خویش منابع مالی را مدیریت کنند. در عین حال باید به این موضوع نیز توجه داشت که با رویکارآمدن پوتین در سال ۲۰۰۰، در کنار موضوع دیکتاتوری قانون برای عبور از بحرانهای پس از فروپاشی، او بر نقش قدرت عمودی نیز تأکید بسیاری داشت. از همین رو با توجه به تنوع قومیتی در کشور پهناوری همچون روسیه با ۱۷ میلیون کیلومترمربع، از یک سو مناطق این کشور از یک استقلال نسبی در حوزه اختیارات خود برخوردار هستند و از سوی دیگر قدرت عمودی از مرکز با تأکید بر سرزمین مادری و هویت ملی، سبب همبستگی در این کشور با نزدیک به ۲۰۰ قومیت شده است.